Thứ tư 02/07/2025 13:45
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Truy tìm nguyên nhân 'bức tử' doanh nghiệp

12/10/2020 00:00
Cứ 10 doanh nghiệp ra đời thì có 5 doanh nghiệp rời bỏ thị trường, hộ kinh doanh cá thể không chịu lớn lên thành doanh nghiệp vì sợ bị hành... Mục tiêu đạt một triệu doanh nghiệp vào năm 2020 sẽ khó khả thi. Chính phủ cần phải nắm bắt thực trạng, ngu

Ngày 30/5, Quốc hội thảo luận tại hội trường về kết quả phát triển kinh tế - xã hội. Nhiều ý kiến của đại biểu đã bày tỏ lo ngại về "sức khỏe" của khối doanh nghiệp (DN) tư nhân hiện nay.

Đánh giá năm 2018 tốc độ tăng trưởng GDP cao nhất trong 10 năm trở lại đây, thu ngân sách vượt dự toán, bội chi giảm, thu hút FDI tăng, tuy nhiên, Đại biểu Trần Tất Thế, đoàn Hà Nam, bày tỏ lo ngại trước khoản nợ công mà đất nước đang phải gánh.

Báo động tỷ lệ DN phá sản

Ông Thế cho biết theo tính toán, trong thời gian tới mỗi tháng, Việt Nam phải trả nợ 21.000 - 27.000 tỷ đồng. "Với tình hình như vậy, chúng ta phải đi vay để trả nợ", ông Thế dự báo.

Đặc biệt, đại biểu Thế lo lắng trước tình trạng số lượng DN phá sản, dừng hoạt động vẫn lớn, chứng tỏ nền kinh tế còn nhiều khó khăn.

Trong khi đó, Đại biểu Nguyễn Thị Phúc (đoàn Bình Thuận), đánh giá tốc độ phát triển DN đang tăng cao nhưng số DN ngừng hoạt động còn lớn (trong đó phần lớn là DN vừa và lớn), phản ánh tình hình không thuận trong môi trường đầu tư, cơ chế chính sách.

Mặt khác, việc khuyến khích chuyển đổi từ hộ sản xuất kinh doanh lên DN còn khó khăn, kết quả đạt được rất thấp. Qua tìm hiểu lý do, nếu là hộ kinh doanh đóng thuế ít hơn, lên DN phải đóng thuế nhiều hơn. Chưa kể, trở thành DN còn chịu sự ràng buộc bởi nhiều thủ tục hành chính phức tạp.

Theo Đại biểu Hoàng Quang Hàm (đoàn Phú Thọ), kinh tế, ngân sách năm 2018 là bức tranh đẹp và toàn diện nhưng mô hình tăng trưởng chưa thực sự đổi mới, còn phụ thuộc yếu tố đầu vào thay vì đổi mới công nghệ. Khu vực nông nghiệp tăng trưởng thiếu bền vững, công nghiệp vẫn còn tính gia công lớn, trình độ công nghiệp sản xuất thấp so với thế giới, nội lực nền công nghiệp yếu phụ thuộc FDI, khu vực dịch vụ phát triển hạn chế...

Mô hình tăng trưởng chưa thực sự đổi mới, tiềm ẩn nhiều yếu tố thiếu bền vững. Do vậy, tốc độ tăng trưởng GDP quý I/2019 đang có dấu hiệu chậm lại so với cùng kỳ và thấp hơn mục tiêu, có lĩnh vực là động lực chính cho tăng trưởng 2018 đang giảm tốc như sản xuất sản phẩm điện tử... Vì vậy, đại biểu Hàm cho rằng việc đổi mới mô hình tăng trưởng cần phải tiến hành căn cơ và toàn diện.

Đặc biệt nhấn mạnh về phát triển DN, Đại biểu Hàm cho biết DN là bộ phận chủ yếu tạo ra GDP, động lực quan trọng cho tăng trưởng. Tuy nhiên, cứ 10 DN gia nhập, thì có 5 DN rời thị trường. Đến nay, DN vừa và nhỏ chiếm hơn 98% tổng số DN cả nước. Trong tổng số DN hoạt động, chỉ có khoảng 40% DN có lãi. Như vậy, năng lực sản xuất, hiệu quả hoạt động của khối DN còn thấp.

Trước tình hình phát triển DN như trên, nhiều đại biểu bày tỏ lo ngại về mục tiêu đạt 1 triệu DN vào năm 2020.

luat-doanh-nghiep-nho-va-vua-J-5800-7944
Luật DNNVV có hiệu lực 2 năm nay nhưng rất ít DN được hỗ trợ

Một triệu DN vào 2020 có khả thi?

