Thứ tư 02/07/2025 08:44
Hotline: 024.355.63.010
Bất động sản

Doanh nghiệp vẫn khổ vì “chi phí ngầm”

27/11/2020 08:26
Mặc dù kết quả cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính (TTHC) bước đầu góp phần “làm thoáng” môi trường đầu tư, kinh doanh, nhưng theo ý kiến của nhiều doanh nghiệp vẫn còn tồn tại tình trạng “giấy phép con”.
Ảnh minh họa
Ảnh minh họa. (Ảnh: Internet)

Trình bày trong Hội thảo công bố Báo cáo “Thủ tục hành chính liên ngành trong lĩnh vực cấp phép xây dựng dưới góc nhìn của doanh nghiệp”, ông Đậu Anh Tuấn – Trưởng Ban Pháp chế VCCI cho biết, đánh giá về TTHC liên ngành trong cấp phép xây dựng, hai thủ tục DN cảm thấy dễ dàng thực hiện hơn cả là thủ tục cấp thoát nước và kết nối, cấp điện.

Trong khi đó, với các TTHC còn lại, một tỷ lệ đáng kể DN (khoảng từ 32,5% đến 58,4%) còn gặp khó khăn, điển hình như các thủ tục liên quan đến phòng cháy, chữa cháy vốn được DN thường xuyên thực hiện nhất. Tỷ lệ DN gặp trở ngại với hai thủ tục này khá cao, lần lượt là 38,3% và 34%.

Đặc biệt, xếp cao nhất về tỷ lệ DN từng gặp khó khăn là các thủ tục về đất đai, giải phóng mặt bằng và thủ tục về quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, với tỷ lệ lần lượt 58,4% và 52,2%.

Cũng theo ông Đậu Anh Tuấn, thanh tra, kiểm tra về xây dựng là một hoạt động phổ biến mà các DN cũng thường gặp phải trong quá trình xây dựng. Tuy nhiên, kết quả khảo sát cho thấy, 38,2% DN chưa hài lòng với hoạt động này của các cơ quan nhà nước.

“Điều này có thể do việc thanh tra chồng chéo, trùng lặp về nội dung và đối tượng hoặc thậm chí là cán bộ thanh tra “gây khó khăn” từ góc độ phản ánh của DN. Do đó, việc phối hợp hoạt động của các cơ quan thanh tra ở các cấp, đồng thời với việc công khai, minh bạch trong hoạt động thanh, kiểm tra xây dựng là rất cần thiết. Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý hoạt động thanh tra xây dựng có thể nghiên cứu hình thức thanh tra trên cơ sở rủi ro. Đây là hình thức đã được nhiều bộ ngành khác áp dụng trong lĩnh vực quản lý nhà nước của mình (ví dụ ngành Thuế, ngành Hải quan). Thanh tra chuyên ngành xây dựng trên cơ sở đánh giá rủi ro của công trình xây dựng, sẽ giúp việc thanh tra đúng đối tượng, có tính tập trung và tận dụng tốt hơn nguồn lực của cơ quan nhà nước; đồng thời giảm bớt chi phí thời gian làm việc với các đoàn thanh tra cho những DN có năng lực tốt và luôn tuân thủ nghiêm túc quy định pháp luật” – ông Tuấn nói.

Ngoài ra, báo cáo “Thủ tục hành chính liên ngành trong lĩnh vực cấp phép xây dựng dưới góc nhìn của doanh nghiệp cũng chỉ rõ, trải nghiệm của doanh nghiệp dân doanh đối với các thủ tục liên ngành về xây dựng kém tích cực hơn đáng kể so với doanh nghiệp FDI. Tỷ lệ doanh nghiệp dân doanh gặp khó khăn khi thực hiện các dự án đầu tư xây dựng cao hơn doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài ở 12/13 thủ tục hành chính được khảo sát.

Chênh lệch này đáng kể ở các nhóm thủ tục về “quyết định chủ trương đầu tư”, “thủ tục đất đai, giải phóng mặt bằng”, “thủ tục liên quan đến quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị”, và “kết nối cấp điện.”

Điều này có thể phản ánh những chuyển động chính sách trên thực tế khi hầu hết các địa phương trên cả nước đều có chính sách ưu tiên thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài. Một số địa phương sẵn sàng “trải thảm đỏ” mời gọi nhà đầu tư nước ngoài với sự chuẩn bị sẵn về mặt bằng kinh doanh (ví dụ như các khu công nghiệp với hạ tầng đường xá, điện, nước, viễn thông hoàn thiện) đồng thời tạo thuận lợi về thủ tục đăng ký đầu tư.

