Ranh giới xác định đầu cơ và đầu tư trong TTCK

23:55 16/08/2022

Ranh giới giữa đầu cơ và đầu tư đôi khi khá mong manh, tuy nhiên việc phân biệt giữa đầu cơ và đầu tư vẫn rất cần thiết bởi chỉ có hiểu đúng mới có thể hành động đúng. Ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng Công ty Chứng khoán SSI cho rằng, coi đầu cơ là cờ bạc, vì mình không đánh giá đúng rủi ro trên quan hệ với lợi nhuận; còn coi đầu tư là bánh vẽ, cũng chỉ là bởi đưa ra những giả định có tính thực tế thấp nhưng lại cho một xác suất xảy ra rất cao, như thế dễ dàng đi từ hy vọng, ảo vọng đến thất vọng và tuyệt vọng.

Ảnh minh họa
 Ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng Công ty Chứng khoán SSI

Ông Hưng cho rằng, khó để đánh giá về quan điểm của từng người do mỗi người có những trải nghiệm khác nhau về thị trường chứng khoán nên sẽ có các định kiến khác nhau. Nói là cờ bạc, vì mình không đánh giá đúng rủi ro trên quan hệ với lợi nhuận, còn bánh vẽ, cũng chỉ là đưa ra những giả định có tính thực tế thấp nhưng lại cho một xác suất xảy ra rất cao, như thế dễ dàng đi từ hy vọng, ảo vọng đến thất vọng và tuyệt vọng. Đầu cơ hay đầu tư là lựa chọn của mỗi người tùy theo tính cách/lợi thế của mình, quan trọng là chúng ta phải biết mình đang làm gì.

"Còn ranh giới giữa đầu tư và đầu cơ, theo tôi vẫn là liều lượng rủi ro. Rủi ro của đầu cơ cao hơn rất nhiều so với đầu tư. Đầu tư mà dùng đòn bẩy thì cũng sẽ thành đầu cơ ngay. Tuy nhiên, cũng phải lưu ý là ranh giới cũng khá mong manh và trong một giao dịch cụ thể thì thường là một sự pha trộn giữa hai yếu tố", ông Hưng cho biết.

Nhận định về triển vọng thị trường chứng khoán Việt Nam, ông Hưng cho biết, thị trường chứng khoán thế giới và Việt Nam đã trải qua nửa đầu năm 2022 đầy sóng gió khi hầu hết các dự báo cho năm 2022 đều phải thay đổi rất sớm. Trong ngắn hạn, nếu chỉ nhìn yếu tố vĩ mô của Việt Nam thì hiện nay xu hướng tích cực vẫn là chủ yếu, với việc lạm phát năm 2022 vẫn trong tầm kiểm soát và tăng trưởng kinh tế nhiều khả năng đạt và vượt kế hoạch.

Tuy nhiên, đối với các doanh nghiệp niêm yết, triển vọng lợi nhuận nửa cuối năm còn phải đối diện với nhiều khó khăn trong bối cảnh chi phí đầu vào gia tăng và nhu cầu có thể tăng chậm hơn kỳ vọng. Còn về thị trường, hiện nay cũng chưa thấy các dấu hiệu cho thấy các vấn đề mà thị trường chứng khoán gặp phải trong nửa đầu năm đã có hướng giải quyết sớm. Các vấn đề liên quan đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường bất động sản… dù bắt đầu đã có hướng giải quyết, nhưng từ quyết tâm đến hành động thực tế vẫn còn có khoảng cách và cần thời gian. Đó là chưa kể đến tiến độ chậm của việc triển khai các sản phẩm/dịch vụ mới theo Luật chứng khoán 2019 cũng như không có nhiều diễn biến mới trong hoạt động IPO/thoái vốn của khối doanh nghiệp nhà nước.

Trong dài hạn, hầu hết các câu chuyện về triển vọng của nền kinh tế và thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn còn đó, gồm quy mô và chất lượng tăng trưởng của nền kinh tế đều tăng, được nâng mức xếp hạng tín nhiệm quốc gia lên mức có thể đầu tư, hay cơ sở nhà đầu tư được cải thiện theo hướng tích cực với sự tham gia nhiều hơn của các nhà đầu tư tổ chức trong và ngoài nước, đặc biệt là triển vọng thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi.

Câu chuyện triển vọng dài hạn là luôn có, nhưng rủi ro ngắn hạn là hiện hữu, nên nhà đầu tư hay đầu cơ đều luôn phải nhớ câu nói “nước xa không cứu được lửa gần”. Các vấn đề mang tính ngắn hạn của danh mục đầu tư cần luôn được đánh giá và xử lý cẩn thận, không vì những câu chuyện quá dài hạn mà phải chấp nhận những rủi ro không đáng có cho danh mục.

"Đúng là chúng ta luôn cần có cái nhìn dài hạn, có quan điểm về mọi vấn đề và dự báo cũng là cần thiết, nhưng quan trọng hơn cả vẫn là chúng ta nhận ra mình đang ở đâu trong một chu kỳ kinh tế cũng như chu kỳ của thị trường chứng khoán để có hành động phù hợp. Trong bối cảnh hiện nay, tôi nghĩ thận trọng là cần thiết, việc cố gắng dò đáy vẫn sẽ chỉ là một trò chơi mạo hiểm. Những rủi ro phía trước còn nhiều đối với kinh tế thế giới (xung đột quân sự, sự kết thúc của toàn cầu hóa kiểu cũ, xu hướng thắt chặt tiền tệ mới chỉ ở điểm khởi đầu, chưa kể tình hình dịch bệnh) và ngay cả đối với Việt Nam (áp lực lạm phát gia tăng từ nửa cuối năm 2022 và có thể còn cao hơn nữa trong năm 2023, trong khi tăng trưởng dường như đang đạt mức đỉnh)" - ông Hưng chia sẻ.

Do đó, giai đoạn này vẫn chỉ là lúc để tái cơ cấu danh mục, giảm bớt tỷ trọng các cổ phiếu mang tính đầu cơ, các cổ phiếu mà việc dự báo được tương lai đóng vai trò quyết định đối với giá cổ phiếu, và tăng tỷ trọng nhóm các doanh nghiệp trong hiện tại vẫn đang làm ăn tốt, trải qua nhiều chu kỳ kinh tế tăng giảm vẫn tồn tại và phát triển. Cơ hội ngắn hạn, cơ hội để đầu cơ là khó hơn 2 năm trước nhiều, nhưng cơ hội đầu tư dài hạn lại nhiều hơn khi mức định giá đã dễ chịu hơn nhiều. Và dù rất nhàm chán thì tôi vẫn phải nhắc đến vấn đề quản trị rủi ro, nhất là trong giai đoạn thị trường có nhiều biến động như hiện nay.

"Có một ví dụ mà nhiều người nhắc tới là chuyện quỹ Uprise của Hàn Quốc đã cháy tài khoản trong khi bán khống LUNA. Bài học rõ ràng là bạn có thể đúng về xu hướng, nhưng quản trị rủi ro không tốt thì vẫn mất tiền như thường, trong một thị trường có nhiều biến động", ông  Hưng thông tin thêm.

Huyền Trâm (t/h)