Thứ năm 03/07/2025 12:48
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Cổ phần hóa vào giai đoạn “nước rút”: Thêm nhiều hàng tốt cho nhà đầu tư

12/10/2020 00:00
Ngọn cờ tiên phong cắt giảm lãi suất cho vay của một số ngân hàng lớn vào đầu tháng 8 vừa qua đã không được các ngân hàng khác hưởng ứng. Lãi suất cho vay (LSCV) không thể giảm mà có nguy cơ tăng.

Các ngân hàng quyết định giảm LSCV 0,5% với các đối tượng khách hàng ưu tiên nhằm hỗ trợ DN là câu chuyện được thị trường hoan nghênh. Quyết định đó diễn ra đúng vào thời điểm nhiều ngân hàng trung ương (NHTW) trên thế giới đồng loạt cắt giảm lãi suất để hỗ trợ nền kinh tế, đã làm cho thị trường kỳ vọng sẽ có một làn sóng ngân hàng cắt giảm sâu LSCV. Thực tế có như kỳ vọng?

Chỉ làm “màu” thôi

Không thể phủ nhận việc các ngân hàng cổ phần nhà nước quyết định cắt giảm LSCV là hưởng ứng chủ trương của Chính phủ tại Nghị quyết số 01/NQ-CP (1/1/2018). Tuy nhiên, khi được hỏi các ngân hàng khác có theo phong trào không, giám đốc chi nhánh một ngân hàng cổ phần tư nhân tại TP Hồ Chí Minh phát ngay: “Họ có điều kiện giá mua vốn rẻ nên có thể giảm giá bán vốn được, còn các ngân hàng khác rất khó, hơn nữa đây cũng làm “màu” thôi vì DN khó đủ chuẩn ưu tiên để vay”.

Cổ phần hóa vào giai đoạn “nước rút”: Thêm nhiều hàng tốt cho nhà đầu tư
 Giao dịch tại chi nhánh LienVietpostbank Hà Nội. Ảnh: Công Hùng

Đầu năm 2016, Agribank thông báo khá nhiều chương trình cho vay ưu đãi, trong đó có chương trình dành 50.000 tỷ đồng cho vay “nông nghiệp sạch” với mức lãi suất giảm từ 0,5 - 1,5%. Thế nhưng dư nợ cho vay chương trình này của ngân hàng đến 30/4/2018 (sau hơn 2 năm) là 5.108 tỷ đồng, chỉ đạt 10,2% kế hoạch, xem như khó thành công.

Tương tự lãi suất giảm 0,5 - 1,5%, đầu năm 2018, Chính phủ khởi xướng gói 100.000 tỷ đồng cho vay nông nghiệp công nghệ cao đã được 8 ngân hàng hưởng ứng toàn bộ. Nhưng đến nay kết quả thực tế ra sao không có báo cáo, chỉ biết sau nửa năm triển khai chương trình này vẫn bất động. Rất nhiều gói tín dụng với lãi suất ưu đãi được các ngân hàng công bố nhưng không báo cáo con số thực hiện nên khó kiểm chứng kết quả.

Việc triển khai các gói tín dụng với lãi suất ưu đãi là chiến lược kinh doanh của mỗi ngân hàng. Một mặt ngân hàng san sẽ bớt khó khăn cho DN nhưng, và có lẽ quan trọng nhất giúp ngân hàng xây dựng thương hiệu của mình. Đến đây cho thấy câu chuyện giảm lãi suất của một số ngân hàng hiện nay dường như không liên quan với đồn đoán tăng giảm lãi suất trên thị trường. LSCV giảm hay sẽ tăng nằm ở vấn đề khác.

Nhiều yếu tố kích tăng đè cơ hội giảm

Nếu nhìn một cách lạc quan hiện tại các biến vĩ mô như lạm phát, tỷ giá, hay tăng trưởng đang ở tầm kiểm soát và ổn định, nên sẽ chưa có động thái can thiệp tiền tệ nào từ NHNN. Đó là môi trường vĩ mô tốt cho ổn định lãi suất. Việc NHNN cắt giảm 0,25% lã suất tín phiếu, từ 3% xuống còn mức 2,75% giữa tháng 7 vừa rồi chỉ là động thái mang tính kỷ thuật trong điều tiết cung cầu tiền tệ hàng ngày, không vì mục đích can thiệp lãi suất thị trường.