Đại biểu Cao Đình Thưởng (Phú Thọ) chỉ ra thực trạng, bất cập thu hút của các DN FDI. Nhiều DN luôn mở rộng sản xuất, tăng vốn đầu tư nhưng báo lỗ, chuyển giá, vẫn dừng ở gia công, lắp ráp… Đại biểu Thưởng đề nghị Chính phủ cần đánh giá thêm sự tăng trưởng do thu hút đầu tư mang lại để có chính sách hỗ trợ DN trong nước.

Về cải cách thủ tục hành chính, ông cho rằng mới chỉ dừng lại ở việc cắt giảm đầu thủ tục nhưng thời gian thực hiện lại dài thêm, phức tạp hơn. Cùng với đó là tình trạng nợ, chậm ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện Luật.

Hoài nghi mục tiêu đạt 1 triệu DN vào 2020, đại biểu Thưởng đề nghị Chính phủ tổng điều tra DN trên cả nước, nắm bắt chính xác số lượng thực sự và thực trạng mà DN đang gặp phải. Qua đó, Nhà nước có chính sách phù hợp để hỗ trợ DN, hoàn thiện văn bản hướng dẫn thi hành Luật DN nhỏ và vừa.

"Tránh tình trạng DN khởi nghiệp phải chọn nước khác để đặt nền móng vì không nhận được sự hỗ trợ của Nhà nước", Đại biểu Thưởng cảnh báo.

Theo Đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ, đoàn Hà Tĩnh, năm 2018, báo cáo của Chính phủ giải thích sự sụt giảm thu ngân sách nhà nước là do số DN thành lập mới tăng nhưng số DN chấm dứt hoạt động cũng gần tương đương.

Tuy nhiên, điều bà Thơ băn khoăn là Luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa được thông qua năm 2017 với nhiều chính sách ưu đãi về thuế, lãi suất, đất đai mà "tại sao có nhiều DN giải thể, phá sản như vậy. Cần có sự nhìn nhận lại và đánh giá lại tác động chính sách sau 2 năm thực hiện Luật".

Trong đó, bà Thơ cho rằng cần đánh giá chính sách hỗ trợ DN nhỏ và vừa thành lập trên cơ sở từ hộ kinh doanh, DN khởi nghiệp sáng tạo, DN tham gia chuỗi giá trị.

Nhiều DN cho biết, họ chưa nhận được sự hỗ trợ từ Nhà nước, vẫn đang phải tìm hỗ trợ từ các nguồn khác nhau theo nhu cầu phát triển của mình. Có nhiều nguyên nhân, trong đó chủ yếu xuất phát từ sự thiếu đồng hành của chính quyền địa phương. Đặc biệt, nhiều hộ kinh doanh cá thể không muốn lớn lên thành DN do lo sợ thủ tục hành chính.

Trước tình hình trên, Đại biểu Trần Tất Thế đề nghị Chính phủ phân tích rõ, cải thiện hơn nữa môi trường kinh doanh để khích lệ DN phát triển sản xuất, kinh doanh, tạo nguồn thu cho ngân sách.

Theo Đại biểu Thế, mặc dù công tác cải cách hành chính đã đạt được nhiều thành tích nhưng trên thực tế, người dân, DN vẫn gặp nhiều khó khăn, rào cản khi thực hiện các thủ tục với cơ quan nhà nước.

Đến nay, 30% số điều kiện kinh doanh được cắt bỏ nhưng kết quả này vẫn còn chậm và chưa đi vào thực chất. Sửa đổi chỉ nhằm mục đích tránh gây sự chú ý chứ không cải thiện, nhiều nơi đã đạt hoặc vượt chỉ tiêu cắt giảm 50% số ĐKKD nhưng nội dung và hiệu quả vẫn là vấn đề đáng lo ngại. Có điều kiện kinh doanh "ẩn", gây khó cho DN.

Bên cạnh đó, Đại biểu Thế cho rằng hộ kinh doanh cá thể không mặn mà lên DN là thủ tục hành chính phức tạp, phiền phức. Do vậy, Chính phủ cần phải chuyển mạnh từ quản lý tiền kiểm sang hậu kiểm; xóa bỏ căn bản tình trạng một mặt hàng chịu sự quản lý nhiều cơ quan, quyết liệt chỉ đạo bộ ngành kết nối cơ chế một cửa quốc gia.

