Tại sao Ngân hàng Nhà nước chỉ bán vàng mà không mua?
Trong bối cảnh giá vàng trên thị trường quốc tế tăng mạnh trong thời gian qua, NHNN đã có những động thái bán vàng ra nhưng lại không tham gia mua vàng vào. Điều này gây ra không ít sự thắc mắc trong dư luận, đặc biệt khi nhu cầu vàng của người dân đang tăng cao. Tuy nhiên, lý do thực tế không phải là việc NHNN không nhận thấy tiềm năng sinh lời từ vàng, mà vì các yếu tố liên quan đến việc kiểm soát nền kinh tế vĩ mô, ổn định tiền tệ và hạn chế các rủi ro tài chính.
Một trong những nhiệm vụ chính của Ngân hàng Nhà nước là duy trì sự ổn định của đồng nội tệ và điều tiết lạm phát. Việc mua vàng vào sẽ đồng nghĩa với việc bơm thêm tiền vào nền kinh tế. Bởi vì khi NHNN mua vàng, sẽ phải thanh toán bằng đồng Việt Nam, qua đó tạo ra một dòng tiền lớn trong lưu thông, làm tăng nguy cơ lạm phát.
Hơn nữa, trong bối cảnh giá vàng đang có xu hướng tăng nóng, việc NHNN tiếp tục mua vàng vào có thể gây ra sự mất ổn định trong giá trị đồng tiền và khiến cho người dân càng lo ngại về tình hình kinh tế, từ đó dẫn đến việc đổ xô mua vàng như một kênh trú ẩn an toàn. Điều này sẽ gây sức ép lên tỷ giá và đẩy giá vàng lên cao hơn nữa, làm cho mục tiêu ổn định giá trị đồng tiền trở nên khó khăn hơn.
Theo quan điểm của nhiều chuyên gia kinh tế, đặc biệt là tỷ phú Warren Buffett, vàng không phải là tài sản tạo ra giá trị thặng dư. “Nếu bạn sở hữu 1 ounce vàng, cuối cùng bạn vẫn chỉ có 1 ounce đấy mà thôi”, Warren Buffett từng chia sẻ. Điều này có nghĩa là vàng không mang lại lợi nhuận như các kênh đầu tư khác như cổ phiếu hay trái phiếu, vốn có thể sinh lời thông qua việc đầu tư vào các doanh nghiệp tạo ra giá trị gia tăng.
Vì sao Ngân hàng Nhà nước chỉ bán mà không mua vàng (Ảnh: Minh họa). |
Do đó, nếu NHNN mua vàng, đó sẽ là việc bơm tiền vào nền kinh tế mà không tạo ra bất kỳ giá trị gia tăng nào, làm giảm hiệu quả sử dụng nguồn lực của nền kinh tế. Vàng chỉ là tài sản “cất giữ giá trị,” không thể tạo ra dòng thu nhập hay tăng trưởng kinh tế như các hình thức đầu tư khác.
Việc tham gia vào kinh doanh vàng còn đem lại những rủi ro lớn đối với ổn định của hệ thống tài chính quốc gia. Trong quá khứ, đặc biệt là giai đoạn 2009-2012, khi nhiều ngân hàng tham gia vào hoạt động kinh doanh vàng, đã gây ra không ít hệ lụy. Những biến động giá vàng mạnh mẽ có thể gây ảnh hưởng đến tỷ giá và tạo ra các cú sốc tiền tệ.
Ngoài ra, khi các ngân hàng tham gia vào thị trường vàng, có thể xảy ra tình trạng lãi suất và tỷ giá bị tác động, làm mất sự ổn định của thị trường tài chính. Một ví dụ điển hình là khi tỷ giá trên thị trường chợ đen có xu hướng tăng cao, một phần nguyên nhân là do các đầu nậu gom USD để nhập vàng lậu, gây sức ép lên tỷ giá và làm tăng độ biến động của tiền tệ. Chính vì vậy, NHNN hạn chế tham gia vào thị trường vàng để tránh các biến động không mong muốn ảnh hưởng đến nền kinh tế vĩ mô.
Lý do NHNN không mua vàng
Một lý do khác khiến NHNN không tích cực tham gia mua vàng là xu hướng đầu tư vàng tại Việt Nam vẫn có sự khác biệt so với các quốc gia phát triển như Mỹ hay Anh. Tại các nước này, người dân chủ yếu đầu tư vào các tài sản tạo ra giá trị gia tăng như cổ phiếu, trái phiếu và các công cụ tài chính khác. Vàng không phải là tài sản được nhiều người dân quan tâm và sử dụng như một phương tiện tích trữ giá trị lâu dài.
Trong khi đó, tại Việt Nam, vàng vẫn được coi là một tài sản trú ẩn an toàn, đặc biệt trong bối cảnh thị trường chứng khoán và bất động sản đang có sự bấp bênh. Tuy nhiên, đầu tư vào vàng không giống như đầu tư vào doanh nghiệp, vì nó không tạo ra giá trị thặng dư. Chính vì thế, NHNN cần cảnh báo người dân tránh việc đầu cơ vào vàng, đặc biệt khi giá vàng có thể chịu ảnh hưởng mạnh từ các yếu tố bên ngoài như biến động giá vàng quốc tế hay các chính sách tiền tệ của các quốc gia lớn.
Như vậy, động thái của NHNN trong việc chỉ bán vàng ra mà không mua vào chủ yếu là nhằm kiểm soát lượng tiền tệ trong lưu thông và hạn chế các rủi ro liên quan đến sự biến động giá vàng. Việc bán vàng giúp hút tiền từ nền kinh tế, từ đó giảm áp lực lạm phát và ổn định tỷ giá. Đồng thời, NHNN cũng khuyến cáo người dân cần thận trọng khi đầu tư vào vàng, vì sự biến động của giá vàng có thể đem lại những rủi ro lớn nếu không hiểu rõ về tài sản này.
Quyết định của Ngân hàng Nhà nước trong việc chỉ bán vàng và không tham gia mua vào là một chiến lược thận trọng nhằm ổn định nền kinh tế và tránh các rủi ro tài chính. Mặc dù vàng vẫn là một kênh đầu tư phổ biến ở Việt Nam, nhưng việc phụ thuộc quá nhiều vào vàng có thể gây ra những hệ lụy về lạm phát, tỷ giá và ổn định tiền tệ. Chính vì vậy, NHNN cần tiếp tục duy trì chiến lược này để bảo vệ đồng nội tệ và đảm bảo một môi trường kinh tế ổn định.