Trước nguy cơ kinh tế toàn cầu sụt giảm NHTW nhiều nước đã chủ động cắt giảm lãi suất, sau Fed là NHTW các nước như New Zealand, Ấn Độ, Thái Lan… và danh sách giờ đây đã dài hơn. Do đó, đã xuất hiện ý kiến từ một nhà khoa học lớn cho rằng: “Chẳng lý nào NHNN không tìm ra công cụ phi truyền thống hay đặc thù nào của thể chế, buộc các ngân hàng cắt giảm lãi suất, chia sẻ khó khăn với nền kinh tế”.

Đây không phải bài phản biện ý kiến nêu trên, song nên nhớ không có một NHTW nước nào làm được chuyện đó. NHNN Việt Nam đang điều hành chính sách tiền tệ quốc gia theo hướng phù hợp thông lệ quốc tế lại điều hành theo mệnh lệnh hành chính là sao? Mặt bằng lãi suất là câu chuyện của thị trường, muốn can thiệp thì NHNN chỉ bằng thông qua các công cụ chính sách tiền tệ (truyền thống) sao lại bắt ép được ngân hàng thương mại?

Xu hướng giảm lãi suất trên thị trường thế giới là không bàn cãi. Tuy vậy trong ngắn hạn, ít nhất đến năm 2020, mặt bằng lãi suất cho vay của các ngân hàng không những không giảm mà có nguy cơ tăng đã rõ ràng do nhiều yếu tố nội tại kích tăng đè nặng cơ hội giảm. Thị phần tiền gửi tiết kiệm của ngân hàng đang bị co lại, đẩy lãi suất huy động lên cao.

Tổng nguồn tiền tiết kiệm trong nền kinh tế tại một thời điểm cụ thể là không đổi. Chủ sở hữu sẽ bỏ tiền vào nơi có mức sinh lời hấp dẫn và an toàn. Trái phiếu đang được DN phát hành có mức lãi suất cao hơn lãi suất tiết kiệm ngân hàng từ 3,5 - 5,4% cho dù có rủi ro cao hơn thì nhiều người vẫn lựa chọn.

Quy mô huy động vốn trái phiếu đã tăng và sẽ bùng nổ trong thời gian tới. Không những DN tăng nhu cầu vốn trái phiếu thay thế vốn vay ngân hàng đang khó, mà các ngân hàng cũng trong xu hướng đẩy mạnh phát hành trái phiếu để hoàn thành chỉ tiêu vốn cấp 2 vào đầu năm 2020 theo Thông tư 41/2016/TT-NHNN.

Hiện đang nhiều ngân hàng như Agribank, VietinBank và Eximbank đang thông báo phát hành 5.000 tỷ đồng vốn trái phiếu cho mỗi ngân hàng. Mức lãi suất trái phiếu của Agribank đang dự kiến khoảng 8,1 - 8,2%, cao hơn lãi suất tiết kiệm kỳ hạn trên 12 tháng tại chính ngân hàng từ 1,2 - 1,3%. Thực tế lãi suất trái phiếu ngân hàng đã lên mức đó thì lãi suất trái phiếu của các DN khó dưới mức 12 - 13%, thậm chí hơn.

Nếu tính từ ngày 8/6 đến 21/8 (73 ngày) giá vàng trong nước tăng 4,45 triệu đồng/lượng, tương đương gần 12%. Giá vàng trong nước tăng do giá vàng thế giới tăng. Nguyên nhân của việc tăng giá vàng do bất ổn từ chiến tranh thương mại MỸ - Trung, nhưng chủ yếu do Fed tuyên bố ngừng tăng lãi suất và chính thức cắt giảm suất 0,25% vào ngày 1/8 sau 11 năm.

