Địa phương chủ động điều phối nguồn cung không để Biến động giá và khan hiếm vật liệu xây dựng

Địa phương chủ động điều phối nguồn cung không để Biến động giá và khan hiếm vật liệu xây dựng

Từ đầu năm đến nay, tình trạng khan hiếm vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa ngày càng trở nên nghiêm trọng. Dù giá vật liệu tăng cao đột biến, nhiều công trình vẫn không thể mua đủ số lượng cần thiết để triển khai thi công, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ các dự án đầu tư công và đời sống người dân.

Tại gói thầu số 5 của Dự án đường bộ ven biển đoạn Nga Sơn – Hậu Lộc, nhiều hạng mục vẫn chưa thể thi công do thiếu nghiêm trọng nguồn đất đắp và cát. Mặc dù nhà thầu đã nỗ lực tìm kiếm vật liệu từ các tỉnh lân cận như Ninh Bình, Nghệ An, nhưng việc vận chuyển đường dài khiến chi phí đội lên đáng kể. Hiện công trình vẫn cần khoảng 160.000m³ đất đắp và 13.000m³ cát để đảm bảo tiến độ.

Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại một số dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Ngọc Lặc. Giá vật liệu leo thang và khan hiếm kéo dài đã khiến nhiều nhà thầu gặp khó khăn trong việc đảm bảo kế hoạch thi công, đứng trước nguy cơ chậm tiến độ.

Theo đánh giá từ cơ quan chức năng, nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng này là do công tác dự báo nhu cầu vật liệu chưa sát với thực tế. Ngoài ra, nhiều mỏ khoáng sản nằm trong quy hoạch nhưng chưa đáp ứng đủ điều kiện để đưa ra đấu giá, cấp phép khai thác. Một số mỏ đã được cấp phép nhưng lại bị đình chỉ hoạt động vì vi phạm quy định.

Đặc biệt, việc đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án trong bối cảnh chuẩn bị kết thúc nhiệm kỳ cấp huyện khiến nhu cầu vật liệu tăng đột biến trong thời gian ngắn, gây áp lực lớn lên nguồn cung.

Mặc dù Thanh Hóa hiện có hơn 320 mỏ khoáng sản được xác định là có trữ lượng lớn, nhưng nghịch lý là vẫn xảy ra tình trạng thiếu hụt vật liệu nghiêm trọng. Điều này không chỉ ảnh hưởng tiêu cực đến tiến độ thi công mà còn làm gia tăng chi phí đầu tư và tác động đến đời sống xã hội.

Giá vật liệu xây dựng liên tục biến động và nguồn cung khan hiếm tại nhiều địa phương, hàng loạt dự án hạ tầng trọng điểm trên cả nước đang đối mặt với nguy cơ đội vốn và chậm tiến độ. Trước thực trạng này, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ban hành công điện yêu cầu các bộ, ngành và địa phương khẩn trương có giải pháp xử lý.

“Không để tình trạng khan hiếm và biến động giá vật liệu làm ảnh hưởng đến tiến độ các dự án trọng điểm” – Thủ tướng nhấn mạnh trong chỉ đạo mới đây.

Một trong những giải pháp được đánh giá là hiệu quả hiện nay đến từ tỉnh Quảng Ninh, nơi chính quyền đã chủ động điều chuyển vật liệu thừa từ các công trình dư thừa sang các dự án có nhu cầu. Cụ thể, hàng triệu m³ đất đá từ dự án mở rộng Quốc lộ 279 đang được phân phối lại cho nhiều dự án hạ tầng trên địa bàn, góp phần giải quyết tình trạng thiếu hụt vật liệu.

Theo đánh giá từ các đơn vị khai thác mỏ, nguyên nhân chủ yếu của tình trạng khan hiếm không đến từ năng lực khai thác mà là do thiếu kiểm soát về quy hoạch, cấp phép và điều phối. Khi nhu cầu xây dựng đồng loạt tăng cao trong cùng thời điểm, nhiều địa phương rơi vào tình trạng bị động do chưa mở rộng đủ số lượng mỏ vật liệu.

Các chuyên gia trong ngành nhận định, nếu các địa phương chủ động hơn trong công tác cấp phép khai thác và kiểm soát giá vật liệu, thị trường hoàn toàn có thể được điều hòa ổn định.

Theo dự báo, từ nay đến cuối năm 2025, nhu cầu xây dựng tiếp tục duy trì ở mức cao, đặc biệt với các dự án đầu tư công được thúc đẩy mạnh mẽ. Điều này đòi hỏi các địa phương không chỉ linh hoạt trong điều phối nguồn vật liệu mà còn cần tận dụng cơ chế phân cấp để chủ động hơn trong quy hoạch và cấp phép khai thác.

Bên cạnh đó, việc rút ngắn thủ tục hành chính, đồng thời xây dựng cơ chế kiểm soát giá vật liệu một cách minh bạch, hợp lý là yếu tố then chốt để hạn chế tình trạng đầu cơ, nâng giá từ phía các mỏ khai thác.

Trong công điện, Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu các tỉnh, thành phố phải công bố đầy đủ và kịp thời giá vật liệu xây dựng, chỉ số giá xây dựng phù hợp với thực tế thị trường. Đặc biệt, với những vật liệu có biến động giá bất thường, cần công bố theo chu kỳ hàng tháng hoặc đột xuất khi có diễn biến lớn.

Ngoài ra, các mỏ khai thác có hành vi nâng giá bất hợp lý, gây ảnh hưởng đến tiến độ và chi phí thực hiện dự án sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.