Giải mã Zhang Yi Ming – tỷ phú USD đứng sau thành công toàn cầu của TikTok

00:00 12/10/2020

TikTok – một ứng dụng thành công nổi tiếng toàn cầu, thu hút người dùng khắp nơi trên thế giới nhờ sự sáng tạo và mức độ lan tỏa. Bất chấp những tranh cãi, từ việc phải đối mặt với lệnh cấm ở Ấn Độ đến các cáo buộc nghiêm trọng về nội dung và đối phó với hàng loạt vấn đề trong khâu kiểm duyệt hoạt động chia sẻ dữ liệu, hành trình của TikTok đến nay vẫn được ví von là tàu lượn siêu tốc. Đằng sau sự tăng trưởng thần kì ấy, ít ai biết đến một người đàn ông bí ẩn với tham vọng khổng lồ.

Thành công của TikTok gắn liền với danh tiếng của tỷ phú trẻ 35 tuổi đến từ Trung Quốc

Trong lịch sử, sự phát minh của động cơ hơi nước do James Watt chế tạo nên được gọi là cuộc Cách mạng công nghiệp 1.0, kéo chúng ta đến những kỷ nguyên Cách mạng công nghiệp tiếp theo. Sau đó là cuộc cách mạng công nghiệp 2.0 và khởi đầu là động cơ điện, sau đó bước vào cuộc cách mạng công nghiệp 3.0 được gọi là kỷ nguyên số. Hiện tại, thế giới đã bắt đầu bước vào cuộc Cách mạng công nghiệp 5.0 nhưng cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 vẫn đang tiếp diễn, xóa bỏ rào cản giữa thế giới vật lý, kỹ thuật số và sinh học. Khoảng cách và thời gian dường như không còn là trở ngại. 

Trong thời đại Cách mạng công nghiệp 4.0, cuộc sống của con người buộc phải thay đổi. Sự thay đổi này được nắm bắt nhanh chóng bởi những người hiện đang thành công và đạt đến đỉnh vinh quang. Chính nhờ tầm nhìn xa của họ cùng với sự nắm bắt hiện tượng trong kỷ nguyên của cuộc Cách mạng công nghiệp đã tạo nên những tỷ phú USD gây ảnh hưởng đến nhiều mặt của thế giới. Một trong những người muốn nắm bắt kỷ nguyên của cuộc Cách mạng công nghiệp ấy chính là Zhang Yi Ming, doanh nhân trẻ xếp hạng 61 trên BXH các tỷ phú thế giới của Tạp chí Forbes. Đối với những tín đồ ưa thích ứng dụng Tiktok, thành công của người được mệnh danh là “Mark Zuckerberg Trung Quốc” - Zhang Yi Ming – không phải là điều quá bất ngờ. 

Theo báo cáo của Forbes vào đầu tháng 04 năm 2020, TikTok đã đạt đến hơn 800 triệu người dùng hoạt động mỗi tháng và lượt tải ứng dụng xuống hơn 1 tỷ. Trong đó, một nửa số người dùng TikTok dưới 34 tuổi và 25% trong số họ là những người trẻ từ 18-24 tuổi. Điều này khẳng định TikTok là một ứng dụng được giới trẻ đặc biệt yêu thích. Thành công của TikTok dĩ nhiên không thể tách rời với tỷ phú trẻ 35 tuổi đến từ Trung Quốc, Zhang Yi Ming, cũng là người sáng lập ByteDance, công ty cổ phần của TikTok. Tổng tài sản của Zhang Yi Ming ước tính đạt 16,2 tỷ đô la Mỹ, ông nằm trong top 10 người giàu nhất Trung Quốc theo Forbes Real-time xếp hạng

Sự tương đồng kỳ lạ với... Mark Zukerberg

Zhang Yi Ming sinh năm 1983 tại tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc. Cha mẹ Zhang đều làm công chức nhà nước. Tên của Zhang được đặt theo một câu tục ngữ cổ, có nghĩa là “làm mọi người ngạc nhiên ngay từ lần thử đầu tiên”.

