Theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP), lũy kế 6 tháng đầu năm, xuất khẩu thủy sản Việt Nam đạt 5,2 tỷ USD, tăng gần 19% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, xuất khẩu sang Mỹ đạt 891 triệu USD, vẫn tăng 16% nhờ đợt “tăng tốc” giao hàng trước mốc 9/7 - thời điểm Mỹ áp dụng thuế đối ứng mới.
Tuy nhiên, từ đầu tháng 6, nhiều doanh nghiệp đã chủ động dừng xuất khẩu sang Mỹ để tránh rủi ro bị đánh thuế cao. Trong khi đó, xuất khẩu sang EU chững lại, giảm nhẹ 1%. Tại khu vực Trung Đông, xuất khẩu giảm mạnh 16% do ảnh hưởng của chiến sự. Đáng chú ý, xuất khẩu sang Israel - thị trường tiêu thụ lớn cá ngừ hộp giảm hơn 50%.
Ở chiều ngược lại, thị trường Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và ASEAN tiếp tục duy trì đà tăng trưởng tốt trong tháng 6, tăng từ 15% đến gần 28%.
![]() |
Thị phần xuất khẩu thủy sản 6 tháng năm 2025 (nguồn: tổng hợp từ VASEP) |
Lũy kế 6 tháng đầu năm, mặt hàng tôm và cá tra vẫn là hai mặt hàng xuất khẩu quan trọng của ngành thủy sản, trong đó xuất khẩu tôm đạt 2,07 tỷ USD (tăng 26%), cá tra đạt 1 tỷ USD (tăng 10%).
Bà Lê Hằng, Phó tổng thư ký VASEP cho biết “Triển vọng nửa cuối năm 2025 đối với hai ngành hàng chủ lực này phụ thuộc hoàn toàn vào chính sách thuế đối ứng của Mỹ. Đặc biệt, tôm có nguy cơ đối mặt với “thuế chồng thuế” gồm thuế đối ứng, thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp”.
Ngay sáng 3/7, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã tổ chức họp báo thường kỳ và đề ra các kịch bản nhằm chủ động ứng phó với thuế đối ứng của Mỹ đối với mặt hàng nông, lâm, thủy sản.
Cụ thể, với kịch bản 1, nếu thuế đối ứng của Mỹ áp dụng với các mặt hàng nông, lâm, thủy sản của Việt Nam ở mức 10%, thì cơ bản kim ngạch xuất khẩu không ảnh hưởng nhiều, tăng trưởng của ngành vẫn ở mức 4%.
Với kịch bản 2, nếu Mỹ áp thuế đối ứng ở mức 20%, tổng kim ngạch sẽ giảm 20% trong 6 tháng cuối năm, tức khoảng giảm 6,2 - 6,5 tỷ USD, giảm 0,15 - 0,2 điểm phần trăm.
Kịch bản 3 là nếu Mỹ áp thuế 46%, xuất khẩu nông, lâm, thủy sản 6 tháng cuối năm giảm khoảng 12,3 tỷ USD. Khi đó, Mỹ sẽ không còn là thị trường ổn định, đặc biệt là đối với những mặt hàng có chuỗi cung ứng phức tạp như tôm và cá ngừ. Đồng thời, ngành phải đối mặt với cạnh tranh gay gắt hơn từ những quốc gia có mức thuế thấp hơn như Ecuador, Ấn Độ, Thái Lan và Indonesia.
Ông Trần Đình Luân, Cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư tại cuộc họp thường kỳ này cũng cho biết việc Mỹ áp thuế đối ứng, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam với các mặt hàng như tôm, cá tra, cá ngừ sẽ chịu tác động. Tuy nhiên, hiện nay chưa rõ mức áp thuế tới đây ra sao nên chưa có đánh giá tác động cụ thể.
Nhưng nhìn chung, triển vọng cho nửa cuối năm 2025 của hai mặt hàng chủ lực như tôm và cá tra đang phụ thuộc lớn vào quyết sách của phía Mỹ.
