Từ ngày 16-2 TPHCM đã vận hành thử nghiệm hệ thống thu phí sử dụng công trình, kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển. Sau thời gian vận hành thử nghiệm, dự kiến việc thu phí sẽ chính thức được áp dụng từ 0 giờ ngày 1-4 tới.
Nhiều doanh nghiệp cho rằng, họ còn chưa gượng dậy được sau ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid-19 và đang phải gánh thêm nhiều chi phí đầu vào tăng cao như logistics, cước vận tải, giá xăng dầu, nguyên vật liệu và chi phí test Covid-19… Đó là chưa kể cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine đang có nguy cơ làm cho cước phí vận tải biển tăng. Do đó, nếu thu thêm phí hạ tầng cảng biển lúc này là sẽ tạo thêm gánh nặng, giảm năng lực cạnh tranh và không phù hợp.
“Trong bối cảnh Chính phủ đang có nhiều biện pháp nhằm cải thiện môi trường kinh doanh với trọng tâm là cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp thì kế hoạch thu phí lúc này của TPHCM liệu đã phù hợp?”, đại diện của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) đặt câu hỏi.
Tại mục a điểm 4 điều 1 của Nghị quyết 10/2020/NQ-HĐND ngày 9-12-2020 của Hội đồng Nhân dân TPHCM cũng chỉ rõ: “Toàn bộ số thu phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng khu vực cửa khẩu cảng biển TPHCM sau khi trừ chi phí phục vụ công tác thu phí được nộp vào ngân sách thành phố để quản lý và bố trí sử dụng có mục tiêu cho đầu tư, nâng cấp hạ tầng giao thông kết nối cảng biển trên địa bàn thành phố”.
Cũng có không ít ý kiến ủng hộ thu loại phí này, vì nếu số tiền thu được dùng để đầu tư mở rộng hệ thống cơ sở hạ tầng thì sẽ giải quyết được nguy cơ tắc nghẽn tại khu vực cảng, giúp doanh nghiệp cải thiện năng suất vận chuyển.
Trên thực tế, TPHCM không phải là địa phương đầu tiên áp loại phí này. Trước đó, Hải Phòng đã triển khai thu phí hạ tầng cảng biển để tái đầu tư cho hệ thống kết nối. Kết quả cho thấy doanh nghiệp kinh doanh cảng, doanh nghiệp xuất nhập khẩu và doanh nghiệp vận tải đều có lợi vì giải quyết được bài toán thời gian, chi phí thấp hơn nhờ số lần quay đầu xe nhiều hơn. Vấn đề còn lại theo giới phân tích là TPHCM cần có cam kết để doanh nghiệp yên tâm rằng khoản tiền thu được sẽ ưu tiên đầu tư vào hạ tầng, phục vụ các công trình kết nối vào cảng biển.
P.V