Thách thức xuất khẩu Việt sang Trung Quốc: Đổi mới hạ tầng và chuyển sang xuất chính ngạch

Hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc chủ yếu thông qua đường tiểu ngạch, với giá trị thấp. Do đó, Bộ trưởng Công Thương đã đề xuất chuyển hướng nhanh chóng sang xuất khẩu chính ngạch để thúc đẩy hợp tác kinh tế thương mại giữa các tỉnh biên giới phía Bắc và Trung Quốc. Đây là một trong những giải pháp được Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên đưa ra tại cuộc họp ngày 9/12.

Trung Quốc đang là đối tác thương mại quan trọng, là thị trường nhập khẩu lớn nhất và xuất khẩu thứ hai của Việt Nam, đứng sau Mỹ. Tuy nhiên, theo báo cáo của Vụ thị trường châu Á - châu Phi, trong 10 tháng đầu năm 2023, giá trị xuất nhập khẩu sang Trung Quốc giảm 6% so với cùng kỳ, đạt gần 139 tỷ USD. Trong đó, giá trị hàng xuất khẩu tăng hơn 5%, đạt 49,5 tỷ USD, chiếm 17% giá trị xuất khẩu của Việt Nam đi các nước. Ngược lại, hàng nhập khẩu từ Trung Quốc giảm 11%, đạt hơn 89 tỷ USD, tạo ra cánh cửa nhập siêu gần 40 tỷ USD từ thị trường này.

Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên chỉ ra rằng, xuất khẩu nông thủy sản chủ yếu thông qua đường tiểu ngạch gặp nhiều khó khăn do hạ tầng biên giới hạn chế, đặc biệt là thiếu hụt hạ tầng thương mại. Ông Diên đề xuất hạn chế và chuyển sang xuất khẩu chính ngạch, đồng thời quy hoạch lại vùng trồng, vùng nuôi, và tái cơ cấu sản xuất, chế biến theo các đề án xuất khẩu chính ngạch.

Một điểm khác cần được cải thiện là hạ tầng cửa khẩu, đặc biệt là cần nâng cấp và mở mới các cửa khẩu để đáp ứng nhu cầu thương mại. Ông Diên cũng đề xuất các địa phương hoàn thiện quy hoạch tỉnh, đặc biệt là hạ tầng kinh tế thương mại biên giới, bao gồm cả hạ tầng thương mại truyền thống và thương mại số. Đồng thời, ông đề nghị các địa phương dành nguồn lực và chính sách để thu hút đầu tư phát triển hạ tầng thương mại biên giới, bao gồm chợ, trung tâm logistics, và kho bãi.

Ngoài ra, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên kêu gọi Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn ký kết Nghị định thư về kiểm dịch động thực vật và đàm phán cấp mới mã số nhập khẩu cho hàng nông sản Việt Nam có thế mạnh. Đối với Bộ Tài chính, ông đề nghị chỉ đạo ngành hải quan và các tỉnh biên giới xây dựng và áp dụng cửa khẩu thông minh và công nghệ quản lý xuất nhập khẩu.

Tại Hội nghị, đại diện 7 địa phương biên giới phía Bắc với Trung Quốc như Cao Bằng, Điện Biên, Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu, Lạng Sơn, Quảng Ninh đã chia sẻ những kết quả đạt được về tình hình thương mại, đầu tư tại các địa phương ở khu vực vùng biên; tồn tại, hạn chế và phương hướng, nhiệm vụ, đề xuất các giải pháp nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế thương mại các tỉnh biên giới phía Bắc với Trung Quốc.

Đại diện các bộ/ngành có liên quan như Bộ Ngoại giao, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính); đại diện lãnh đạo các Cục, Vụ thuộc Bộ Công Thương cũng giải đáp những kiến nghị liên quan đến vấn đề mở, nâng cấp, công nhận cửa khẩu; kiểm dịch động thực vật tại các cửa khẩu đường mòn, lối mở; mở cửa thị trường nông sản xuất khẩu sang Trung Quốc…

Anh Nguyên