Thời tiết lạnh làm suy giảm miễn dịch: Cách phòng ngừa hiệu quả

Thời tiết lạnh làm suy giảm miễn dịch mũi, tăng nguy cơ nhiễm virus

Cách virus xâm nhập vào mũi

Thời tiết lạnh làm suy giảm miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị tấn công bởi các virus đường hô hấp. Khoang mũi là tuyến phòng thủ đầu tiên trước các tác nhân gây bệnh, nhưng khi nhiệt độ giảm, hàng rào bảo vệ tự nhiên này cũng bị suy yếu. Có hai con đường chính khiến virus dễ dàng xâm nhập vào mũi:

Thứ nhất, hít phải virus trong không khí: Khi ai đó ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, virus có thể theo giọt bắn bay vào không khí và đi vào mũi.

Thứ hai, tiếp xúc với bề mặt nhiễm virus: Sờ vào mũi sau khi chạm tay vào bề mặt có virus (tay nắm cửa, điện thoại, bàn phím…) cũng là con đường lây nhiễm phổ biến.

Cơ chế tự vệ của khoang mũi trước virus

Các nhà khoa học tại Đại học Boston (Mỹ) đã phát hiện ra rằng khoang mũi có một cơ chế phòng thủ đặc biệt:

Khi virus xâm nhập, các tế bào trong khoang mũi phóng thích hàng tỷ "túi ngoại bào" – những túi nhỏ chứa enzyme tiêu diệt virus.

Các túi này hòa vào dịch nhầy mũi, bao vây và tiêu diệt virus trước khi chúng kịp xâm nhập vào tế bào chủ.

Ngoài ra, các túi ngoại bào còn hoạt động như "mồi nhử", khiến virus bám vào đó thay vì tấn công trực tiếp vào tế bào mũi.

Đây là tuyến phòng thủ quan trọng giúp hạn chế nguy cơ nhiễm bệnh. Tuy nhiên, khi trời lạnh, cơ chế này gặp vấn đề nghiêm trọng.

Vì sao trời lạnh làm suy yếu hệ miễn dịch mũi ?

Nghiên cứu cho thấy, khi nhiệt độ mũi giảm khoảng 5°C (do tiếp xúc với không khí lạnh), hệ miễn dịch bẩm sinh trong mũi bị suy yếu rõ rệt:

Số lượng túi ngoại bào giảm 42% – tức là cơ thể có ít "vũ khí" hơn để chống lại virus.

Chất lượng túi ngoại bào suy giảm, khiến khả năng tiêu diệt virus yếu đi.

Dịch nhầy mũi bị khô hơn, làm giảm hiệu quả bảo vệ của lớp chất nhầy.

Điều này giúp lý giải vì sao mùa đông là thời điểm cảm lạnh, cúm và các bệnh đường hô hấp dễ bùng phát hơn.

Nhóm người dễ bị ảnh hưởng nhất

Một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh khi trời lạnh, bao gồm:

✔ Trẻ nhỏ – Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.

✔ Người cao tuổi – Sức đề kháng suy giảm.

✔ Người làm việc trong môi trường lạnh – Như tài xế, nhân viên kho lạnh…

✔ Người mắc bệnh nền – Tiểu đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), ung thư…

Cách tăng cường miễn dịch trong mùa lạnh

Cách tăng cường miễn dịch khi thời tiết lạnh

Dù thời tiết lạnh ảnh hưởng đến miễn dịch mũi, nhưng vẫn có cách để bảo vệ sức khỏe:

1. Giữ ấm mũi và mặt

Đeo khẩu trang khi ra ngoài trời lạnh.

Quàng khăn che mũi khi thời tiết quá lạnh để duy trì nhiệt độ ổn định.

2. Bổ sung thực phẩm giúp tăng miễn dịch

Vitamin C (cam, ổi, bông cải xanh) giúp củng cố hàng rào bảo vệ khoang mũi.

Kẽm (hải sản, hạt bí, thịt bò) hỗ trợ sản xuất tế bào miễn dịch.

Uống đủ nước để giữ ẩm cho niêm mạc mũi.

3. Vệ sinh mũi và tay thường xuyên

Rửa tay sạch trước khi chạm vào mặt, mũi.

Dùng nước muối sinh lý để vệ sinh mũi, giúp làm sạch virus và bụi bẩn.