Thông tin từ Thương vụ Việt Nam tại Philipines, Bộ trưởng Công thương Philippines đã ban hành Lệnh số 25-01 áp thuế tự vệ tạm thời 400 pesos/tấn (tương đương 6,9 USD) đối với hai loại xi măng nhập khẩu nhằm bảo vệ ngành sản xuất xi măng trong nước. Quyết định này được đưa ra sau khi Bộ Công thương Philippines tiến hành điều tra theo biện pháp tự vệ đối với xi măng pooc lăng (portland cement) mã AHNT Code 2523.29.90 và xi măng hỗn hợp (blended cement) mã AHNT Code 2523.90.00 trong giai đoạn 2019-2024. Cuộc điều tra được thực hiện theo Danh mục biểu thuế quan hài hòa ASEAN (AHNT - ASEAN Harmonized Tariff Nomenclature) và được tiến hành dựa trên quy định của Đạo luật số 8800, “Luật về phòng vệ thương mại”.
 |
| Doanh nghiệp xuất khẩu cần làm gì khi Philippines áp thuế với xi măng Việt Nam |
Theo kết quả điều tra sơ bộ, Bộ Công thương Philippines xác định có mối quan hệ nhân quả trực tiếp giữa sự gia tăng khối lượng xi măng nhập khẩu và những thiệt hại thực tế mà ngành sản xuất xi măng trong nước phải gánh chịu. Do đó, mức thuế tự vệ tạm thời 400 pesos/tấn hoặc 16 pesos/túi 40kg được áp dụng trong thời gian Ủy ban Thuế Philippines tiến hành điều tra chính thức. Thời gian áp thuế kéo dài 200 ngày kể từ khi Cục Hải quan Philippines ban hành lệnh áp thuế.
Trong danh sách các quốc gia và vùng lãnh thổ được miễn áp thuế tự vệ tạm thời, Việt Nam không có tên, đồng nghĩa với việc xuất khẩu xi măng của Việt Nam sang Philippines sẽ chịu tác động trực tiếp từ quyết định này. Theo báo cáo điều tra sơ bộ do Bộ Công thương Philippines công bố, xi măng Việt Nam chiếm thị phần lớn nhất trong tổng số xi măng nhập khẩu vào Philippines trong giai đoạn 2019-2024. Cụ thể, lượng xi măng xuất khẩu từ Việt Nam sang Philippines lần lượt đạt 4,23 triệu tấn (2019), 5,37 triệu tấn (2020), 6,38 triệu tấn (2021), 6,34 triệu tấn (2022), 6,87 triệu tấn (2023) và 7,20 triệu tấn (2024), tương ứng với tỷ lệ chiếm lĩnh thị phần nhập khẩu là 79,41%, 91,41%, 92,59%, 94,76%, 98,09% và 94,40%. Đây là mức thị phần áp đảo so với các nguồn cung khác, cho thấy vai trò quan trọng của Việt Nam trong chuỗi cung ứng xi măng của Philippines.
Thương vụ Việt Nam tại Philippines đánh giá rằng việc áp thuế tự vệ tạm thời sẽ ảnh hưởng đáng kể đến xuất khẩu xi măng của Việt Nam, đặc biệt khi các loại xi măng pooc lăng và xi măng hỗn hợp của Việt Nam vào thị trường này vốn đã phải chịu thuế chống bán phá giá. Theo quy định pháp luật về tự vệ của Philippines, Bộ Công thương nước này có quyền tự khởi xướng điều tra hoặc tiến hành điều tra dựa trên đơn khiếu nại của doanh nghiệp và hiệp hội doanh nghiệp. Khi có đủ cơ sở xác định thiệt hại từ hàng nhập khẩu, cơ quan này sẽ ban hành lệnh áp thuế tự vệ tạm thời, sau đó chuyển hồ sơ cho Ủy ban Thuế để tiến hành điều tra chính thức. Trên cơ sở kết quả điều tra này, Ủy ban Thuế sẽ đề xuất phương án tiếp tục hoặc dỡ bỏ biện pháp tự vệ, đồng thời xác định mức thuế áp dụng chính thức nếu biện pháp được duy trì. Bộ Công thương Philippines sau đó sẽ đưa ra quyết định cuối cùng về việc tiếp tục hay chấm dứt việc áp thuế tự vệ.
Để hạn chế thấp nhất những thiệt hại không đáng có, Tham tán thương mại Phùng Văn Thành khuyến cáo, trong giai đoạn điều tra chính thức sắp tới do Ủy ban thuế tiến hành, các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam cần lưu ý phối hợp cung cấp thông tin cho cơ quan điều tra nhằm tránh trường hợp bị cơ quan điều tra đưa ra những quyết định bất lợi cho mình dựa trên những thông tin không đầy đủ hoặc thông tin mà họ sẵn có.