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa. (Ảnh: Internet)

Doanh nghiệp quy mô siêu nhỏ và nhỏ là nhóm cảm thấy các trở ngại rõ ràng nhất. Ở 12/13 nhóm thủ tục, các doanh nghiệp quy mô siêu nhỏ dưới 10 lao động đứng đầu về tỷ lệ gặp trở ngại. Tỷ lệ này cao hơn đáng kể so với doanh nghiệp ở các quy mô khác, đặc biệt ở các nhóm thủ tục về “quyết định chủ trương đầu tư”, “thẩm định thiết kế cơ sở, thiết kế xây dựng”, “kết nối cấp điện”, “đăng ký giấy chứng nhận sở hữu công trình xây dựng”.

Khoảng 23% doanh nghiệp không đồng ý với nhận định “thời gian giải quyết hồ sơ đúng với thời hạn được niêm yết hoặc văn bản quy định.” Tình trạng này không phải là mới và không chỉ xảy ra đối với lĩnh vực xây dựng. Cải cách thủ tục hành chính nhằm rút ngắn chi phí thời gian cho doanh nghiệp vẫn là mục tiêu xuyên suốt trong các văn bản chính sách nhiều năm gần đây và được các doanh nghiệp chờ đợi.

Báo cáo khảo sát của VCCI cũng cho thấy, chi phí không chính thức vẫn là vấn đề gây phiền hà hàng đầu cho các DN xây dựng. Theo đó, chỉ khoảng 69% DN cho rằng họ không phải trả chi phí không chính thức khi thực hiện thủ tục cấp phép xây dựng. Nói cách khác, điều này cho thấy xấp xỉ 30% DN thừa nhận đã trả loại chi phí này ở một hoặc một số TTHC nào đó trong quá trình thực hiện dự án đầu tư xây dựng.

Một vấn đề nữa cũng gây khó khăn cho các DN đó là thời hạn giải quyết TTHC vẫn còn quá dài. Theo khảo sát của VCCI, khoảng 23% DN không đồng ý với nhận định “thời gian giải quyết hồ sơ đúng với thời hạn được niêm yết hoặc văn bản quy định”.

Liên quan đến vấn đề này, bà Nguyễn Minh Thảo – Trưởng Ban Nghiên cứu Môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cho biết thêm, theo xếp hạng gần nhất của Ngân hàng Thế giới trong Báo cáo Doing Business 2020, xây dựng là lĩnh vực được đánh giá cải cách tốt nhất ở Việt Nam. Dù vậy, đánh giá của Ngân hàng Thế giới cũng chỉ ra tổng thời gian thực tế DN bỏ ra khi thực hiện các TTHC trong lĩnh vực xây dựng thường lớn hơn nhiều so với quy định.

“Có thể nói nếu nhìn ở mặt văn bản hành chính thì thấy, số lượng các quy định, TTHC trong lĩnh vực xây dựng hiện đã giảm đáng kể so với những năm trước đây. Tuy nhiên, thời gian thực hiện TTHC trên thực tế dường như không giảm tương xứng, bởi khi DN trực tiếp thực hiện các thủ tục này thì vẫn là “nổi khổ trần ai”. Do đó, việc đơn giản hóa các loại giấy tờ, mẫu biểu, đặc biệt là thực hiện liên thông hoặc tích hợp các thủ tục liên ngành sẽ giảm đáng kể gánh nặng tuân thủ của DN” – bà Thảo nhấn mạnh.

Dựa trên những kết quả khảo sát thực tế từ DN liên quan đến việc thực hiện TTHC liên ngành về xây dựng, nhóm nghiên cứu thực hiện báo cáo đưa ra một số khuyến nghị cần tập trung cải thiện, để tạo thuận lợi hơn cho DN trong thời gian tới.

