80% giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp thuộc nhóm chưa niêm yết trên TTCK
- 234
- Chứng khoán
- 13:15 15/05/2022
DNHN - TS. Vũ Đình Ánh chỉ rõ 8 rủi ro của việc phát triển trái phiếu doanh nghiệp trong bối cảnh Việt Nam hiện nay.

Trái phiếu doanh nghiệp được phát hành với thời hạn ít nhất là 1 năm, thuộc công cụ nợ dài hạn. Lợi tức từ công cụ tài chính này của nhà đầu tư thường bị đánh thuế. Một ngoại lệ, là nếu được bán với giá chiết khấu, lợi tức của trái phiếu doanh nghiệp có thể bằng 0.
Trái phiếu doanh nghiệp có mức rủi ro cao hơn so với trái phiếu chính phủ. Nó phụ thuộc vào nhà phát hành, điều kiện thị trường, cũng như vào loại trái phiếu chính phủ được sử dụng để tham chiếu, và xếp hạng tín nhiệm của doanh nghiệp. Ngoài ra, trái phiếu doanh nghiệp còn đối mặt với rủi ro phổ tín nhiệm, rủi ro lãi suất, rủi ro thanh khoản, rủi ro nguồn cung, rủi ro lạm phát, rủi ro thuế…
Cách đây khoảng 10 năm, Việt Nam chỉ có trái phiếu chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp nhà nước và trái phiếu của ngân hàng thương mại. Rất ít doanh nghiệp phát hành trái phiếu, chủ yếu là trái phiếu kèm chứng quyền như trái phiếu kèm quyền chuyển đổi thành cổ phiếu, hay doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu kèm quyền mua nhà, căn hộ.
Tuy nhiên, những năm gần đây trái phiếu doanh nghiệp phát triển nóng. Nguyên nhân bởi, đây là kênh giúp doanh nghiệp huy động vốn mà không làm suy giảm vốn chủ sở hữu hiện tại của các cổ đông. Lãi suất huy động từ trái phiếu thường thấp hơn của ngân hàng.
Bằng cách phát hành trái phiếu trực tiếp cho nhà đầu tư, doanh nghiệp có thể trừ được khoản chi phí và ít bị rào cản về thủ tục so với vay vốn ngân hàng. Ngoài ra, phát hành trái phiếu giúp doanh nghiệp có thể vay tiền với tỷ lệ cố định trong thời gian dài hơn so với lãi suất có thể tại ngân hàng.
Từ 1/1/2021, khi nhiều quy định mới về phát hành trái phiếu doanh nghiệp có hiệu lực, thị trường này bùng nổ. Tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành đạt 623.616 tỷ đồng, tăng 34,9% so với năm 2020, trong đó tài chính - ngân hàng là nhóm ngành dẫn đầu về giá trị phát hành, chiếm 42% tổng giá trị phát hành. Nhóm ngành bất động sản chiếm 34,8% tổng giá trị phát hành, tăng 36,2% so với năm 2020.
Việc phát triển nóng trái phiếu doanh nghiệp mang đến những rủi ro. Theo TS. Vũ Đình Ánh, điều đầu tiên là những công cụ quản lý, giám sát thị trường trái phiếu doanh nghiệp khi quy mô nhỏ hồi 2018 không còn phù hợp với quy mô lên tới hàng triệu tỷ đồng như năm 2021.
Thứ hai, thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam hiện hạn chế về công khai minh bạch thông tin, thậm chí có tình trạng thông tin sai lệch và che giấu thông tin khi có tới gần 80% giá trị phát hành thuộc về các doanh nghiệp chưa niêm yết trên thị trường chứng khoán.
Thứ ba, lãi suất của trái phiếu doanh nghiệp trung bình khoảng 13%/năm, thậm chí có nơi lên tới 18%/năm, gấp khoảng 3 lần so với lãi suất huy động của các ngân hàng thương mại. Chạy đua tăng lãi suất trái phiếu doanh nghiệp thay vì uy tín hay xếp hạng tín nhiệm của nhà phát hành khiến không ít đợt phát hành công cụ tài chính này tiềm ẩn nguy cơ thua lỗ ngay từ khi ban đầu.
