Thứ ba 04/11/2025 19:25
Hotline: 024.355.63.010
Kinh doanh

Nghệ thuật lãnh đạo: Khen - chê hiệu quả

07/10/2022 15:56
Phê bình và góp ý là việc làm cần thiết trong mối quan hệ giữa lãnh đạo và nhân viên. Hãy tìm cách diễn đạt những nhận xét của mình theo cách tích cực nhất.

Ảnh minh họa

Ảnh minh họa.

Đối với nhiều nhà quản lý, phần khó nhất của công việc quản lý là đưa ra các ý kiến phê bình. Dù có được đưa ra theo cách tế nhị nhất, đó vẫn là lời phê bình, và không ai trong chúng ta muốn nhận nó từ sếp của mình.

Tuy nhiên, nếu bạn không trao đổi thẳng thắn với nhân viên thì họ sẽ khó có thể tự nhận ra những thiếu sót của mình và không thể tiến bộ được. Họ sẽ cho rằng những lời khen ngợi và sự ủng hộ tích cực của bạn đồng nghĩa với việc họ đã thực hiện hoàn hảo mọi việc. Họ sẽ không nhận thấy được những điểm hạn chế và thiếu sót của mình, cũng như những kỹ năng và kiến thức cần phải học hỏi thêm. Suy nghĩ này vừa ảnh hưởng đến chính bản thân nhân viên đó, lại vừa ảnh hưởng tiêu cực đến công việc và những mục tiêu lâu dài bạn đặt ra.

Phê bình và góp ý là việc làm cần thiết trong mối quan hệ giữa lãnh đạo và nhân viên. Hãy tìm cách diễn đạt những nhận xét của mình theo cách tích cực nhất. Bạn có thể bắt đầu từ lời khen cho những công việc mà nhân viên đó đã làm tốt, tinh thần làm việc, sự cố gắng và ham học hỏi của họ. Sau đó, hãy đánh giá những công việc họ chưa làm tốt, chỉ ra những sai sót và hạn chế của họ, cung cấp những cách thức bạn cho là tốt hơn để thực hiện công việc.

Những góp ý nhẹ nhàng nhưng chặt chẽ và hợp lý sẽ khiến nhân viên của bạn cảm thấy thoải mái và đón nhận nó với thái độ vui vẻ. Làm cho nhân viên hiểu rõ về vấn đề và nắm bắt được những sai sót của mình, đồng thời rút kinh nghiệm cho những bước tiếp theo trong công việc thì sự phê bình và góp ý mới hiệu quả. Hãy chú ý là giữa hai việc khen ngợi – phê bình.

Dưới đây là một số cách mà nhà quản lý có thể áp dụng để khen chê đúng cách và khiến nhân viên phải tâm phục:

Thêm câu đệm trước khi chê nhân viên

Chê trách một ai quá thẳng thắn khiến dễ phát sinh ra những mâu thuẫn. Đặc biệt với người Phương Đông, giữ thể diện cho người khác và bản thân là điều vô cùng quan trọng.

Cũng như ở trong mối quan hệ giữa sếp và cấp dưới cần phải có sự điềm tĩnh nhất định. Trước khi chê, các bạn nên có vài câu đệm để nhân viên không bị sốc. Các bạn có thể nói rằng:

“Hôm nay anh (chị) có một số điều muốn chia sẻ với em mà anh nghĩ từ lâu nhưng chưa có dịp để chia sẻ. Anh (chị) hy vọng em hiểu đây là việc phải làm, và không tự ái vì anh (chị) sẽ nói khá thẳng thắn,…”

Cách nói này như liều thuốc giảm đau. Đồng thời giúp cho nhân viên của bạn thấy thoải mái. Và để họ hiểu là phần chê phía sau không phải là nội dung chính mà bạn muốn truyền tải. Mà mục tiêu chính là giữ được không khí làm việc tích cực giữa hai bên.

Khen trước, chê sau

Bạn có thể bắt đầu buổi nói chuyện bằng những lời nói tích cực chung chung về tính cách, con người hay cách thức làm việc của nhân viên. Điều này giúp họ dễ tiếp thu những lời phê bình sắp tới hơn là ngay lập tức chê bai hoặc khiển trách họ.

Hãy áp dụng cách “khen trước, chê sau”. Những câu khen đệm trước như:

- "Em là một người rất nhanh nhẹn và nhiệt tình trong công việc..."

- “Thời gian vừa rồi, anh (chị) thấy em đã nỗ lực rất nhiều…”

- “Anh (chị) em mình làm việc với nhau, trong mắt anh (chị) em luôn là…”

Hãy cho họ thấy rằng, họ cũng đã làm việc hiệu quả và cố gắng đến dường nào để họ có thể tự tạo ra động lực cho chính bản thân mình sau những sai lầm.