Zhang Yiming - tỷ phú trẻ tuổi sinh năm 1983 đứng đằng sau sự tăng trưởng thần kì của ứng dụng Tiktok

Zhang Yiming lớn hơn Mark Zuckerberg một tuổi. Vợ của hai người đều là bạn học cũ. Cả Zhang và Mark đều thuộc về thế hệ phát triển Internet và đang làm thay đổi thế giới bằng những thuật toán. Năm 2004, khi Mark thành lập Facebook, Zhang mới học năm thứ hai đại học Nankai. Anh tốt nghiệp Đại học Nankai năm 2005. Ban đầu, Zhang học chuyên ngành Vi điện tử. Tuy nhiên, sau đó, anh quyết định chuyển sang bộ phận kỹ thuật phần mềm. Tốt nghiệp đại học, Zhang Yi Ming làm việc tại Kuxun, một công ty khởi nghiệp làm về đại lý du lịch trực tuyến.

“Tôi là một trong những nhân viên đầu tiên tại Kuxun. Ban đầu, tôi chỉ là một kỹ sư bình thường, nhưng đến năm thứ hai, tôi đã quản lý 40-50 nhân viên làm việc về công nghệ”, Zhang Yi Ming chia sẻ. 

Công việc đã dạy anh những kỹ năng quảng cáo và bán hàng mà sau này hoàn toàn cần thiết khi phát triển ByteDance. Năm 2012, Zhang cũng từng thử sức tại Microsoft trước khi được cả thế giới biết đến với danh nghĩa “cha đẻ” của TikTok và CEO của ByteDance, công ty tư nhân, một “kỳ lân” khởi nghiệp thành công nhất thế giới với giá trị vốn hóa vượt 100 tỷ USD. Ngoài TikTok, ByteDance cũng có một số ứng dụng mạng xã hội hoạt động tại Trung Quốc như FlipChat, đối thủ của WeChat và một ứng dụng định dạng video ngắn có tên Duoshan.

 

Liu Xing Liang, Trưởng khoa của trung tâm nghiên cứu DCCI, nói với AFP rằng Zhang chính là đại diện cho một làn sóng doanh nhân mới, với nhiều tố chất tương đồng với “ông trùm” nổi tiếng nhất của Trung Quốc, Jack Ma – người sáng lập Alibaba.

 

2016… sự bắt đầu của một kỷ nguyên

Tháng 8/2012, Zhang cho ra mắt ứng dụng tổng hợp tin tức mang tên Toutiao. Nền tảng này thu thập thông tin về thói quen đọc và tìm kiếm của người dùng, sau đó gợi ý tin tức cho họ. Người dùng càng đọc nhiều, Toutiao càng hiểu họ hơn và giữ chân họ ở lại lâu hơn trên ứng dụng. Toutiao chính là tiền thân của ByteDance ngày nay. Zhang muốn tạo ra một nền tảng tin tức dựa trên xu hướng tìm kiếm của người dùng được tổng hợp bởi trí tuệ nhân tạo và hoàn toàn khác biệt với công cụ tìm kiếm gần như độc quyền tại Trung Quốc - Baidu.

Mặc dù tập trung vào tin tức, Zhang cho biết Bytedance không có biên tập viên hay phóng viên nào cả. “Điều quan trọng là chúng tôi không phải công ty về tin tức. Chúng tôi thiên về một công cụ tìm kiếm hoặc một nền tảng mạng xã hội hơn.... Chúng tôi đang làm công việc mang tính đột phá. Chúng tôi không phải bản sao của một công Mỹ nào cả, kể cả về công nghệ hay sản phẩm”, Zhang nói trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg vào năm 2017.

Giữa năm 2014, Toutiao sở hữu 13 triệu người dùng thường xuyên mỗi ngày. Đây là ứng dụng đọc báo phổ biến nhất ở Đại lục. Đầu tháng 8/2015, phiên bản quốc tế của Toutiao ra đời với tên gọi TopBuzz và nhanh chóng phổ biến ở Mỹ, Brazil và có thêm nhiều phiên bản khác ở Ấn Độ, Indonesia...

Vào tháng 9/2016, Zhang chính thức ra mắt phần mềm Douyin tại Trung Quốc. Ứng dụng cho phép người dùng chỉnh sửa video với độ dài 15 giây với nhiều bộ lọc, hiệu ứng âm thanh có sẵn rồi chia sẻ trực tiếp lên các mạng xã hội như Weibo hay WeChat. Nắm bắt được thị hiếu của người dùng, tận dụng thế mạnh về AI, Douyin thành công vang dội và đe doạ trực tiếp đến các mạng xã hội truyền thống ở Trung Quốc. Wechat ngay sau đó đã cấm người dùng của mình truy cập trực tiếp Douyin. Nhưng động thái đó vẫn không đủ để chống lại sự bùng nổ của mạng xã hội mới nổi này.