So với đợt sóng vàng dữ dội kéo dài vào năm 2011 - 2013 thì đợt sóng vàng lần này chưa xuất hiện tình trạng đầu cơ vì số lượng người tham gia giao dịch chưa tấp nập và chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới xuất hiện chưa đáng kể. Tuy vậy, vàng vẫn là nơi ẩn nấp an toàn cuối cùng. Đầu tư vàng bắn một phát đạn trúng 2 mục đích, vừa đầu cơ kiếm lời vừa nắm giữ tài sản an toàn. Cho nên sẽ có một dòng tiền lớn được rút ra từ tiết kiệm đổ vào thị trường vàng.

Bên cạnh vàng là bất động sản. Từ cả chục năm nay thị trường bất động sản phát triển trên lưng nguồn vốn cấp từ ngân hàng và ứng trước của khách hàng. Hiện NHNN đang tiếp tục chỉ đạo các ngân hàng thắt chặt hạn chế tỷ trọng tín dụng bất động sản để tránh rủi ro tiềm ẩn.

Do đó, các DN bất động sản một mặt tìm cách phát hành trái phiếu, mặt khác đẩy mạnh phát triển các dòng sản phẩm dựa vào nguồn vốn cá nhân dưới hình thức ủy thác đầu tư, liên kết đầu tư. Biểu hiện rõ nhất là dòng sản phẩm bất động sản nghỉ dưỡng. Thay vì đầu tư tiền gửi tiết kiệm ngân hàng, nhiều cá nhân/gia đình đã lựa chọn hình thức đầu tư ủy thác hoặc đầu tư trái phiếu bất động sản có lãi suất cao.

Khi thị phần huy động vốn bị co hẹp đương nhiên ngân hàng sẽ dùng các “chiêu” hợp pháp để giành giật. Hiệu quả nhất là cạnh tranh lãi. Thực tế những ngày gần đây đồng loạt nhiều ngân hàng đua nhau tăng lãi suất với mức chênh lệch rất cao so với trước là câu chuyện tự nó đã minh chứng.

Chẳng hạn mức lãi suất chứng chỉ tiền gửi tại Viet Capital bank loại kỳ hạn 24 tháng là 9,5%, loại kỳ hạn 60 tháng là 10,2%; tương tự tại VietA Bank là 9,1% với kỳ hạn 24 tháng; VIB là 9,1% với kỳ hạn 61 tháng;… ABBank lãi suất tiền gửi tiết kiệm kỳ hạn 12 tháng tăng từ 7,7% lên 8,5%; tương tự SHB tăng từ 7,2% lên 8,1% cho kỳ hạn 12 tháng… Danh sách ngân hàng tăng lãi suất còn kéo dài và sẽ phủ sóng các ngân hàng tư nhân.

Như vậy, giảm LSCV đã trở nên không tưởng với hàng loạt ngân hàng. Điều này đặt các ngân hàng đứng trước một trong hai lựa chọn, hoặc hy sinh lợi nhuận để không tăng LSCV, hoặc bảo toàn lợi nhuận buộc tăng LSCV. Đương nhiên ngân hàng sẽ không chịu làm không cho ai cả. Giờ đây đã đủ cảm nhận sự vô lý trong ý kiến đòi hỏi NHNN phải ép các ngân hàng cắt giảm LSCV của nhà khoa học lớn nói trên.

Xu hướng giảm lãi suất trên thị trường thế giới là không bàn cãi. Tuy vậy trong ngắn hạn, ít nhất đến năm 2020, mặt bằng lãi suất cho vay của các ngân hàng không những không giảm mà có nguy cơ tăng đã rõ ràng do nhiều yếu tố nội tại kích tăng đè nặng cơ hội giảm. Thị phần tiền gửi tiết kiệm của ngân hàng đang bị co lại, đẩy lãi suất huy động lên cao.