Bà Bùi Thị Quỳnh Thơ - Đại biểu Quốc hội Đoàn Hà Tĩnh Để đạt 1 triệu DN vào năm 2020, Chính phủ cần quan tâm đến hộ kinh doanh cá thể vì đây là nguồn lực rất quan trọng. Chính phủ cần đánh giá kỹ nguyên nhân, thực trạng ngừng hoạt động của DN, việc chuyển đổi từ hộ kinh doanh cá thể lên DN còn khó khăn để có giải pháp cụ thể.

Bà Nguyễn Thị Phúc - Đại biểu Quốc hội Đoàn Bình Thuận Để đạt được mục tiêu chính sách hỗ trợ DN kịp thời, từ lúc thành lập đến khi rời bỏ thị trường cần có sự chung tay của các cấp, các ngành, quan tâm tạo điều kiện hưởng đúng, hưởng đủ theo các chính sách pháp luật được ban hành. Cơ quan quản lý nhà nước cần phải đồng hành cùng DN, thực sự là một Chính phủ kiến tạo.

Ông Nguyễn Tạo - Đại biểu Quốc hội Đoàn Lâm Đồng Kinh tế tư nhân vẫn đang đối mặt với nhiều rào cản khó khăn về thủ tục hành chính, chịu nhiều bất bình đẳng. Những định kiến, nút thắt không chỉ phát sinh từ quá trình ban hành chính sách mà còn ở việc hướng dẫn, triển khai thực hiện chính sách. Những tồn tại này cần nhìn nhận một cách đầy đủ, đánh giá đúng thực trạng, mức độ, kê "đơn thuốc" đầy đủ mới có thể chữa được.

Lê Thúy

Tin bài khác
Hộ kinh doanh có doanh thu từ 200 triệu trở lên bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử vào năm 2027

Hộ kinh doanh có doanh thu từ 200 triệu trở lên bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử vào năm 2027

Doanh thu miễn thuế cho hộ kinh doanh có thể nâng lên 400 triệu đồng. Các hộ có doanh thu từ 200 triệu đến dưới 1 tỉ đồng sẽ dùng hóa đơn điện tử năm 2027.
Điện sạch cần được bảo vệ bằng chính sách minh bạch, ổn định và nhất quán

Điện sạch cần được bảo vệ bằng chính sách minh bạch, ổn định và nhất quán

Năng lượng tái tạo, với hai trụ cột là điện mặt trời và điện gió đang là xu hướng toàn cầu không thể đảo ngược. Tại Việt Nam, đây không chỉ là giải pháp bảo đảm an ninh năng lượng và giảm phát thải khí nhà kính, mà còn là động lực thúc đẩy một nền kinh tế xanh, sạch và bền vững.
Doanh nghiệp Việt cần làm gì để ứng phó hiệu quả với các rào cản phi thuế quan ?

Doanh nghiệp Việt cần làm gì để ứng phó hiệu quả với các rào cản phi thuế quan ?

Dù hầu hết hàng hóa xuất khẩu sang thị trường ASEAN đều được hưởng ưu đãi với mức thuế quan 0%, nhiều doanh nghiệp Việt vẫn gặp khó khi xuất khẩu nông sản, thủy sản và hàng tiêu dùng do vướng rào cản phi thuế quan.
Chính thức luật hóa cơ chế sandbox để thử nghiệm mô hình, công nghệ và chính sách mới

Chính thức luật hóa cơ chế sandbox để thử nghiệm mô hình, công nghệ và chính sách mới

Sáng nay, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST), đánh dấu một bước chuyển thể chế quan trọng nhằm thúc đẩy sáng tạo, ứng dụng công nghệ và tăng cường bảo hộ kết quả nghiên cứu. Luật sẽ có hiệu lực từ ngày 1/10/2025.
“Chốt” thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng

“Chốt” thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng

Với đa số đại biểu tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết về việc thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế tại Việt Nam, đặt tại hai thành phố trọng điểm là Thành phố Hồ Chí Minh và Thành phố Đà Nẵng.
Gỡ "nút thắt" về rào cản phi thuế quan tạo lực đẩy cho doanh nghiệp ASEAN vươn xa

Gỡ "nút thắt" về rào cản phi thuế quan tạo lực đẩy cho doanh nghiệp ASEAN vươn xa

Gỡ rào cản phi thuế quan được đánh giá là giúp giảm chi phí giao dịch, thu hút đầu tư, tăng trưởng bền vững và mở rộng thị trường cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Xu hướng tiêu dùng mới thị trường Halal: Doanh nghiệp làm gì để thích nghi?

Xu hướng tiêu dùng mới thị trường Halal: Doanh nghiệp làm gì để thích nghi?

