Tự hỏi và tự chuẩn bị câu trả lời sẽ rèn luyện cho bạn tư duy phản biện. Chuyên gia thương hiệu Nguyễn Phi Vân đưa ra 4 câu hỏi này, bất kỳ ai đang dẫn dắt đội nhóm đều có thể sử dụng để hỏi mình trước khi mang ý tưởng hay giải pháp của mình đi trìn
aa
Ảnh minh họa.
Trước giờ khi làm việc trong một team, hay khi nghe trình bày một đề nghị, đề xuất từ bất kỳ nhân viên nào, tôi cũng đều đặt rất nhiều câu hỏi chứ ít khi đưa ra giải pháp. Đặt câu hỏi là cách tốt nhất để cố vấn, huấn luyện đội ngũ, và đồng thời là bài tập hàng ngày để phát triển tư duy phản biện cho team. 4 câu hỏi tôi thường đặt rất đơn giản như sau:
1. Vấn đề chúng ta đang muốn giải quyết là gì?
Trong rất nhiều trường hợp, đặc biệt tại Việt Nam do nền tảng giáo dục thụ động, mọi người hay bị rơi vào tình trạng task-driven – làm vì bản thân hay ai đó đặt ra yêu cầu như vậy. Còn chuyện tại sao phải làm thứ mình đang làm, làm để giải quyết vấn đề cụ thể gì, và vấn đề có phải là vấn đề không thì không phải ai cũng hiểu. Ngoài ra, khi một đội nhào vào bàn bạc, các ý tưởng, đề xuất rất dễ bị văng tung toé, trật ra khỏi vấn đề chính cần giải quyết, và vì vậy rất cần được tém lại gọn gàng bằng câu hỏi, vấn đề chúng ta đang giải quyết là gì. Câu hỏi này hỏi hoài và ngồi nhìn người đối diện thừ mặt ra hoài, nên nghĩ là vẫn còn tác dụng.
2. Why? Why? Why? Why? Why? 5 chữ tại sao
Tại sao là kỹ thuật rất tốt để tìm ra nguồn gốc của vấn đề. Rất nhiều lần tôi bị quăng cho vấn đề không có giải pháp hoặc chính người quăng cũng không hiểu tại sao lại có vấn đề. Trước giờ làm việc với team nào tôi cũng nói rõ, đừng chỉ trình bày vấn đề, làm ơn luôn có giải pháp. Và giải pháp sau khi hỏi tại sao lần thứ nhất, so với giải pháp khi trả lời tại sao lần thứ 5 cách xa nhau nửa vòng trái đất. Cho nên, muốn giải quyết vấn đề thì cần phải hiểu nguồn gốc vấn đề. Muốn hiểu nguồn gốc vấn đề thì ít nhất phải hỏi tới tới 5 lần chữ why để đào sâu vào nguyên nhân.
3. And then what (Rồi sao nữa)?
Nhiều người, nhất là các bạn trẻ, chỉ thích nghĩ đến đoạn ý tưởng thôi. Tới đó là nghĩ rằng mình đã chiến thắng mất rồi. Nhưng rồi sao nữa? Kết quả sẽ ra sao? Hậu quả sẽ ra sao? Quỵết định này sẽ ảnh hưởng trong thời gian gần ra sao, trong thời gian xa hơn thế nào, ảnh hưởng đến ai, ảnh hưởng thế nào? Nếu không biết rồi sao nữa và kết cục sẽ ra sao, bạn vin vào điều gì để quyết định và chuẩn bị cho các tác dụng phụ có thể xảy ra? Câu này tuỳ trường hợp tôi hỏi một hay nhiều lần để giúp người đối diện suy nghĩ tiếp vào tương lai.