Thứ tư, hàng loạt trái phiếu được phát hành theo hình thức “3 không”: không tài sản đảm bảo, không xếp hạng tín nhiệm và không bảo lãnh thanh toán. Riêng năm 2021, 94,5% lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành là trái phiếu riêng lẻ.
Thứ năm, nhiều nhà phát hành lách luật khi bán trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ cho nhà đầu tư cá nhân. Tỷ lệ này, theo Bộ Tài chính, hiện vào khoảng 40%.
Thứ sáu, tổng số dư trái phiếu doanh nghiệp mà các tổ chức kinh tế mà và ngân hàng thương mại nắm vào năm 2021 là khoảng 214.000 tỷ đồng, tăng 17% so với cuối năm 2020. Điều này dẫn đến rủi ro sở hữu chéo giữa ngân hàng với doanh nghiệp phát hành trái phiếu. Giới kinh doanh trái phiếu doanh nghiệp thuộc loại rủi ro hệ thống, có thể tác động tới an ninh tài chính tiền tệ quốc gia.
Thứ bảy, công tác thanh, kiểm tra, nâng cao năng lực của bộ máy quản lý thị trường trái phiếu doanh nghiệp còn hạn chế. Từ năm 2019, Bộ Tài chính chỉ tổ chức được hơn 30 đoàn kiểm tra.
Thứ tám, lãi suất quá cao của trái phiếu doanh nghiệp và những biến tướng trong phát hành, phân phối, sở hữu và sử dụng làm tăng rủi ro cho thị trường bất động sản, vốn cũng đang phát triển nóng.
“Thị trường TPDN là một trong những trụ cột quan trọng nhất của thị trường chứng khoán. Việc chỉnh sửa các qui định và giám sát chặt chẽ số lượng cũng như chất lượng các trái phiếu doanh nghiệp không những góp phần làm mạnh hóa thị trường mà còn làm lành mạnh hóa định chế tài chính”, TS. Vũ Đình Ánh chia sẻ.
Từ tháng 9/2021 đến nay, Thủ tướng có 4 công điện chỉ đạo về việc tăng cường quản lý giám sát, thanh tra, kiểm tra thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng chỉ đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước giám sát chặt chẽ hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.
Hà Anh
Bài liên quan
- Mỗi năm phải sản xuất ít nhất 35 triệu tấn lúa để bảo đảm an ninh lương thực
- Đặt mục tiêu đưa nợ xấu toàn hệ thống về dưới mức 3%
- Các chủ nhà máy thép của Trung Quốc đang cảm thấy tồi tệ khi nhu cầu bị ảnh hưởng
- Việt Nam được dự đoán là quốc gia có triển vọng tăng trưởng kinh tế cao trong năm 2022
- Đầu tư công: Căn bệnh “bốc thuốc” và sợ trách nhiệm
- Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: "Chọn cán bộ không vội vàng"
- Chính phủ đặt mục tiêu nợ công của Việt Nam tới năm 2030 không quá 60% GDP
- Việt Nam đã chiếm 9,6% thị phần cà phê nhập khẩu của Hoa Kì
- Khách du lịch đổ xô trở lại Đông Nam Á, nhưng sự phục hồi mạnh mẽ đang có dấu hiệu rạn nứt
- Đề xuất các hành vi bị cấm trong hoạt động đấu thầu
- UAE - thị trường tiềm năng cho lao động Việt Nam
- ASEAN - Canada: Nâng tầm và phát triển toàn diện quan hệ đối tác
- UOB: Tỷ lệ lạm phát của Việt Nam có thể ở mức 3,7% vào năm 2022
- Các công ty fintech triển khai hệ thống thanh toán mới tại thị trường Đông Nam Á
- Ấn Độ được coi là một giải pháp thay thế để đầu tư chip trong bối cảnh rủi ro khu vực
- Lạm phát ở Anh đạt kỷ lục 40 năm, cao nhất trong nhóm G7
- Doanh nghiệp chưa thụ hưởng chương trình hỗ trợ lãi vay 2%
- Triển vọng báo chí số: Sự lên ngôi của phát thanh
- Hơn 1 thập kỷ TH true MILK: Dòng sữa sạch từ trang trại đạt kỷ lục thế giới
- Tập đoàn TH: Ứng dụng công nghệ 4.0 vào cụm trang trại đạt kỷ lục thế giới
Đọc thêm Chứng khoán
Tập đoàn Bất động sản CRV sắp lên sàn HoSE
Đầu năm 2022, Bất động sản CRV đã thực hiện đại chúng hóa và được Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam chấp nhận đăng ký chứng khoán với mã CRV.