Khi thị phần huy động vốn bị co hẹp đương nhiên ngân hàng sẽ dùng các “chiêu” hợp pháp để giành giật. Hiệu quả nhất là cạnh tranh lãi suất. Thực tế những ngày gần đây đồng loạt nhiều ngân hàng đua nhau tăng lãi suất với mức chênh lệch rất cao so với trước là câu chuyện tự nó đã minh chứng.

TS Phan Văn Thường

Tin bài khác
Bộ Tài chính hướng dẫn quản lý tài chính, tài sản công sau sáp nhập

Bộ Tài chính hướng dẫn quản lý tài chính, tài sản công sau sáp nhập

Bộ Tài chính vừa công bố hướng dẫn xử lý tài chính và tài sản công sau khi sắp xếp theo mô hình hai cấp, đảm bảo đồng bộ, hiệu quả, tránh lãng phí.
Kỳ vọng kết quả cuộc điện đàm của Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump

Kỳ vọng kết quả cuộc điện đàm của Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump

Tối 2/7 (giờ Việt Nam), Tổng Bí thư Tô Lâm đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump để trao đổi về quan hệ song phương và đàm phán thương mại, trong đó có nội dung trọng tâm liên quan đến thuế đối ứng giữa hai nước.
Cải cách chính sách PPP trong khoa học – công nghệ: Nhà nước hỗ trợ 70% vốn, chỉ định nhà đầu tư công nghệ

Cải cách chính sách PPP trong khoa học – công nghệ: Nhà nước hỗ trợ 70% vốn, chỉ định nhà đầu tư công nghệ

Điểm nổi bật của Luật PPP sửa đổi và Nghị định ban hành ngày 1/7/2025 mở đường cho đầu tư vào khoa học – công nghệ và chuyển đổi số là phân cấp mạnh, ưu đãi lớn, chỉ định nhà đầu tư có công nghệ chiến lược.
Phân loại 4 nhóm hộ kinh doanh, bỏ thuế khoán từ 2026

Phân loại 4 nhóm hộ kinh doanh, bỏ thuế khoán từ 2026

Từ năm 2026, hộ kinh doanh sẽ bị phân loại theo 4 mức doanh thu, thay thế thuế khoán nhằm tạo sự minh bạch và bình đẳng giữa hộ kinh doanh, doanh nghiệp và người lao động.
Bộ Công Thương kiến nghị hoàn thiện cơ chế hỗ trợ pháp lý liên ngành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2025–2030

Bộ Công Thương kiến nghị hoàn thiện cơ chế hỗ trợ pháp lý liên ngành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2025–2030

Ngày 30/6/2025, Bộ Công Thương đã ban hành văn bản số 4756/BCT-PC nhằm phối hợp cung cấp thông tin tổng kết Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2021–2025. Văn bản là phản hồi Công văn số 2965/BTP-PB&TG ngày 28/5/2025 của Bộ Tư pháp về hướng dẫn công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp.
Trình dự thảo Sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân để Quốc hội xem xét, thông qua vào kỳ họp tháng 10

Trình dự thảo Sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân để Quốc hội xem xét, thông qua vào kỳ họp tháng 10

Bộ Tài chính công bố định hướng sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân, với thay đổi về thu nhập chịu thuế, mức giảm trừ gia cảnh, miễn thuế ưu đãi và biểu thuế lũy tiến. Mục tiêu là xây dựng chính sách thuế công bằng, minh bạch, hiện đại, trình Quốc hội kỳ họp tháng 10/2025.
Cam kết từ Bộ Tài chính: Kiểm tra và báo cáo đúng tiến độ, đúng quy định vụ Tập đoàn Sơn Hải trượt thầu

Cam kết từ Bộ Tài chính: Kiểm tra và báo cáo đúng tiến độ, đúng quy định vụ Tập đoàn Sơn Hải trượt thầu

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi khẳng định: “Bộ Tài chính tiếp thu đầy đủ chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ. Bộ sẽ thực hiện kiểm tra và có báo cáo theo đúng quy định, đảm bảo yêu cầu về tiến độ và nội dung”.
Hộ kinh doanh có doanh thu từ 200 triệu trở lên bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử vào năm 2027

