Tổng quan và thực trạng văn hóa doanh nghiệp 2024
Blue C vừa chính thức công bố “Báo cáo Đo lường mức độ trưởng thành thực thi Văn hóa doanh nghiệp Việt Nam 2024 và Xu hướng 2025”, mang đến một cái nhìn sâu sắc về tình hình văn hóa doanh nghiệp tại Việt Nam. Báo cáo này được thực hiện dựa trên khảo sát 206 doanh nghiệp thuộc 13 ngành nghề khác nhau, phản ánh thực trạng văn hóa doanh nghiệp trong suốt năm qua.
Theo kết quả khảo sát, phần lớn các doanh nghiệp tham gia (46.12%) có mức độ trưởng thành ở cấp độ 3 - Cấp độ Thiết kế. Ở cấp độ này, các doanh nghiệp đã định hình nền tảng cốt lõi, gồm tầm nhìn, sứ mệnh và giá trị cốt lõi. Tuy nhiên, khoảng cách giữa kế hoạch và hành động cụ thể trong việc áp dụng văn hóa doanh nghiệp vào quy trình tổ chức vẫn còn khá xa. Một trong những vấn đề lớn là hơn 50% doanh nghiệp chưa xây dựng bộ chuẩn hành vi cụ thể gắn với giá trị cốt lõi, mặc dù đã có kế hoạch. Điều này cho thấy, văn hóa doanh nghiệp trong thực tế chưa được triển khai đầy đủ và hiệu quả.
 |
| Nguồn Blue C |
Ngoài ra, việc tích hợp văn hóa doanh nghiệp vào các quy trình nhân sự cũng còn nhiều hạn chế. Đặc biệt, 67% doanh nghiệp chưa thực hiện kiểm tra sự phù hợp của ứng viên với văn hóa doanh nghiệp trong quá trình tuyển dụng. Điều này dẫn đến việc đánh giá nhân viên chỉ dựa trên kết quả công việc mà không xem xét mức độ thể hiện giá trị cốt lõi trong công việc hàng ngày.
Theo Blue C, khó khăn lớn trong việc triển khai văn hóa doanh nghiệp hiện nay là thiếu nhân lực thực thi và thiếu phương pháp triển khai hiệu quả. Những yếu tố này khiến nhiều doanh nghiệp gặp phải khó khăn trong việc duy trì và phát triển văn hóa doanh nghiệp bền vững. Mặc dù có sự cải thiện trong việc đo lường văn hóa doanh nghiệp, nhưng điều này vẫn chưa đủ để giúp các doanh nghiệp tiến xa hơn trong việc xây dựng một nền tảng văn hóa mạnh mẽ.
 |
| Xây dựng văn hóa trong doanh nghiệp ngày càng được chú trọng hơn |
Tuy nhiên, cũng có một số điểm sáng trong thực thi văn hóa doanh nghiệp. Mức độ trưởng thành văn hóa tại các cấp độ 1 và 2 (những cấp độ thấp nhất trong thang đo 6 cấp độ) đã giảm rõ rệt, cho thấy sự chuyển dịch mạnh mẽ sang cấp độ 3. Điều này phản ánh sự quan tâm của doanh nghiệp đối với văn hóa tổ chức và nhận thức rõ ràng về tầm quan trọng của văn hóa doanh nghiệp trong quá trình phát triển tổ chức.
Bên cạnh đó, đầu tư vào đào tạo văn hóa doanh nghiệp cũng có sự gia tăng so với năm 2023. Việc đào tạo khi có sự thay đổi về văn hóa doanh nghiệp tăng 3.31%, trong khi đào tạo định kỳ nâng cao nhận thức và kỹ năng đối với tất cả các nhóm đối tượng tăng 2.66%. Điều này cho thấy các doanh nghiệp đã bắt đầu nhận thức rõ hơn về việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp như một yếu tố quan trọng trong chiến lược phát triển lâu dài.
Văn hóa số và xu hướng doanh nghiệp năm 2025
Một trong những điểm đáng chú ý trong báo cáo của Blue C là sự nổi bật của văn hóa số, đặc biệt khi chuyển đổi số đang trở thành yêu cầu cấp thiết để các doanh nghiệp duy trì lợi thế cạnh tranh. Tuy nhiên, mức độ thể hiện các đặc trưng văn hóa số tại các doanh nghiệp hiện vẫn ở mức trung bình khá, cho thấy đa số doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tạo ra một môi trường hỗ trợ chuyển đổi số mạnh mẽ.
Các đặc trưng văn hóa số được đánh giá trên 5 tiêu chí gồm: Khách hàng là trung tâm, Định hướng dữ liệu, Đổi mới, Hợp tác, và Phát triển bền vững. Mức điểm của các tiêu chí này dao động từ 3.21 đến 3.70 trên thang điểm tối đa 5, cho thấy vẫn còn một khoảng cách giữa lý thuyết và thực tế trong việc thực thi các yếu tố văn hóa số trong doanh nghiệp.
 |
| Ông Lê Quang Vũ, CEO Blue C |
Ông Lê Quang Vũ, CEO Blue C, đã chia sẻ, nhiều doanh nghiệp vẫn gặp phải các rào cản như sự thiếu liên kết giữa các phòng ban, thiếu hợp tác với đối tác bên ngoài, và việc chưa ưu tiên phát triển bền vững.
“Đây chính là những yếu tố cần được khắc phục để giúp các doanh nghiệp chuyển đổi số thành công. Những rào cản này cũng gây khó khăn trong việc hợp tác và đổi mới sáng tạo, cản trở quá trình chuyển đổi số của các tổ chức”, ông Vũ chia sẻ.
Đặc biệt, các hành vi hợp tác giữa các phòng ban và hợp tác với đối tác bên ngoài để giải quyết vấn đề cũng gặp phải những khó khăn lớn, điều này làm giảm khả năng linh hoạt và khả năng thích ứng của tổ chức trong môi trường kinh doanh số hóa. Thiếu hợp tác với đối tác bên ngoài làm giảm khả năng tận dụng nguồn lực từ nhiều phía, gây trở ngại lớn cho quá trình chuyển đổi số của doanh nghiệp.
 |
Tuy nhiên, có sự phân hóa rõ rệt giữa các nhóm ngành. Các doanh nghiệp thuộc nhóm Tài chính - Ngân hàng - Bảo hiểm, Dịch vụ, và Du lịch - Khách sạn có mức độ thể hiện các đặc trưng văn hóa số cao nhất, đặc biệt là trong các đặc trưng như Khách hàng là trung tâm và Định hướng dựa trên dữ liệu. Đây là những nhóm ngành tiên phong trong việc triển khai và phát triển văn hóa số, giúp họ duy trì sự linh hoạt và hiệu quả trong bối cảnh chuyển đổi số.
Như vậy, báo cáo Đo lường mức độ trưởng thành văn hóa doanh nghiệp 2024 đã cho thấy, dù có những tiến bộ rõ rệt trong việc xây dựng và triển khai văn hóa doanh nghiệp, nhưng các doanh nghiệp vẫn cần khắc phục một số khoảng cách lớn giữa kế hoạch và hành động thực tế. Đặc biệt, trong năm 2025, khi nền tảng văn hóa đã được định hình rõ ràng, các doanh nghiệp cần tạo ra sự chuyển dịch mạnh mẽ hơn, nơi văn hóa không chỉ là yếu tố nền tảng mà còn là động lực để thúc đẩy sự phát triển bền vững và thích ứng với những thay đổi liên tục của thời đại.
