WTO: Xung đột ở Trung Đông không ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động thương mại của khu vực

Dự kiến thương mại toàn cầu sẽ hồi phục vào năm 2024, nhưng sẽ gặp hạn chế do căng thẳng địa chính trị và bất ổn về chính sách kinh tế, WTO cho biết trong buổi ra mắt Báo cáo Triển vọng Thương mại Toàn cầu và Báo cáo thống kê năm 2024 vào thứ Tư.

Theo WTO, thương mại toàn cầu đã giảm 1,2% vào năm 2023, nhưng dự kiến sẽ phục hồi với tốc độ tăng trưởng ước tính là 2,6% trong năm nay.

Giảm này được cho là do giá năng lượng cao và lạm phát, theo Hội nghị Bộ trưởng lần thứ 13 tại Abu Dhabi vào tháng 2, gây áp lực lên nhu cầu hàng hóa sản xuất thâm dụng thương mại.

Tuy nhiên, giảm này được coi là "tương đối nhỏ" và cao hơn so với mức trước đại dịch trong năm 2023, với dự báo tăng trưởng dần dần trong hai năm tới khi áp lực lạm phát giảm và thu nhập thực tế của hộ gia đình tăng cải thiện.

WTO cũng nhấn mạnh sự khác biệt mạnh mẽ trong khu vực, với nhu cầu nhập khẩu giảm mạnh ở châu Âu, giảm ở Bắc Mỹ, không đổi ở châu Á và tăng ở các nền kinh tế xuất khẩu nhiên liệu lớn.

Báo cáo nói: "Nếu dự báo này thành hiện thực, châu Á sẽ đóng góp lớn hơn vào tăng trưởng khối lượng thương mại vào năm 2024 và 2025".

Tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội toàn cầu cũng chậm lại trong năm 2023, mặc dù không đáng kể do tăng trưởng thương mại, WTO cho biết.

Tăng trưởng GDP thực tế, tính theo tỷ giá hối đoái thị trường, giảm xuống 2,7% vào năm 2023 từ mức 3,1% của năm trước. Dự kiến sẽ duy trì ở mức ổn định trong hai năm tới, giảm dần xuống 2,6% vào năm 2024 trước khi quay trở lại mức 2,7% vào năm 2025.

Mặc dù thương mại toàn cầu đã "có khả năng phục hồi đáng kể" trong những năm gần đây bất chấp một số cú sốc kinh tế lớn, nhưng rủi ro đối với dự báo đang giảm do căng thẳng địa chính trị và sự không chắc chắn về chính sách.

Ngozi Okonjo-Iweala, Tổng giám đốc WTO, nói: "Điều bắt buộc là chúng ta phải giảm thiểu những rủi ro như xung đột địa chính trị và phân mảnh thương mại để duy trì tăng trưởng và ổn định kinh tế".

Thương mại là một trong những trụ cột quan trọng của nền kinh tế toàn cầu vì nó góp phần nâng cao hiệu quả và thúc đẩy khả năng cạnh tranh, cho phép các quốc gia tiếp cận hàng hóa và lực lượng lao động.

Tuy nhiên, trong khi căng thẳng địa chính trị ảnh hưởng đến các mô hình thương mại, những căng thẳng này chỉ có tác động "nhỏ" và "không gây ra xu hướng bền vững hướng tới phi toàn cầu hóa", theo WTO.

Báo cáo của WTO hôm thứ Tư cũng xác nhận dự báo vào tháng 2, trong đó cho biết tăng trưởng thương mại toàn cầu có thể sẽ không đạt mục tiêu đề ra trong năm nay.

Vào ngày 5 tháng 10, WTO dự báo thương mại toàn cầu sẽ tăng 3,3% vào năm 2024, nhưng điều này được đưa ra trước khi cuộc xung đột Israel-Gaza bắt đầu hai ngày sau đó. Tuy nhiên, dự báo mới là sự phục hồi rõ rệt so với mức tăng trưởng 0,8% được ghi nhận vào năm 2023.

Tuy nhiên, WTO cho rằng triển vọng hiện tại vẫn còn mức độ không chắc chắn cao, "do có rất nhiều yếu tố rủi ro hiện hữu trong nền kinh tế toàn cầu".

Trong khi đó, lạm phát dự kiến sẽ giảm trong năm nay và sẽ dẫn đến sự phục hồi trong tiêu dùng hàng hóa sản xuất, từ đó sẽ thúc đẩy tăng trưởng thương mại vào năm 2024 và 2025.

Theo WTO, lạm phát vốn đã tăng khi xảy ra cuộc xung đột Nga-Ukraine vào tháng 2 năm 2022, vẫn cao hơn nhiều so với mức trước đại dịch vào quý 1 năm 2024.

Mặt khác, giá năng lượng toàn cầu đã giảm trung bình khoảng 41% so với mức cao nhất trong hai tháng đầu năm 2024, nhưng vẫn cao hơn 30% so với năm 2019, báo cáo cho biết.

Giá dầu đã tăng mạnh trong quý đầu tiên của năm khi Opec+ cắt giảm sản lượng và gia tăng lo ngại về sự gián đoạn nguồn cung do xung đột, tăng khoảng 13% trong ba tháng đầu năm 2024.

WTO cho biết bất kỳ sự nhất quán nào về việc giảm mức lạm phát sẽ khiến các nhà hoạch định chính sách cuối cùng phải cắt giảm lãi suất. Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ dự kiến sẽ bắt đầu cắt giảm lãi suất tại cuộc họp tháng 6, điều này sẽ thúc đẩy các trung tâm hỗ trợ lớn khác làm theo.

Các ngân hàng trung ương ở các nền kinh tế tiên tiến đã tăng lãi suất bắt đầu từ năm 2022 để giảm thiểu áp lực lạm phát, nhưng điều đó dẫn đến thu nhập bị xói mòn và mức tiêu thụ hàng hóa giảm.

Việc cắt giảm lãi suất "sẽ kích thích chi tiêu đầu tư[mặc dù có độ trễ, vốn tác động mạnh đến thương mại hàng hóa vốn," đại diện WTO nói thêm.

WTO cũng cho rằng thương mại sẽ không chỉ bị chi phối bởi cuộc bầu cử tổng thống Mỹ trong năm nay, ông Ossa nói: “Không chỉ riêng Mỹ, khoảng 50 quốc gia trong năm nay sẽ tổ chức bầu cử, điều này tất nhiên làm tăng thêm sự bất ổn về chính sách thương mại”.

Quốc Anh