Hộ kinh doanh có doanh thu từ 200 triệu trở lên bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử vào năm 2027

Doanh thu miễn thuế cho hộ kinh doanh có thể nâng lên 400 triệu đồng. Các hộ có doanh thu từ 200 triệu đến dưới 1 tỉ đồng sẽ dùng hóa đơn điện tử năm 2027.
Điện sạch cần được bảo vệ bằng chính sách minh bạch, ổn định và nhất quán

Điện sạch cần được bảo vệ bằng chính sách minh bạch, ổn định và nhất quán

Năng lượng tái tạo, với hai trụ cột là điện mặt trời và điện gió đang là xu hướng toàn cầu không thể đảo ngược. Tại Việt Nam, đây không chỉ là giải pháp bảo đảm an ninh năng lượng và giảm phát thải khí nhà kính, mà còn là động lực thúc đẩy một nền kinh tế xanh, sạch và bền vững.
Doanh nghiệp Việt cần làm gì để ứng phó hiệu quả với các rào cản phi thuế quan ?

Doanh nghiệp Việt cần làm gì để ứng phó hiệu quả với các rào cản phi thuế quan ?

Dù hầu hết hàng hóa xuất khẩu sang thị trường ASEAN đều được hưởng ưu đãi với mức thuế quan 0%, nhiều doanh nghiệp Việt vẫn gặp khó khi xuất khẩu nông sản, thủy sản và hàng tiêu dùng do vướng rào cản phi thuế quan.
Chính thức luật hóa cơ chế sandbox để thử nghiệm mô hình, công nghệ và chính sách mới

Chính thức luật hóa cơ chế sandbox để thử nghiệm mô hình, công nghệ và chính sách mới

Sáng nay, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST), đánh dấu một bước chuyển thể chế quan trọng nhằm thúc đẩy sáng tạo, ứng dụng công nghệ và tăng cường bảo hộ kết quả nghiên cứu. Luật sẽ có hiệu lực từ ngày 1/10/2025.
“Chốt” thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng

“Chốt” thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng

Với đa số đại biểu tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết về việc thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế tại Việt Nam, đặt tại hai thành phố trọng điểm là Thành phố Hồ Chí Minh và Thành phố Đà Nẵng.
Gỡ "nút thắt" về rào cản phi thuế quan tạo lực đẩy cho doanh nghiệp ASEAN vươn xa

Gỡ "nút thắt" về rào cản phi thuế quan tạo lực đẩy cho doanh nghiệp ASEAN vươn xa

Gỡ rào cản phi thuế quan được đánh giá là giúp giảm chi phí giao dịch, thu hút đầu tư, tăng trưởng bền vững và mở rộng thị trường cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Xu hướng tiêu dùng mới thị trường Halal: Doanh nghiệp làm gì để thích nghi?

Xu hướng tiêu dùng mới thị trường Halal: Doanh nghiệp làm gì để thích nghi?

Mức chi tiêu và nhu cầu sử dụng các sản phẩm Halal có xu hướng ngày càng tăng, thúc đẩy tăng quy mô nền kinh tế Halal toàn cầu dự kiến đạt 3.200 tỷ USD năm 2025, với tốc độ tăng trưởng thị trường bình quân hàng năm đạt 6,2%, nhưng tại sao doanh nghiệp Việt khó tiếp cận?
Định hướng ứng phó cho doanh nghiệp Việt trước chính sách thuế quan của Hoa Kỳ

Định hướng ứng phó cho doanh nghiệp Việt trước chính sách thuế quan của Hoa Kỳ

Trước sức ép từ chính sách thuế quan mới của Hoa Kỳ, các doanh nghiệp Việt đang triển khai ba nhóm giải pháp chủ đạo nhằm giảm thiểu rủi ro và duy trì khả năng cạnh tranh dài hạn: giảm phụ thuộc thương mại, nâng cao hiệu quả hoạt động và tái định vị chiến lược thị trường.