Xây dựng thương hiệu Việt tạo lập quá trình xuất khẩu bền vững

Sau 2 năm thực thi, EVFTA đã thể hiện rõ những hiệu quả tích cực tới tăng trưởng xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và các nước EU. Xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang hầu hết các thị trường trong EU đều ghi nhận tăng trưởng tốt và chứng kiến sự chuyển dịch tích cực. Tuy gia tăng về số lượng và giá trị xuất khẩu nhưng số lượng hàng hóa thương hiệu Việt Nam xuất khẩu sang thị trường này còn khá khiêm tốn. Nhiều sản phẩm hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang EU vẫn mang thương hiệu nước ngoài.

Bộ Công Thương tổ chức Tọa đàm “Xuất khẩu hàng hóa với thương hiệu Việt sang các thị trường trong EVFTA” vào ngày 25/11 thảo luận về những giải pháp xây dựng thương hiệu Việt Nam tại châu Âu.

Tới dự buổi Tọa đàm có bà Nguyễn Thị Thu Thủy, Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Xuất khẩu, Cục Xúc tiến Thương mại, Bộ Công Thương; bà Đào Thu Trang, Trưởng Bộ phận Tư vấn Chiến lược phát triển thị trường, Phòng Công nghiệp và Thương mại Đức tại Việt Nam; ông Lê Anh Tuấn, Phó Tổng giám đốc, Tổng công ty Thương mại Hà Nội-CTCP (Hapro).

Và trao đổi qua nền tảng trực tuyến từ Cộng hòa Pháp có ông Vũ Anh Sơn, Phụ trách Thương vụ Việt Nam tại Pháp.

Theo ông Vũ Anh Sơn, Phụ trách Thương vụ Việt Nam tại Pháp, EVFTA đã tạo ra một tiếng vang là khiến những nhà nhập khẩu, các đối tác quốc tế ở châu Âu phải quan tâm hơn đến thị trường và hàng hóa Việt Nam.

Sau giai đoạn khó khăn do đại dịch Covid-19 gây ra, trong 8 tháng năm 2022, Việt Nam đã xuất khẩu đạt 4,29 tỷ Euro sang Pháp, tăng 16% so với năm 2021 và tăng 20% so với năm 2020. “Dự kiến trong năm 2022, Việt Nam sẽ lần đầu tiên đạt mốc xuất khẩu sang Pháp trên 6 tỷ Euro”, ông Sơn nhận định.

Nếu theo đúng kịch bản hiện nay thì tới cuối năm 2022, Việt Nam sẽ vào tốp 20 nhà cung cấp hàng hóa cho Pháp. “Tuy thị phần chỉ có 1%, nhưng chúng ta cũng không nên đặt quá nặng, bởi chỉ có 10 nhà cung cấp có thị phần trên 1% và trong đó chỉ có duy nhất Đức và Trung Quốc có thị phần hai chữ số, lần lượt là 13% và 10%; còn lại đều chỉ có 5%, 7%, 2% và 1% như Việt Nam”, đại diện Thương vụ Việt Nam tại Pháp thông tin.

Ông Sơn cho biết, hiện Việt Nam đang xuất khá nhiều sản phẩm sang Pháp, nhưng có hai nhóm mặt hàng chủ lực có giá trị xuất khẩu trên 1 tỷ Euro là nhóm hàng giày dép và thiết bị viễn thông (điện thoại); sau đó đến dệt may, máy móc thiết bị, linh kiện điện tử, đồ nội thất, thủy sản và các sản phẩm nhựa, bao bì nhựa.

Ông Sơn lưu ý, ngoài chuyện bỏ tiền để tìm hiểu, bỏ tiền nghĩ ra cách để thâm nhập vào thị trường thì các doanh nghiệp cần phải có sự hiện diện tại đây.

“Không phải có văn phòng đại diện thương mại ở EU thì ít nhất phải có sự hiện diện về người đại diện. Làm thương hiệu mà không có bất cứ ai ở bên này thì là điều viển vông. Chúng ta không thể đi theo các tập đoàn nghìn tỷ, tập đoàn triệu đô của quốc tế để phát triển thương hiệu. Chúng ta bắt đầu nhỏ bằng cách thông qua các cơ quan Thương vụ là tai mắt nằm tại các thị trường nước ngoài để phát triển. Nhưng nếu chỉ thông qua Thương vụ để xây dựng thương hiệu thì chỉ phù hợp tại thời điểm hiện nay”.

Bà Nguyễn Thị Thu Thủy, Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ xuất khẩu - Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương) bàn về thị phần của hàng hóa Việt Nam tại thị trường EVFTA nói rằng, các sản phẩm của doanh nghiệp Việt Nam nếu có thương hiệu tại thị trường EU thì không chỉ giúp doanh nghiệp phát triển bền vững tại EU mà còn có cơ hội để lan tỏa thương hiệu ra nhiều thị trường khác trên thế giới. Điều quan trọng là nâng tầm nhận thức cho doanh nghiệp trong vấn đề xây dựng, phát triển và bảo vệ thương hiệu tại thị trường EU. Cục Xúc tiến thương mại đã và đang tiếp tục phối hợp chặt chẽ với hệ thống thương vụ Việt Nam tại EU để phát triển các showroom trưng bày hàng hóa cho doanh nghiệp tại trụ sở của các thương vụ Việt Nam ở EU.

“Các doanh nghiệp có thể gửi sản phẩm mẫu chất lượng và phù hợp với thị trường EU tới các thương vụ Việt Nam tại EU để các thương vụ hỗ trợ, giới thiệu, quảng bá tới các đối tác tại EU”, bà Thủy đề nghị.