Với hiện trạng thị trường internet của Trung Quốc bị thống trị bởi Tencent và Alibaba, ByteDance thực sự gặp phải một thách thức khổng lồ. Nhiều start-up như họ nổi lên sau một đêm rồi cũng nhanh chóng biến mất sau đó. Các “ông lớn” trong ngành Công nghệ sẵn sàng làm mọi cách, kể cả chèn ép và chơi xấu để "nhổ tận gốc" những mối nguy tiềm tàng.

Để Douyin tránh được cái “chết yểu”, Zhang Yi Ming nhanh chóng ra mắt một phiên bản quốc tế của Douyin dưới tên gọi  là TikTok. Lúc này, mục tiêu của Zhang Yiming là đưa ByteDance trở thành công ty toàn cầu hoá. Đó là lối thoát duy nhất giúp Zhang vượt ra khỏi vòng vây của gã khổng lồ Tencent. Đúng như mong đợi của anh, ByteDance xuất khẩu thành công ra nước ngoài và nhanh chóng trở thành một hiện tượng toàn cầu. 

Hiện tượng Tik Tok làm nên startup giá trị nhất thế giới

Theo báo cáo của Sensor Tower, công ty phân tích ứng dụng di động, đến tháng 4/2020, TikTok đã vượt mặt YouTube, Tinder, Tencent Video... để trở thành ứng dụng kiếm tiền nhiều nhất thế giới. Riêng trong quý I/2020 TikTok đã có 315 triệu lượt tải, bỏ xa con số của các "đại gia" phương Tây, như Facebook, Instagram, Snapchat và YouTube… 

Tham vọng rộng lớn 

Hiện tại, TikTok là ứng dụng thành công nhất thuộc quyền sở hữu của công ty ByteDance. Bản thân Zhang Yi Ming thậm chí còn có tài khoản TikTok và yêu cầu mọi nhân viên cấp cao của mình phải có tài khoản mạng xã hội. “Trong một thời gian rất dài, tôi đã xem nhiều video TikTok hơn mà không tự làm chúng, bởi vì đây là sản phẩm chính dành cho giới trẻ nên tôi đã nghiên cứu rất nhiều”, Zhang Yi Ming nói trong một cuộc phỏng vấn. 

Một điều chắc chắn: Zhang là một người khó tính, cầu toàn và kỷ luật . Anh yêu cầu tất cả các thành viên của nhóm quản lý tạo video TikTok của riêng họ và họ phải nhận được một số lượt thích nhất định. “Nếu không, họ phải thực hiện các động tác chống đẩy như một hình phạt đề ra”, Zhang Yi Ming nói. Nhân viên của anh cũng bị cấm nói chuyện với báo chí và bản thân Zhang hiếm khi thực hiện các cuộc phỏng vấn.  

Tiktok thu hút được người dùng trên khắp thế giới bởi nhiều tính năng chỉnh sửa video độc đáo

Mới đây, ứng dụng tạo và chia sẻ các video ngắn đang thịnh hành đã chiêu mộ được Kevin Mayer, cựu giám đốc cấp cao của Disney về làm CEO mới. Trang MoneyWeek nhận định, động thái này xuất phát từ việc Zhang nhận thấy “đế chế” của mình cần hướng đến những kế hoạch đổi mới mang tính toàn cầu trong tương lai gần. 

Thành công của TikTok trên toàn thế giới khiến cuộc sống của anh trở nên thú vị hơn. Zhang Yi Ming cũng hy vọng ByteDance sẽ trở thành một ứng dụng không giới hạn như Google như anh đã từng mơ ước.  

 

Người ta thường nói rằng ông chủ TikTok là một doanh nhân Trung Quốc lạ thường. Anh ta không thích giao lưu hay được các nhân viên gọi bằng “ông chủ”. Anh ta cũng không phải là một fan hâm mộ của những những chiếc áo vest và cà vạt. Anh ta cảm thấy thoải mái hơn khi khoác lên mình một chiếc áo phông hay áo nỉ thông thường. Họ nói rằng ông chủ TikTok chính là “Mark Zuckerberg Trung Quốc”, một anh chàng thông minh và trẻ tuổi đã tìm thấy chìa khóa tạo nên ứng dụng nổi tiếng toàn cầu có trí thông minh nhân tạo gây nghiện giới trẻ khắp hành tinh. Đó chính là Zhang Yi Ming.

 

Ly Ly