4. What’s the third option (Lựa chọn thứ 3 là gì)?
Khi trình bày các lựa chọn để quyết định, người ta hay đưa ra 2 lựa chọn có tính chất đối lập, có vẻ như phù hợp nhất trong một hoàn cảnh. Cách tư duy này là either/or hoặc là cái này hoặc là cái kia. Trong rất nhiều trường hợp, ta không cần phải loại trừ. Khi bị đặt câu hỏi thêm một lựa chọn không nằm trong những thứ vừa trình bày, bạn bắt người đối diện phải động não tìm thêm giải pháp bằng cách suy nghĩ khác đi.
4 câu hỏi này bất kỳ ai đang dẫn dắt đội nhóm đều có thể sử dụng. Tuy nhiên, tôi đặc biệt khuyên các bạn trẻ tự sử dụng 4 câu hỏi này để hỏi mình trước khi mang ý tưởng hay giải pháp của mình đi trình bày cho người khác. Ít ra, tự hỏi và tự chuẩn bị câu trả lời sẽ đỡ hơn là bị hỏi rồi ngồi im, đơ mặt.
Nguyễn Phi Vân - Chuyên gia thương hiệu
Nguyễn Phi Vân tốt nghiệp MBA tại Úc. Cô đã từng giữ các vị trí cao cấp về quản trị thương hiệu, bán lẻ, nhượng quyền & phát triển kinh doanh cho các tập đoàn lớn tại các khu vực thị trường châu Á, Trung đông, châu Phi & Đông Âu. Phi Vân tham gia vào nhiều dự án chính phủ về phát triển doanh nghiệp & kinh tế sáng tạo tại Đông Nam Á, đã từng là cố vấn phát triển doanh nghiệp quốc tế cho chính phủ Malaysia & Saudi Arabia, hiện là cố vấn đề án 844 về phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam & chủ tịch mạng lưới đầu tư thiên thần Đông Nam Á.
Ngoài ra, cô cũng là nhà đầu tư với danh mục đầu tư 23 công ty. Phi Vân đã đạt giải thưởng quốc tế 2015 về Lãnh đạo xuất sắc ngành bán lẻ của hiệp hội bán lẻ toàn cầu, giải thưởng 2017 & 2018 100 lãnh đạo xuất sắc ngành bán lẻ toàn cầu, và giải thưởng Doanh nhân ASEAN xuất sắc 2019, và lọt vào Tốp 100 phụ nữ có tầm ảnh hưởng nhất thế giới trong ngành nhượng quyền toàn cầu năm 2019 & 2020.
Phi Vân là tác giả nhiều quyển sách tiếng Anh & tiếng Việt bao gồm Nhượng quyền khởi nghiệp - Con đường ngắn để bước ra thế giới vừa đạt giải sách hay quản trị 2019, Quảy gánh băng đồng ra thế giới, Go Global - An MSME Guide to Global Franchising, Tôi Tương Lai & Thế giới, Tôi đi tìm tôi, Nym - Tôi của tương lai, và gần đây nhất là Mở cửa tương lai.
Khủng hoảng ở Nepal khi chính phủ chặn mạng xã hội, hay hiện tượng ở Việt Nam những tài năng trẻ ra nước ngoài ko trở về, đều chung một thông điệp: Gen Z ngày nay không chấp nhận sự áp đặt. Trong cuộc trò chuyện với Tạp chí Doanh nghiệp và Hội nhập, Chuyên gia nhân sự, Tổng giám đốc của Học viện HR, Tiến sĩ Hồng Duyên đã chia sẻ về vấn đề giữ chân và truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ, doanh nghiệp cũng như quốc gia cần phải làm gì trong cuộc cách mạng khởi nghiệp mạnh mẽ này?
Saigontourist tổ chức chương trình “Chuyến tàu ẩm thực” dùng thử miễn phí hơn 10.000 suất ăn uống đậm vị Sài Gòn cho người dân Hà Nội, duy nhất ngày 15/9/2025 tại VEC – triển lãm A80.