Tuy nhiên, theo ông Vũ Anh Sơn, để xây dựng được thương hiệu thì doanh nghiệp phải chủ động. “Cho đến nay, ngoài Lộc Trời với sự hỗ trợ của Bộ Công thương, Thương vụ Việt Nam tại Pháp, còn lại thì tôi chưa thấy có doanh nghiệp nào chủ động đưa sản phẩm vào hệ thống đại siêu thị là phân khúc cuối cùng của hệ thống phân phối bán lẻ tại châu Âu”, ông Sơn nói, đồng thời nhận định rằng xây dựng thương hiệu Việt Nam và tiếp cận vào hệ thống đại siêu thị ở châu Âu không phải là câu chuyện cho tất cả doanh nghiệp, mà chỉ dành cho số ít doanh nghiệp có đầy đủ năng lực, có hiểu biết về thị trường và có chiến lược phát triển bài bản.

Đồng tình với nhận xét trên, bà Nguyễn Thị Thu Thủy cho biết, đến nay chưa có con số thống kê chính thức về số lượng thương hiệu của doanh nghiệp Việt Nam tại thị trường EU “nhưng chắc chắn là rất khiêm tốn” ở thị trường hơn 500 triệu dân này.

Để phát triển được thương hiệu Việt tại thị trường châu Âu, theo bà Thủy, điểm đầu tiên mà các doanh nghiệp Việt Nam cần phải chú trọng, đó là nghiên cứu thật kỹ về thị trường EU, xem thị trường này có nhu cầu như thế nào, có những yêu cầu ra sao để sản xuất được những sản phẩm mà thị trường EU cần, chứ không phải bán những cái sản phẩm mà chúng ta có.

Một điểm vô cùng quan trọng tiếp theo để quyết định doanh nghiệp có thể thành công trong phát triển thương hiệu tại thị trường EU hay không, đó là phải phát triển được sản phẩm phù hợp với văn hóa, xu hướng, nhu cầu sử dụng của thị trường EU.

Chia sẻ thêm cho khía cạnh này, bà Đào Thu Trang, Trưởng Bộ phận tư vấn chiến lược phát triển thị trường - Phòng Công nghiệp và thương mại Đức tại Việt Nam, cho biết, hiểu được văn hóa tiêu dùng của EU là lợi thế để xây dựng thương hiệu và phát triển thị trường tại châu lục này.

Bà Trang dẫn ví dụ, tại Đức cũng như các quốc gia châu Âu, gạo không phải thực phẩm ăn hàng ngày. Tuy nhiên khi sang Đức, bà Trang gặp những bao gạo có đóng gói trọng lượng 10kg, 20kg, thậm chí là 50kg. Do người Đức không ăn gạo nên các doanh nghiệp nếu muốn họ thử sản phẩm của mình thì chỉ nên đóng những gói nhỏ thôi, chẳng hạn như 2kg, 5kg để người Đức dễ mua hơn.

Cùng với đó, các doanh nghiệp cần phải thay đổi những tư duy đối với việc kinh doanh tại thị trường EU, đó là phải thấu hiểu văn hóa của thị trường EU, thấu hiểu các tập quán kinh doanh của khối thị trường này và cần phải thay đổi một tư duy bán hàng. Sản phẩm ngoài việc hợp nhãn với người tiêu dùng EU nhưng cũng cần mang những bản sắc của Việt Nam để giúp cho việc định vị thương hiệu, xây dựng thương hiệu của doanh nghiệp sẽ tốt hơn ở thị trường này.

Bà Thủy nhấn mạnh, “Trong quá trình làm việc với các đối tác EU doanh nghiệp cũng cần lưu ý phải hết sức trung thực, đảm bảo ổn định về khả năng cung ứng hàng hóa và chất lượng sản phẩm cung cấp cho thị trường EU. Bên cạnh đó doanh nghiệp cũng cần lưu tâm đến việc tìm kiếm những người uy tín ở thị trường này để giới thiệu và lan tỏa những sản phẩm của doanh nghiệp. Đó là các doanh nhân Việt kiều và các chuyên gia về thị trường tại EU. Bên cạnh đó, hiện nay các kênh, các mạng xã hội cũng đã rất nở rộ và phát triển mạnh mẽ ở thị trường EU thì doanh nghiệp cũng có thể tận dụng những kênh này để quảng bá thương hiệu sản phẩm”

Bà Thủy cho biết thêm, trong thời gian tới Cục Xúc tiến thương mại sẽ tập trung vào những nhóm, mặt hàng được đánh giá là sẽ có năng lực để bứt phá ở thị trường châu Âu để ưu tiên đẩy mạnh trọng tâm hỗ trợ, giúp cho chúng ta xây dựng được những cánh chim đầu đàn trong việc phát triển thương hiệu tại EU, tạo những lực kéo để thúc đẩy các doanh nghiệp khác cũng phát triển theo.

Bên cạnh đó Cục Xúc tiến thương mại cũng sẽ tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong các hoạt động xúc tiến thương mại và phát triển thương hiệu, đây là những nét mới để phù hợp với những xu thế hiện nay để thực hiện được các hoạt động này một cách là hiệu quả hơn, tiết kiệm hơn về chi phí trong khi đó lại sẽ thu được những lợi ích cụ thể và thiết thực hơn nữa cho doanh nghiệp trong việc phát triển tại thị trường EU.

D.A (Tổng hợp)