Kinh tế TP Hồ Chí Minh những tháng đầu năm 2025 tuy có dấu hiệu phục hồi nhưng vẫn chưa thực sự ổn định. Nhiều doanh nghiệp đang đối mặt với thách thức về đơn hàng, dòng vốn và nguồn nhân lực. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu có nhiều biến động và các chính sách mới từ thị trường xuất khẩu lớn như Mỹ, áp lực đối với doanh nghiệp ngày càng gia tăng. Dù tăng trưởng GRDP năm 2024 đạt 7,2% và kim ngạch xuất nhập khẩu tăng 8,3%, tình hình thực tế vẫn chưa phản ánh sự khởi sắc mà số liệu thống kê cho thấy. Chỉ trong tháng đầu năm 2025, hơn 52.800 doanh nghiệp trên cả nước đã đăng ký tạm ngừng kinh doanh, chiếm một phần tư tổng số doanh nghiệp ngừng hoạt động của cả năm trước đó. Thiếu đơn hàng, nhu cầu tiêu dùng giảm, giá nguyên liệu đầu vào tăng cao và đặc biệt là thiếu vốn đã khiến nhiều doanh nghiệp đối mặt với nguy cơ đình trệ hoặc thu hẹp sản xuất.
 |
| Hiệp hội Doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh: Doanh nghiệp chật vật với 3 nỗi lo |
Không chỉ gặp khó khăn về tài chính, vấn đề lao động cũng có nhiều biến động. Các ngành da giày, dệt may, xây dựng gặp khó khăn trong tuyển dụng lao động phổ thông do lực lượng này có xu hướng trở về quê hoặc chuyển sang các công việc tự do linh hoạt hơn. Ngược lại, các lĩnh vực như tài chính, ngân hàng, bán lẻ công nghệ và xuất khẩu lại cắt giảm nhân sự do ứng dụng công nghệ cao, cạnh tranh từ thương mại điện tử và những dự báo tiêu cực về thị trường xuất khẩu. Hai xu hướng quan trọng là chuyển đổi số và chuyển đổi xanh vẫn chưa được doanh nghiệp quan tâm đúng mức. Dù thương mại điện tử ngày càng chiếm ưu thế, nhiều doanh nghiệp vẫn duy trì phương thức kinh doanh truyền thống, chưa thích ứng với mô hình mới. Chỉ 37,4% doanh nghiệp đã hoàn thành hoặc từng bước triển khai chuyển đổi số, trong khi có đến 11% không quan tâm đến vấn đề này. Chuyển đổi xanh cũng gặp tình trạng tương tự với chỉ 33,7% doanh nghiệp chú trọng, trong khi 27,2% không muốn thay đổi.
Trước những thách thức này, Hiệp hội Doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh (HUBA) đã đưa ra nhiều đề xuất nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển. Vấn đề cấp bách nhất vẫn là nguồn vốn, khi nhiều doanh nghiệp đang thiếu dòng tiền để duy trì hoạt động và trả nợ các khoản vay trước đó. HUBA đề nghị thành phố có chính sách gia hạn lâu dài việc giảm lãi suất, cơ cấu lại thời hạn trả nợ và đơn giản hóa thủ tục vay vốn để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Cộng đồng doanh nghiệp cũng mong muốn các ngân hàng giảm biên lợi nhuận xuống mức hợp lý để cùng đồng hành vượt qua giai đoạn khó khăn này.
Bên cạnh hỗ trợ tài chính, doanh nghiệp cũng mong muốn chính quyền có chính sách kích cầu tiêu dùng, giúp thúc đẩy thị trường nội địa. Việc nâng cấp, cải tạo và hiện đại hóa các chợ truyền thống theo hướng văn minh, tiện ích là một giải pháp quan trọng để hỗ trợ tiểu thương và bảo tồn nét văn hóa thương mại của thành phố. HUBA cũng đề xuất tiếp tục duy trì mức thuế VAT 8% trong năm 2025 nhằm kích thích sức mua và tạo động lực cho sản xuất, kinh doanh sớm phục hồi. Hạ tầng giao thông cũng là vấn đề được quan tâm khi tình trạng ùn tắc vẫn diễn ra thường xuyên, ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động vận tải và du lịch. HUBA đề nghị thành phố đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án trọng điểm như các tuyến Metro, đường Vành đai 3 và phát triển thêm các phương thức giao thông đường thủy để giảm tải cho hệ thống đường bộ vốn đã quá tải.
Trong lĩnh vực bất động sản, việc tháo gỡ vướng mắc pháp lý cho các dự án đang đình trệ và đẩy nhanh tiến độ cấp sổ hồng cho người dân và doanh nghiệp là giải pháp quan trọng nhằm tạo điều kiện cho thị trường hồi phục. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp bất động sản có thêm dòng tiền để tái đầu tư mà còn tạo ra tác động lan tỏa tích cực đến các ngành liên quan như xây dựng, vật liệu, sắt thép. Ngành du lịch cũng được kỳ vọng sẽ trở thành động lực quan trọng trong sự phục hồi kinh tế của TP Hồ Chí Minh. Để làm được điều đó, thành phố cần có chiến lược phát triển sản phẩm du lịch đặc trưng và đầu tư nhiều hơn vào hạ tầng phục vụ du khách. Một trong những đề xuất đáng chú ý từ HUBA là việc xây dựng một quảng trường quy mô lớn để tổ chức các sự kiện, lễ hội, tạo không gian sinh hoạt công cộng và thu hút khách du lịch. Thành phố cũng nên phát triển các loại hình du lịch mới như du lịch đêm, du lịch sinh thái, du lịch di sản để gia tăng trải nghiệm cho du khách và kéo dài thời gian lưu trú.
Dù đối mặt với nhiều thách thức, nhưng theo HUBA, doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh vẫn thể hiện tinh thần lạc quan. Kết quả khảo sát của HUBA cho thấy có đến 63% doanh nghiệp đánh giá môi trường kinh doanh đang tích cực và 85,7% tin tưởng tình hình sẽ tốt hơn trong thời gian tới. Để biến những kỳ vọng này thành hiện thực, sự vào cuộc của chính quyền với các chính sách hỗ trợ thiết thực và kịp thời là điều vô cùng quan trọng. Nếu những rào cản về tài chính, hạ tầng và thủ tục hành chính được tháo gỡ, doanh nghiệp sẽ có thêm động lực để phục hồi và tiếp tục đóng góp vào sự phát triển bền vững của thành phố.