Đưa lời khiển trách ngay khi cần thiết

Khi nhân viên làm sai, bạn cần có những lời khiển trách ngay. Nhưng đưa ra lời khiển trách ngay như thế nào cho hiệu quả mới là điều quan trọng. Hơn nữa, việc đưa ra những lời khiển trách ngay cũng sẽ là một cách để bạn giải tỏa tâm lý. Bạn sẽ không phải gom góp, tích tụ lại những cảm xúc tiêu cực đối với lỗi sai của nhân viên. Càng tích tụ nhiều và lâu thì càng khiến bạn bị ức chế bên trong và sau đó có thể bật ra không hợp lý và gây ảnh hưởng tới tâm lý nhân viên cũng như mối quan hệ của bạn với họ cũng bị xấu đi.

Hãy khen nhân viên khi kịp tiến độ công việc

Là nhà phê bình, đánh giá hiệu suất công việc của nhân viên. Bạn không chỉ biết cách đưa ra những lời chê trách, mà hãy dành thời gian khen họ khi kịp tiến độ công việc.

Việc đưa ra lời khen tạo động lực cho nhân viên. Họ sẽ cảm thấy rằng mình luôn được theo dõi, quan sát và ghi nhận sự tiến bộ của mình. Về lâu dài, nhân viên sẽ trở nên bình tĩnh, có thể tự đánh giá bản thân và không cần quá lo sợ về lời phê bình từ sếp.

Không nên phê bình tiêu cực hướng tới cá nhân

Khi xúc động mạnh chúng ta có xu hướng nói ra những lời mà mình không thể kiểm soát được.

Là một nhà quản lý cần quản trị cảm xúc thật tốt, luôn ở trong tâm thế sẵn sàng. Và phải hướng tới việc điều chỉnh hành động thay vì tấn công cá nhân người đang mắc lỗi.

Thay vì công kích họ ngay từ đầu, các bạn có thể nói: “Hôm vừa rồi, việc em tới chậm/ không có mặt khi chương trình diễn ra làm mọi người cảm thấy…”. Sau đó hãy diễn tả cảm xúc, hành vi từ nhẹ đến nặng. Giúp họ dễ hiểu những lỗi mà họ mắc phải để có thể khắc phục sớm.

T.H

Bài liên quan
Tin bài khác
Hộ kinh doanh không cần mua phần mềm riêng khi kê khai thuế

Hộ kinh doanh không cần mua phần mềm riêng khi kê khai thuế

Cục Thuế (Bộ Tài chính) khẳng định toàn bộ thủ tục đăng ký, kê khai và nộp thuế điện tử của hộ kinh doanh đều được cung cấp miễn phí hoàn toàn, không yêu cầu mua hay cài đặt phần mềm riêng.
5 kỹ năng lãnh đạo không thể tự động hóa

5 kỹ năng lãnh đạo không thể tự động hóa

AI có thể phân tích và tư vấn, nhưng không thể nắm bắt được sự phức tạp trong động lực của con người. Dưới đây là lý do tại sao các nhà lãnh đạo không bao giờ nên thuê ngoài phần việc này, theo doanh nhân Matthew J. Kirchner – Tổng giám đốc điều hành VetnCare.
Gỡ “điểm nghẽn” quản trị kinh doanh – Lộ trình để Việt Nam đạt tăng trưởng hai chữ số bền vững

Gỡ “điểm nghẽn” quản trị kinh doanh – Lộ trình để Việt Nam đạt tăng trưởng hai chữ số bền vững

Hội thảo khoa học quốc tế với chủ đề “Gắn quản trị kinh doanh với mục tiêu tăng trưởng hai con số: Chiến lược và hành động” không chỉ là diễn đàn học thuật, mà còn là nơi quy tụ trí tuệ, sáng kiến và khát vọng của giới nghiên cứu, quản lý và doanh nghiệp trong việc tìm kiếm động lực tăng trưởng mới cho nền kinh tế Việt Nam, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và đột phá.
Hơn 18.500 hộ kinh doanh chuyển từ nộp thuế khoán sang kê khai

Hơn 18.500 hộ kinh doanh chuyển từ nộp thuế khoán sang kê khai

Trong 9 tháng đầu năm 2025, cả nước đã có hơn 18.500 hộ kinh doanh nộp thuế khoán chuyển sang phương pháp kê khai, cùng với đó là gần 2.530 hộ kinh doanh chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp, phản ánh xu hướng chuyển mình mạnh mẽ của khu vực kinh tế cá thể trước lộ trình xóa bỏ thuế khoán theo chủ trương của Đảng và Nhà nước.
Doanh nghiệp Việt: Chỉ 14% ứng dụng AI hiệu quả

Doanh nghiệp Việt: Chỉ 14% ứng dụng AI hiệu quả

Một tín hiệu đáng mừng là 90% doanh nghiệp Việt tham gia khảo sát đã có hoặc đang xây dựng quy định nội bộ về việc sử dụng AI. Dẫu vậy, chỉ 14% cho biết các quy định này được áp dụng hiệu quả vào thực tế.
Từ lớp học đến thực tế: Gen Z đang tự dạy nhau quản lý tài chính cá nhân