Cụ thể, để giảm chi phí, thời gian cho DN, các cơ quan quản lý nhà nước cần tiếp tục rà soát hệ thống pháp luật về xây dựng và các lĩnh vực liên quan; xây dựng các cơ chế phối hợp giữa các cơ quan có liên quan đến giải quyết đồng thời các TTHC. Song song với đó, cần nghiên cứu giảm thời gian thực hiện trên thực tế đối với các thủ tục thẩm duyệt về phòng cháy - chữa cháy, cấp giấy phép xây dựng, kết nối cấp điện, kết nối cấp nước, đăng ký đất đai – tài sản gắn liền với đất…

Đặc biệt, để giảm thiểu chi phí không chính thức, cần phát triển rộng rãi các hình thức thanh toán trực tuyến cấp độ 4 cho TTHC, để DN có thể thanh toán không dùng tiền mặt và hạn chế việc nhũng nhiễu, gây phiền hà khi DN phải gặp trực tiếp cán bộ giải quyết thủ tục.

Bên cạnh đó, cần tăng cường và nâng cao chất lượng ứng dụng thông tin trong giải quyết TTHC, cũng như trong việc theo dõi tiến độ giải quyết thủ tục và đánh giá công khai các cán bộ xử lý hồ sơ, để tăng tính minh bạch và liêm chính trong công tác tiếp nhận, xử lý hồ sơ…./

Gia Minh

Tin bài khác
Có rủi ro từ quy định tính thêm 5,4%/năm tiền sử dụng đất chưa nộp?

Có rủi ro từ quy định tính thêm 5,4%/năm tiền sử dụng đất chưa nộp?

Dự thảo sửa đổi Nghị định 103 quy định mức thu bổ sung 5,4%/năm đối với tiền sử dụng đất chưa nộp đang vấp phải phản ứng từ doanh nghiệp bất động sản. Các nhà đầu tư cảnh báo rủi ro pháp lý và tài chính và đề xuất điều chỉnh chính sách để tránh gây tắc nghẽn thị trường.
Đà Nẵng điều chỉnh giá đất: Mức tăng “sốc” từ 125%–172%

Đà Nẵng điều chỉnh giá đất: Mức tăng “sốc” từ 125%–172%

UBND TP Đà Nẵng ban hành Quyết định 45, điều chỉnh giá đất từ 7-7-2025, tăng mạnh đến 170%. Đường Bạch Đằng lên gần 341 triệu đồng/m², nguồn thu ngân sách bùng nổ, báo hiệu cơ hội và thách thức cho thị trường bất động sản.
Tập đoàn Bcons tổ chức lễ khởi công Dự án Bcons Bình An Đông Tây

Tập đoàn Bcons tổ chức lễ khởi công Dự án Bcons Bình An Đông Tây

Ngày 28/6/2025, sự kiện “Lễ khởi công dự án Bcons Bình An – Đông Tây” là mốc son ghi dấu cho sự phát triển và khẳng định sự gắn bó của Bcons với mảnh đất Bình Dương.
Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất: Người dân được lợi gì từ việc phân quyền về cấp xã?

Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất: Người dân được lợi gì từ việc phân quyền về cấp xã?

Theo ông Mai Văn Phấn – Phó Cục trưởng Cục Quản lý Đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), đây là bước đi thiết thực nhằm rút ngắn quy trình, giảm thiểu thủ tục hành chính và tăng tính tiếp cận cho người dân, đặc biệt tại các khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa.
Giá đất TP. Vinh (Nghệ An) có nơi lên tới 165 triệu đồng/m2

Giá đất TP. Vinh (Nghệ An) có nơi lên tới 165 triệu đồng/m2

Nhiều tuyến phố trung tâm TP. Vinh bất ngờ điều chỉnh giá đất tăng gấp ba lần, có nơi lên tới 165 triệu đồng/m², vượt xa mặt bằng chung toàn tỉnh Nghệ An.
Điều chỉnh quy hoạch TP. Hồ Chí Minh đến năm 2040

Điều chỉnh quy hoạch TP. Hồ Chí Minh đến năm 2040

Ngày 25/6, UBND TP. Hồ Chí Minh chính thức công bố Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung thành phố đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060.
Sắp lựa chọn nhà đầu tư cho dự án sân bay Sa Pa 6.393 tỷ đồng

Sắp lựa chọn nhà đầu tư cho dự án sân bay Sa Pa 6.393 tỷ đồng

Cảng hàng không Sa Pa trị giá hơn 6.393 tỷ đồng sắp gọi vốn. Dự án nghìn tỷ này hứa hẹn thay đổi diện mạo du lịch Lào Cai và mở ra kỷ nguyên mới.
Các yếu tố tác động đến chu kỳ tăng giá bất động sản TP. Hồ Chí Minh mở rộng

