Triển vọng báo chí số: Sự lên ngôi của phát thanh
Báo cáo xu hướng mới nhất của Viện Nghiên cứu Reuters năm 2022 cho rằng, về phía loại hình báo chí số, cũng như sự lựa chọn của công chúng cho thấy sự lên ngôi của phát thanh số, khi loại hình podcast này ngày càng được đón nhận rộng rãi trên các nền tảng tin tức.
Theo TS Đỗ Anh Đức, Viện Đào tạo Báo chí và Truyền thông, Đại học KHXH&NV, ĐHQG Hà Nội: Nghiên cứu về báo chí số nói riêng và chuyển đối số nói chung phụ thuộc nhiều vào những dự báo, cũng như sự thay đổi của bản thân nền công nghiệp này trên thực tế.
Báo cáo xu hướng mới nhất của Viện Nghiên cứu Reuters năm 2022 chỉ ra một số điểm nhấn quan trọng, trong đó nổi bật là xu hướng thu hút nhân tài quay trở lại với tòa soạn cho chiến lược cạnh tranh hậu COVID-19.
Về phía loại hình báo chí số, cũng như sự lựa chọn của công chúng, báo cáo cũng cho thấy sự lên ngôi của phát thanh số, khi loại hình podcast này ngày càng được đón nhận rộng rãi trên các nền tảng tin tức.
Cũng trong vấn đề liên quan đến tái cơ cấu tòa soạn, báo cáo của Reuters và nhiều nghiên cứu trên thế giới đã bàn đến mô hình ‘ghép lai’ (hybrid) tức là tòa soạn nửa trực tiếp, nửa trực tuyến, do áp lực từ việc thích ứng với thời kỳ khủng hoảng đại dịch COVID-19.
Các nhà báo phương Tây, theo các điều tra gần đây, tỏ ra hài lòng với cách làm việc này, nhưng đối với giới quản lý thì có nhiều chuyện phải quan ngại về làm việc nhóm, phối hợp trong ê-kip sản xuất, đặc biệt là tính sáng tạo.
Cách làm tin từ xa hay phỏng vấn gián tiếp này cũng ảnh hưởng không nhỏ đến các nguyên tắc nghề nghiệp của báo chí, nhất là báo chí điều tra. Chiếm vị trí trung tâm trong các dự báo thời gian tới, không có gì đáng ngạc nhiên, đó chính là những vấn đề đang nổi bật hiện nay như: trí tuệ nhân tạo AI, blockchain, Web3 hay Metaverse.
Năm 1992, Neal Stephenson, nhà văn, tác giả của cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng Snow Crash đã mô tả Metaverse là một "thế giới kỹ thuật số bao trùm" tồn tại trong một vũ trụ song song với vũ trụ mà chúng ta biết là thế giới vật chất của con người. Nó giống như Internet chúng ta biết và yêu thích nhưng ở dạng 3D. Đó là một vũ trụ số mà cộng đồng có thể tham gia dưới dạng hình đại diện được cá nhân hóa và sau đó tương tác với hình đại diện của người khác.
TS Đỗ Anh Đức cho biết: Từ năm 2021, khi Facebook đổi tên công ty thành Meta, câu chuyện vũ trụ số này lại trở nên nóng hổi hơn bao giờ hết. Thực ra, Metaverse không phải là cái gì hoàn toàn mới.
Những ứng dụng của thực tế ảo, thực tế ảo tăng cường, mà hệ quả là thực tế ảo mở rộng (extended reality - XR) đã và đang mang đến những trải nghiệm đầu tiên về một thế giới hoàn toàn ảo.
Về mặt thực hành báo chí, đã có một số tòa soạn báo thử nghiệm phỏng vấn nhân vật, với cách họ gọi là ‘đi vào trong’ metaverse. Thời báo Tài chính (Financial Times) tiên phong trong cuộc phỏng vấn Nick Clegg, giám đốc của Meta và sau đó, giới báo chí ở một số quốc gia khác như Hàn Quốc, Trung Quốc cũng có thử nghiệm tượng tự mà họ đều cho thấy là “một nơi tuyệt vời” để tiến hành phỏng vấn.
Năm 2021, báo South China Morning Post cũng thử nghiệm việc mã hóa các bài báo quan trọng, hình ảnh và các dữ liệu khác dưới dạng token không thể thay thể (NFT, non-fungible tokens), ứng dụng công nghệ blockchain, có thể trao đổi, mua bán, sưu tập mà không sợ bị giả mạo.
“Chưa có những nghiên cứu cụ thể về báo chí số và metaverse, vì thực tế vũ trụ số này vẫn chưa định hình. Nhưng trải nghiệm của báo chí với metaverse có thể tương tự và phát triển lên từ báo chí nhúng (immersive journalism).
Việc các công ty công nghệ lớn đang ‘tiến vào’ metaverse là một thực tế, và một cảnh huốn hoàn toàn mới sẽ mở ra, với những triển vọng và hệ lụy khó lường. Theo giới quan sát, đó sẽ là một cuộc chuyển đổi lớn từ cách tương tác, tổ chức cộng đồng, cách thông tin, kinh doanh, giải trí, thực hành văn hóa…, và kể cả các nghiên cứu học thuật cũng sẽ phải thay đổi theo, do đối tượng và không gian đã khác. Liệu con người và những giá trị nhân văn thực có vượt qua được lần chuyển đổi này không, hay sẽ nhường quyền cho thế giới ảo? Chúng ta đã từng lo lắng và đến giờ đã vượt qua sau những lần các làn sóng số nổi lên, nhưng lần này thì chưa biết.
Hà An
- Thị trường bất động sản nhận nhiều trợ lực để vượt qua thời kỳ khó khăn
- Thủ tướng: Tập trung 5 trụ cột phát triển ngành công nghiệp bán dẫn
- Sau 4 tháng có 21 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD
- Vai trò quan trọng của kỹ năng mềm ra quyết định
- Startup giáo dục trực tuyến Việt lọt top 'ngôi sao đang lên' của Edtech thế giới
Cùng chuyên mục
Kiểm toán Nhà nước: Phát hiện và chuyển hồ sơ 8 vụ việc sang Cơ quan Điều tra
Xây dựng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia Việt Nam đến năm 2030 tầm nhìn 2045
Hiệu quả thiết thực của phong trào “Nghệ An chung sức xây dựng Nông thôn mới”
Tổng kiểm tra, rà soát, siết chặt quản lý dịch vụ karaoke
Thủ tướng Phạm Minh Chính làm việc với Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam
-
Tổng Giám Đốc FPT Smart Cloud Lê Hồng Việt: AI là một cơ hội lớn cho doanh nghiệp và xã hội
-
Vay ngân hàng mua bất động sản trong giai đoạn lãi suất thấp: Nên hay không?
-
Chuyên gia ‘hiến kế’ để phiên đấu thầu vàng thành công
-
TS. Trần Xuân Lượng: Hành vi người mua nhà đã thay đổi theo phân khúc căn hộ chung cư
-
Hoàn thiện thể chế để mở đường cho doanh nghiệp vượt khó, phát triển