Không phải những bài phát biểu ồn ào, không cần chiêu trò truyền thông rầm rộ, Sergey Brin – nhà đồng sáng lập Google chính là hiện thân của một trí tuệ thầm lặng nhưng phi thường. Bằng sự điềm tĩnh, tư duy hệ thống và tầm nhìn xa trông rộng, ông đã âm thầm đặt nền móng vững chắc cho một trong những đế chế công nghệ có ảnh hưởng nhất trong lịch sử nhân loại. Hành trình của Sergey Brin là minh chứng sống động cho sức mạnh của chiến lược khoa học, của sự bền bỉ và của khát vọng thay đổi thế giới một cách có trách nhiệm.
Tỷ phú Bernard Arnault, Chủ tịch Tập đoàn LVMH (Moët Hennessy Louis Vuitton), hiện nắm trong tay hơn 70 thương hiệu xa xỉ bậc nhất hành tinh, từ Louis Vuitton, Dior đến Moët & Chandon, Bulgari.
Bộ Tài chính đề xuất áp thuế suất 17% trên lợi nhuận với cá nhân kinh doanh có doanh thu cao, đồng thời miễn thuế cho nhóm doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm.
Hasfarm Holdings - công ty mẹ của chuỗi hoa tươi Dalat Hasfarm, vừa công bố về thỏa thuận mua lại 100% cổ phần của Tập đoàn Lynch, doanh nghiệp hoa đang niêm yết trên sàn ASX (Úc).
Tính đến thời điểm này, Larry Ellison đã vươn lên vị trí tỷ phú giàu thứ hai thế giới với tài sản gần 260 tỷ USD, vượt mặt những cái tên quen thuộc như Jeff Bezos hay Warren Buffett. Nhưng đâu phải ai cũng biết nhà sáng lập Oracle từng nhiều lần chạm tới vực thẳm phá sản trước khi trở thành một trong những tỷ phú giàu nhất hành tinh.
Nhiều tập đoàn hàng đầu Việt Nam đang lên kế hoạch niêm yết các công ty con, tạo ra một hệ sinh thái trên sàn chứng khoán, thu hút dòng vốn và nâng cao giá trị doanh nghiệp.
Trong thời đại nơi công nghệ chỉ là phương tiện, tốc độ không còn là lợi thế duy nhất và sự chú ý trở thành tài sản khan hiếm, những người thành công vượt trội không phải là người giỏi nhất, mà là người được tin tưởng nhiều nhất.
ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) đang trở thành chiến lược cốt lõi giúp doanh nghiệp phát triển bền vững, tăng năng lực cạnh tranh trong bối cảnh kinh tế nhiều biến động. Tại Diễn đàn Doanh nghiệp Phát triển bền vững Việt Nam (VCSF) 2025, các chuyên gia khẳng định ESG không còn là xu hướng mà là "kim chỉ nam" để doanh nghiệp Việt chuyển mình mạnh mẽ, từ quản trị rủi ro đến tạo ra giá trị lâu dài cho xã hội và môi trường
Nhiều doanh nghiệp lớn đang đặt mục tiêu tăng tốc kế hoạch IPO, đón đầu thời điểm "vàng" khi thị trường chứng khoán Việt Nam đứng trước cơ hội nâng hạng.
Một doanh nghiệp đơn lẻ khó tạo đột phá, nhưng khi chính quyền, doanh nghiệp, viện/trường, tài chính và các địa phương cùng “ghép mảnh”, một chuỗi giá trị vùng sẽ hình thành, cộng hưởng nguồn lực và mở toang cánh cửa thị trường.
Thời gian gần đây thị trường chứng khoán khởi sắc với thanh khoản tăng mạnh và giá nhiều cổ phiếu tăng gấp đôi so với đầu năm, các doanh nghiệp đang nhanh chóng nắm bắt thời cơ để huy động vốn. Hàng loạt kế hoạch phát hành cổ phiếu mới, chào bán cho cổ đông hiện hữu hoặc phát hành riêng lẻ đang được công bố, tạo nên một làn sóng sôi động trên thị trường tài chính.
