Cách đây một năm, khi Apple lần đầu giới thiệu chiến lược trí tuệ nhân tạo (AI) với cái tên đầy tham vọng “Apple Intelligence”, cổ phiếu hãng này lập tức tăng thêm hơn 200 tỷ USD giá trị thị trường chỉ sau một ngày. Kỳ vọng khi đó là công nghệ AI sẽ hồi sinh Siri và giúp iPhone trở thành trợ lý số thực thụ, qua đó vực dậy đà suy giảm doanh số. Nhưng một năm sau, những kỳ vọng ấy đang bị thay thế bởi lo ngại sâu sắc.
![]() |
Liệu Apple có đang đi theo vết xe đổ của Nokia? |
Phiên bản Siri cải tiến đã bị trì hoãn vô thời hạn. Trong khi đó, các giải pháp Apple Intelligence hiện tại vẫn còn kém xa so với đối thủ như Gemini của Google. Bên cạnh đó, Apple còn đối mặt với áp lực ngày càng lớn tại Trung Quốc do ảnh hưởng của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung; cũng như những rủi ro pháp lý đe dọa trực tiếp đến mảng dịch vụ, nguồn thu có biên lợi nhuận cao nhất của hãng.
Từ đầu năm đến nay, cổ phiếu Apple đã mất gần 20% giá trị và là một trong những mã yếu nhất trong nhóm “Big Tech”, bị bỏ xa bởi Alphabet, Meta, Amazon và Microsoft. Nhưng so sánh đáng lo hơn cả đến từ những gợi nhắc về Nokia, cái tên từng thống trị ngành di động toàn cầu trước khi sụp đổ vì chậm thích ứng với thay đổi.
Một số nhà phân tích như Patrick McGee, tác giả cuốn “Apple in China”, cho rằng Apple hiện tại đang có dấu hiệu lặp lại mô hình tăng trưởng bền vững, nhưng thiếu đổi mới từng thấy ở General Electric dưới thời Jack Welch, và có thể phải đối mặt với khủng hoảng nếu không nhanh chóng tái định vị.
Hội nghị WWDC 2025 diễn ra đầu tuần này chỉ nhấn mạnh thêm cảm giác trì trệ, khi Apple tiếp tục tập trung vào nâng cấp phần mềm, thay vì trình làng bước đột phá AI mới. Trong khi đó, các đối thủ như Meta, Google hay OpenAI đã công bố hàng loạt sản phẩm đậm chất tương lai, từ kính thông minh tích hợp AI cho đến thiết bị AI cá nhân, vốn do chính nhà thiết kế huyền thoại Jony Ive từng làm việc tại Apple thực hiện.
![]() |
Từ đầu năm đến nay, cổ phiếu Apple đã mất gần 20% giá trị, và là một trong những mã yếu nhất trong nhóm “Big Tech” (Ảnh: Trading Economics) |
Apple từng thành công nhờ những thay đổi cách mạng về thiết kế sản phẩm, từ iMac, iPod cho đến iPhone. Nhưng hiện tại, hãng lại đang bị đánh giá là quá thận trọng trong cuộc đua AI. Chiếc kính thực tế ảo Vision Pro ra mắt gần đây vẫn chưa đáp ứng kỳ vọng, còn thiết bị AI chuyên dụng thì chưa hề xuất hiện. Dự kiến năm sau, Apple sẽ ra mắt điện thoại gập, một bước đi có phần muộn màng so với Samsung hay Huawei.
Một trong những rào cản lớn là triết lý “bảo mật tuyệt đối” của CEO Tim Cook. Điều này giúp Apple khác biệt trong quá khứ, nhưng trong thời đại AI, chính sách không thu thập dữ liệu người dùng có thể khiến Apple tụt lại phía sau. Trong khi Google và Meta sử dụng dữ liệu cá nhân để huấn luyện mô hình AI cá nhân hóa, Apple chỉ dựa vào dữ liệu tổng hợp với cách tiếp cận “differential privacy”, một mô hình vốn hạn chế độ sâu của học máy.
Việc ưu tiên AI trên thiết bị thay vì trên nền tảng đám mây khiến Apple gặp khó trong việc xây dựng các mô hình AI mạnh mẽ. Chính vì vậy, công ty buộc phải cho phép người dùng iPhone tích hợp ChatGPT như một giải pháp thay thế tạm thời cho Siri, một động thái hiếm gặp, cho thấy sự thừa nhận về điểm yếu hiện tại.
Apple vẫn có thể lựa chọn mua lại một công ty phát triển mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) để thu hẹp khoảng cách, nhưng thời điểm hiện tại đã khá muộn. OpenAI đã hợp tác với Jony Ive, Anthropic thì đang gắn bó với Amazon, còn các ứng viên khác lại quá nhỏ hoặc có nguồn gốc Trung Quốc, điều khó chấp nhận với Apple trong môi trường địa chính trị nhạy cảm.
Một lựa chọn khác là Apple nới lỏng hệ sinh thái khép kín của mình, cho phép tích hợp các chatbot AI của bên thứ ba như Motorola đang làm. Nếu thực hiện, đây có thể là giải pháp nhanh chóng để “cứu” Siri và khuyến khích người dùng nâng cấp thiết bị.
Tuy nhiên, nhiều người cho rằng CEO Tim Cook, người nổi tiếng với khả năng vận hành chặt chẽ và ưu tiên hiệu quả tài chính, sẽ không đột ngột thay đổi chiến lược. Nhưng đây lại là thời điểm mà Apple cần đột phá hơn bao giờ hết.
Mảng dịch vụ, điểm sáng nhất trong những năm gần đây của hãng, lại đang bị đe dọa bởi các vụ kiện chống độc quyền và quy định mới từ châu Âu. Nếu Google buộc phải ngừng trả tiền cho Apple để được làm công cụ tìm kiếm mặc định, Apple có thể mất hơn 20 tỷ USD doanh thu mỗi năm. Nếu App Store phải thay đổi chính sách hoa hồng, nguồn thu hơn 30 tỷ USD có thể cũng bị ảnh hưởng.
Nếu những cú sốc này buộc CEO Tim Cook phải nhìn lại toàn bộ chiến lược về AI và dịch vụ số, thì đó có thể chính là thời cơ để Apple một lần nữa tái tạo chính mình như đã từng làm trong quá khứ. Nhưng nếu không, câu hỏi liệu Apple có đang bước theo vết xe đổ của Nokia sẽ trở nên ngày càng khó tránh khỏi.
![]() |
![]() |