Mức chi tiêu và nhu cầu sử dụng các sản phẩm Halal có xu hướng ngày càng tăng, thúc đẩy tăng quy mô nền kinh tế Halal toàn cầu dự kiến đạt 3.200 tỷ USD năm 2025, với tốc độ tăng trưởng thị trường bình quân hàng năm đạt 6,2%, nhưng tại sao doanh nghiệp Việt khó tiếp cận?
Định hướng ứng phó cho doanh nghiệp Việt trước chính sách thuế quan của Hoa Kỳ

Định hướng ứng phó cho doanh nghiệp Việt trước chính sách thuế quan của Hoa Kỳ

Trước sức ép từ chính sách thuế quan mới của Hoa Kỳ, các doanh nghiệp Việt đang triển khai ba nhóm giải pháp chủ đạo nhằm giảm thiểu rủi ro và duy trì khả năng cạnh tranh dài hạn: giảm phụ thuộc thương mại, nâng cao hiệu quả hoạt động và tái định vị chiến lược thị trường.
Bộ Tài chính lên tiếng sau lùm xùm loại Sơn Hải khỏi dự án cao tốc

Bộ Tài chính lên tiếng sau lùm xùm loại Sơn Hải khỏi dự án cao tốc

Bộ Tài chính chỉ ra những bất thường trong vụ Tập đoàn Sơn Hải bị loại khỏi cao tốc TP.HCM - Chơn Thành. Nghi vấn minh bạch, hiệu quả trong đấu thầu lớn.
Trái phiếu xanh: Cơ hội vàng để Việt Nam đạt mục tiêu Net Zero

Trái phiếu xanh: Cơ hội vàng để Việt Nam đạt mục tiêu Net Zero

Thị trường trái phiếu xanh Việt Nam đang mở rộng mạnh mẽ, hướng đến mục tiêu Net Zero 2050 với nhiều thương vụ phát hành thành công và cơ hội đầu tư hấp dẫn.
Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả: Mục tiêu trong “kỷ nguyên vươn mình”

Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả: Mục tiêu trong “kỷ nguyên vươn mình”

Sáng ngày 26/6/2025, tại Hà Nội, Bộ Công Thương tổ chức Diễn đàn “Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả: Thành quả và mục tiêu trong kỷ nguyên vươn mình”. Đây là sự kiện nhằm phổ biến thông tin về Luật Sử dụng Năng lượng tiết kiệm, hiệu quả vừa được thông qua tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khoá XIV.
Thứ trưởng Bộ Công Thương cảnh báo “ve sầu thoát xác” trên sàn thương mại điện tử

Thứ trưởng Bộ Công Thương cảnh báo “ve sầu thoát xác” trên sàn thương mại điện tử

Trong bối cảnh thương mại điện tử đang phát triển bùng nổ cả về quy mô giao dịch lẫn tốc độ lan tỏa, cơ quan quản lý nhà nước bắt đầu đối diện với một nguy cơ mới – hiện tượng “ve sầu thoát xác”: các gian thương sau khi bị phát hiện và xử lý vi phạm đã nhanh chóng quay trở lại thị trường dưới danh nghĩa mới, tiếp tục hành vi sai trái.
Quốc hội thông qua Luật sửa 8 luật thuộc lĩnh vực tài chính, đầu tư: Tăng phân cấp, phân quyền, giảm thủ tục đầu tư

Quốc hội thông qua Luật sửa 8 luật thuộc lĩnh vực tài chính, đầu tư: Tăng phân cấp, phân quyền, giảm thủ tục đầu tư

Quốc hội vừa thông qua Luật sửa đổi 8 luật lớn, mở rộng phân quyền, đơn giản hóa thủ tục, linh hoạt cơ chế PPP. Kỳ vọng lớn cho kinh tế bứt phá.
UBND cấp tỉnh được duyệt chủ trương sân bay, Nhà nước linh hoạt cùng PPP

UBND cấp tỉnh được duyệt chủ trương sân bay, Nhà nước linh hoạt cùng PPP

Quốc hội vừa thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 8 luật liên quan đến lĩnh vực tài chính – đầu tư, đáng chú ý là việc trao quyền cho UBND cấp tỉnh quyết định chủ trương đầu tư với nhiều nhóm dự án quy mô lớn, trong đó có cả sân bay.
Quốc hội tăng phân cấp, phân quyền cho Chính phủ, địa phương

Quốc hội tăng phân cấp, phân quyền cho Chính phủ, địa phương

Quốc hội thông qua Luật Ngân sách sửa đổi, tăng phân cấp cho Chính phủ, địa phương. Đây là bước đột phá nhằm chủ động điều hành, thúc đẩy phát triển và chống lãng phí.