Thêm gần 477 ngàn tài khoản mở mới trong tháng 5
Mặc dù lượng tài khoản cá nhân mở tăng kỷ lục nhưng dòng tiền vẫn rất thận trọng khi thanh khoản giảm mạnh trong những tháng đầu năm 2022.
Thị trường chứng khoán Việt Nam nhiều cơ hội thu hút dòng vốn từ nước ngoài
Là quốc gia duy nhất trong khối ASEAN được S&P Global Ratings nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn lên mức BB+ với triển vọng “Ổn định” trong năm 2022 cho thấy góc nhìn tích cực đối với Việt Nam trên thị trường vốn quốc tế. Thị trường chứng khoán Việt Nam có nhiều cơ hội khi đồng thời là một trong những thị trường tăng điểm mạnh nhất trong giai đoạn 2020-2022 trên thế giới.
Yêu cầu sớm đưa hệ thống KRX vào vận hành
Thứ trưởng Tài chính Nguyễn Đức Chi chỉ đạo Ủy ban Chứng khoán chính sớm đưa hệ thống công nghệ thông tin KRX vào vận hành.
Bầu Đức bán toàn bộ cổ phiếu tại HNG
Ông Đoàn Nguyên Đức - Phó Chủ tịch Nông nghiệp Quốc tế Hoàng Anh Gia Lai (HAGL Agrico - HoSE: HNG) đã bán toàn bộ 3 triệu cổ phần (tỷ lệ 0,27%) theo phương thức khớp lệnh trên sàn từ ngày 4/5 đến 27/5.
Chỉ số S&P 500 vượt lằn ranh của thị trường giá xuống khi lo ngại suy thoái gia tăng
Chỉ số S&P 500 trong thời gian ngắn đã rơi vào vùng thị trường giá xuống (bear market) vào ngày 20/5, giảm hơn 20% so với mức cao kỷ lục của nó và có khả năng kết thúc chu kỳ tăng giá bắt đầu vào tháng 3 năm 2020. Một sự đảo chiều vào cuối phiên giao dịch đã đẩy chỉ số này lên cao hơn khi đóng cửa thị trường và cứu chỉ số khỏi việc chính thức rơi vào thị trường giá xuống.
Tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam tháng 4/2022 giảm mạnh
Số liệu từ Chứng khoán KBSV cho thấy, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành tháng 4/2022 đạt 16.472 tỷ đồng giảm 23,2% so với tháng trước.
Ưu tiên giải pháp ngắn hạn để ổn định thị trường chứng khoán
Trong năm nay sẽ có những thay đổi theo chiều hướng tích cực, kỳ vọng sẽ hỗ trợ thị trường tăng thanh khoản cũng như minh bạch thông tin trên thị trường.
Cổ phiếu VXB của Vật liệu Xây dựng Bến Tre có nguy cơ bị hủy niêm yết
Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội sẽ xem xét tiến hành hủy niêm yết bắt buộc đối với cổ phiếu VXB. Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội cũng đề nghị Công ty CP Vật liệu Xây dựng Bến Tre có văn bản phản hồi chậm nhất vào ngày 16/05/2022.
Cổ phiếu thế giới hồi phục nhẹ dù triển vọng tiêu cực vẫn duy trì
Các chỉ số chứng khoán châu Âu mở cửa ở mức cao hơn vào 5/10, với khẩu vị rủi ro cho thấy một số thị trường đã phục hồi sau khi giảm mạnh vào ngày hôm qua. Tương tự với thị trường châu Á, đã chống lại được đà giảm vào phiên giao dịch 5/10 với thị trường Việt Nam đóng cửa tăng mạnh vượt trội thị trường chung. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho biết lo ngại về mức tăng trưởng kinh tế thấp hơn trong thời gian tới vẫn đang đè nặng lên thị trường.