Các yếu tố tác động đến chu kỳ tăng giá bất động sản TP. Hồ Chí Minh mở rộng

Thị trường bất động sản Tân Uyên, hiện tại là thành phố thuộc tỉnh Bình Dương, đang được định vị như một phần của khu vực “Thành phố Hồ Chí Minh mở rộng” dựa trên cơ sở pháp lý và quy hoạch phát triển vùng.
TP. Thủ Đức công bố quy hoạch mới: Tầm nhìn cho đô thị tương lai

TP. Thủ Đức công bố quy hoạch mới: Tầm nhìn cho đô thị tương lai

Sau khi ổn định bộ máy, TP.Thủ Đức (TP. Hồ Chí Minh) đã công bố nhiều đề án quy hoạch chiến lược, định hình tương lai phát triển đô thị thông minh, sáng tạo.
Cấp xã có thể được ủy quền miễn thuế đất nông nghiệp

Cấp xã có thể được ủy quền miễn thuế đất nông nghiệp

Chính sách ủy quyền miễn thuế đất nông nghiệp cho cấp xã đang nhận được sự quan tâm đặc biệt, giúp đơn giản hóa thủ tục, hỗ trợ nông dân và nâng cao hiệu quả.
TP. Hồ Chí Minh với mục tiêu 20 tỷ USD từ khu công nghiệp sau sáp nhập

TP. Hồ Chí Minh với mục tiêu 20 tỷ USD từ khu công nghiệp sau sáp nhập

Sau khi sáp nhập ba địa phương trọng điểm là Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương và TP. Hồ Chí Minh, các khu chế xuất và khu công nghiệp (KCN) của TP. Hồ Chí Minh đặt mục tiêu thu hút đầu tư lên tới hơn 20 tỷ USD trong giai đoạn 2025 - 2030, với cam kết giải ngân 70% tổng vốn đầu tư đăng ký theo đúng tiến độ.
“Quản lý xây dựng và phát triển quy hoạch Côn Đảo” đạt giải đặc biệt Quy hoạch đô thị quốc gia

“Quản lý xây dựng và phát triển quy hoạch Côn Đảo” đạt giải đặc biệt Quy hoạch đô thị quốc gia

Giải thưởng Quy hoạch Đô thị Quốc gia lần thứ IV (VUPA 2024) thu hút hơn 100 tác phẩm dự thi, 6 nhóm hạng mục: Đồ án quy hoạch xây dựng; khu vực đã đầu tư xây dựng; chất lượng môi trường đô thị; quy hoạch nông thôn; ấn phẩm về quy hoạch; tổ chức, cá nhân tiêu biểu trong phát triển đô thị.
Bà Rịa – Vũng Tàu: Loại bỏ sân bay Gò Găng ra khỏi quy hoạch và điều chỉnh thành khu đô thị, dịch vụ

Bà Rịa – Vũng Tàu: Loại bỏ sân bay Gò Găng ra khỏi quy hoạch và điều chỉnh thành khu đô thị, dịch vụ

Vừa qua, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã ban hành Quyết định số 1680/QĐ-UBND về việc điều chỉnh "Quy hoạch tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050". Một trong những điểm nổi bật nhất trong quyết định này là việc đưa sân bay Gò Găng ra khỏi quy hoạch tổng thể, giữ lại sân bay Vũng Tàu hiện hữu và dành quỹ đất đảo Gò Găng để phát triển đô thị, dịch vụ.
Quảng Ngãi phê duyệt quy hoạch phân khu Khu đô thị, công nghiệp, dịch vụ Dung Quất hơn 7.000 ha

Quảng Ngãi phê duyệt quy hoạch phân khu Khu đô thị, công nghiệp, dịch vụ Dung Quất hơn 7.000 ha

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Nguyễn Hoàng Giang vừa ký 3 quyết định phê duyệt đồ án Quy hoạch phân khu xây dựng tỷ lệ 1/2000 thuộc Khu kinh tế Dung Quất, với tổng diện tích 7.045ha, nằm toàn bộ trên địa phận huyện Bình Sơn.
Thị trường bất động sản phía Nam hồi phục mạnh trở lại

Thị trường bất động sản phía Nam hồi phục mạnh trở lại

Thị trường bất động sản phía Nam phục hồi mạnh, Bình Dương nổi lên nhờ hạ tầng, quy hoạch, sức cầu mạnh và đề án sáp nhập với TP. Hồ Chí Minh, tạo đà mặt bằng giá mới.