Từ lớp học đến thực tế: Gen Z đang tự dạy nhau quản lý tài chính cá nhân

Gen Z Việt Nam học cách làm chủ đồng tiền qua dự án FinSavvy, chương trình huấn luyện tài chính giúp học sinh hiểu, tiết kiệm và đầu tư thông minh.
CEO Bùi Ngọc Quốc Hưng: AI "khép khoảng cách" kỹ năng, kiến tạo hệ sinh thái nhân sự bền vững

CEO Bùi Ngọc Quốc Hưng: AI "khép khoảng cách" kỹ năng, kiến tạo hệ sinh thái nhân sự bền vững

CEO CareerViet Bùi Ngọc Quốc Hưng cho hay, chiến lược dùng AI đang thu hẹp khoảng cách kỹ năng, kết nối doanh nghiệp với người trẻ, xây hệ sinh thái nhân sự cho thị trường lao động.
AI có thay thế được người lao động trong doanh nghiệp?

AI có thay thế được người lao động trong doanh nghiệp?

Các chuyên gia cho rằng trí tuệ nhân tạo (AI) chỉ là công cụ, là phương tiện hỗ trợ công việc, trong khi bộ phận nhân sự chính là "soul keeper – người giữ gìn và nuôi dưỡng phần linh hồn của doanh nghiệp", đảm bảo giá trị con người luôn được đặt lên hàng đầu.
Phó Tổng Giám đốc Vinpearl: Tăng trưởng bền vững nhờ ba chân trời, coi AI như đồng sự

Phó Tổng Giám đốc Vinpearl: Tăng trưởng bền vững nhờ ba chân trời, coi AI như đồng sự

Phó Tổng Giám đốc Vinpearl Hoàng Thị Mỹ Hạnh đề xuất phát triển để bền vững: Quản trị ba chân trời tăng trưởng, xây lực lượng lao động lai và coi AI như đồng sự.
Giữ nhân sự giỏi bằng lựa chọn phát triển, đãi ngộ công bằng và trao quyền

Giữ nhân sự giỏi bằng lựa chọn phát triển, đãi ngộ công bằng và trao quyền

Bà Trần Phương Liên cho rằng, giữ người giỏi không chỉ là phúc lợi, mà là trao quyền chọn học, lộ trình minh bạch, đánh giá công bằng và ứng dụng công nghệ phù hợp.
CareerViet công bố Bảng xếp hạng "Doanh nghiệp Yêu thích 2025

CareerViet công bố Bảng xếp hạng "Doanh nghiệp Yêu thích 2025

CareerViet công bố Bảng xếp hạng "Doanh nghiệp Yêu thích 2025". Vinamilk xuất sắc đứng Top 1 Khối Doanh nghiệp Lớn, khẳng định môi trường làm việc lý tưởng.
UEH ra mắt chương trình “Giám Đốc Điều Hành” – Đào tạo 3.000 CEO dẫn dắt Doanh Nghiệp Việt

UEH ra mắt chương trình “Giám Đốc Điều Hành” – Đào tạo 3.000 CEO dẫn dắt Doanh Nghiệp Việt

Ngày 11/10/2025 – Đại học Kinh tế TP.HCM (UEH) chính thức công bố chương trình đào tạo “Giám đốc điều hành – UEH” (UEH CEO Program) – một sáng kiến chiến lược mang tầm quốc gia, hướng đến việc nâng cao năng lực lãnh đạo và quản trị của doanh nhân Việt trong kỷ nguyên chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và hội nhập toàn cầu.
Khi con người là trung tâm phát triển của doanh nghiệp

Khi con người là trung tâm phát triển của doanh nghiệp

Trong bối cảnh doanh nghiệp Việt Nam hội nhập sâu rộng, câu chuyện chăm lo người lao động không chỉ là phúc lợi, mà còn là chiến lược phát triển bền vững…
Đặc khu Phú Quốc ra mắt cơ sở cấp cứu ngoại viện

Đặc khu Phú Quốc ra mắt cơ sở cấp cứu ngoại viện

Phú Quốc, tỉnh An Giang, là một trong 06 đơn vị đầu tiên trên cả nước thí điểm mô hình cấp cứu ngoại viện, do Sở Y tế An Giang chủ trì, phối hợp cùng hệ thống y tế Vinmec và các cơ sở y tế tại đặc khu.
Sun PhuQuoc Airways: Bán vé đợt đầu ưu tiên kết nối các trung tâm du lịch và kinh tế lớn

Sun PhuQuoc Airways: Bán vé đợt đầu ưu tiên kết nối các trung tâm du lịch và kinh tế lớn

Trong đợt mở bán đầu tiên, Sun PhuQuoc Airways sẽ tập trung khai thác các chuyến bay thương mại từ ngày 01/11/2025 đến 28/3/2026, với mạng bay bao phủ các trung tâm du lịch - kinh tế quan trọng của cả nước.