Thời cuộc Xã hội Kinh tế vĩ mô Việc làm Quốc tế Chính trị

Các doanh nghiệp xuất khẩu điều thiếu nguyên liệu

Chia sẻ Facebook

Các doanh nghiệp chế biến điều xuất khẩu của Việt Nam đang phải đối mặt với tình trạng thiếu nguyên liệu. Tình trạng này dù không xảy ra ở toàn ngành nhưng nhiều doanh nghiệp vì không có nguồn nguyên liệu dự trữ lâu dài nên không chủ động được sản xuất, xuất khẩu.

Theo ông Tạ Quang Huyên, Phó Chủ tịch Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS), Tổng giám đốc Công ty Hoàng Sơn 1 (Bình Phước), những năm gần đây, công suất chế biến của nhiều nhà máy tăng rất mạnh, trong khi lượng điều nguyên liệu trên thế giới không tăng tương ứng. Ở Việt Nam số lượng nhà máy chế biến điều tăng lên rất nhiều, các doanh nghiệp FDI cũng có tham gia nên chia nguồn nguyên liệu ra khiến các nhà máy thiếu điều thô. Để có đủ nguyên liệu cho chế biến, các nhà máy tranh nhau mua, đẩy giá điều thô tăng lên.

Việt Nam giữ vị trí số 1 thế giới về xuất khẩu nhân điều.

Việc có nhiều đơn vị tham gia vào ngành điều trong khi nhu cầu điều nhân thế giới không tăng nhiều cũng khiến mặt bằng giá điều nhân bị ảnh hưởng theo hướng giảm. Cụ thể, theo ông Huyên, trong quý 1-2021 ngành điều vẫn đang xuất khẩu tốt, tăng mạnh về khối lượng nhưng giá xuất khẩu thấp hơn so với quý 1-2020.

Số liệu từ Tổng cục Hải quan, tính chung quí 1-2021, xuất khẩu hạt điều cả nước ước đạt 108.000 tấn, trị giá 634 triệu đô la Mỹ, tăng 13,2% về lượng, nhưng giảm 5,8% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020.

“Ngành điều đang chứng kiến sự mất cân đối trong tăng trưởng giữa khâu trồng – chế biến – xuất khẩu. Trong đó, chỉ có khẩu chế biến là tăng mạnh, trong khi sản lượng điều trên thế giới vẫn ổn định, thậm chí giảm, còn nhu cầu điều nhân cũng vậy, không tăng nhiều”, ông Huyên nhận định.

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Bình Phước, thủ phủ điều nguyên liệu của cả nước, năm nay sản lượng thu hoạch tại tỉnh chỉ đáp ứng được khoảng 30% công suất chế biến của các nhà máy tại địa phương.

Cũng theo Sở này, trong tổng diện tích khoảng 176.000 ha trồng điều của cả tỉnh thì có khoảng 56,5% diện tích là vườn điều già cỗi, có tuổi đời trên 15 năm. Riêng 30.000ha điều tuổi đời trên 25 năm cần phải tái canh mới có thể cho năng suất cao hơn hiện nay.

“Dù là địa phương trọng điểm trồng điều của cả nước nhưng chất lượng vườn điều của Bình Phước xếp ở mức thấp, sản lượng điều trong nước so với tổng lượng điều nguyên liệu cần cho chế biến hằng năm không đáng kể”, báo cáo của Sở Nông nghiệp Phát triển Nông thôn tỉnh Bình Phước nhận định.

Năm 2020, Việt Nam xuất khẩu hơn 511.000 tấn điều nhân, thu về 3,2 tỉ đô la Mỹ. Năm 2020 cũng là năm đầu tiên Việt Nam xuất khẩu điều nhân vượt mốc 500.000 tấn. Trước đó, năm 2019, lượng điều nhân xuất khẩu của Việt Nam đạt khoảng 455.000 tấn.

Dù là nước đứng đầu thế giới về xuất khẩu điều nhân, tuy nhiên, Việt Nam phải nhập khẩu lượng lớn (khoảng 80%) điều nguyên liệu (điều thô), chủ yếu các nước như Bờ Biển Ngà, Ghana, Nigeria, Guinea Bissau, Benin, Togo, Burkina Faso, Mozambique…

Theo Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas), năm 2020, Việt Nam giữ vị trí số 1 thế giới về xuất khẩu nhân điều và là nước làm chủ công nghệ chế biến điều.

P.V