Mới đây, CTCP Thực phẩm Sao Ta (Fimex - Mã: FMC) cũng đã công bố doanh số nửa đầu năm với việc đã sản xuất 14.260 tấn tôm thành phẩm, tăng 32% so với cùng kỳ. Trong khi đó, sản xuất nông sản thành phẩm 554 tấn, giảm 21%.
Sản lượng tiêu thụ tôm thành phẩm đạt 11.452 tấn, tăng trưởng 37%. Ngược lại hàng nông sản tiêu thụ chậm với chỉ 481 tấn, bằng 77% so cùng kỳ năm trước.
Doanh số tiêu thụ chung trong nửa đầu năm đạt 135,6 triệu USD (khoảng hơn 3.550 tỷ đồng), tăng 43% so cùng kỳ năm trước. Trong đó, doanh số tháng 6 đạt 20,3 triệu USD, cao hơn gấp rưỡi cùng kỳ tháng 6/2024.
![]() |
Nguồn: Tổng hợp từ báo cáo của Sao Ta. |
Phía doanh nghiệp cho biết do có các hợp đồng tiêu thụ ổn định, cộng với năng suất nuôi khá tốt đã giảm góp phần giá thành, tăng sản lượng chế biến. Hiện công ty này đang vào vụ thu hoạch tôm ở các vùng nuôi.
Sao Ta cũng cho biết thêm, tháng 6 vừa rồi, doanh nghiệp đang tập trung xuất hàng qua Mỹ nhằm né hạn định thuế cao. Xuất khẩu qua quốc gia này phải trích dự phòng gần 8% doanh số theo quy định của bên kiểm toán, nguyên nhân từ diễn biến hai vụ kiện chống bán phá giá (AD) và thuế chống trợ cấp (CVD) còn phức tạp.
Phía Sao Ta cũng cho biết, mối quan tâm tập trung hiện nay là thuế nhập khẩu (đối ứng) vào Mỹ, và dự kiến trong tuần sau có công bố.
Theo cách tính toán, hàng có xuất xứ từ Việt Nam càng cao thì thuế càng nhẹ (gọi là tỷ lệ nội địa hóa). Tôm cá nuôi và đánh bắt của ngành thủy sản gần như có xuất xứ Việt Nam tuyệt đối, qua đó hy vọng thuế sẽ nhẹ hơn.
Mối quan tâm tiếp theo là diễn biến thuế chống bán phá giá ở kỳ xem xét hành chính thứ 19 (POR19). Theo lịch trình, tháng 8 tới, phía Bộ Thương mại Mỹ (DOC) sẽ cử ngưởi qua thẩm tra hồ sơ các doanh nghiệp là bị đơn bắt buộc. Qua đó doanh nghiệp bị đơn bắt buộc sẽ có cơ hội giải trình tường tận hơn để hy vọng ở phán quyết thuế cuối cùng cho POR19 diễn ra trong tháng 12 tới để có mức thuế thấp nhất.
Nếu đạt mức thuế thấp nhất, Sao Ta sẽ hồi thu tiền trích dự phòng ở năm 2023, qua đó tăng lợi nhuận. Chiều ngược lại sẽ còn tùy thuộc mức thuế cụ thể.
Cũng tháng 12 tới vụ kiện thuế chống trợ cấp sẽ có POR1 và Sao Ta sẽ là một trong hai bị đơn bắt buộc.
![]() |
Sao Ta là một trong 5 doanh nghiệp xuất khẩu tôm lớn nhất của Việt Nam. (Ảnh minh họa: Sao Ta). |
Sao Ta là một trong 5 doanh nghiệp xuất khẩu tôm lớn nhất của Việt Nam với khả năng tự chủ vùng nuôi lớn. Tính đến đầu năm 2025, diện tích nuôi tôm của công ty đã đạt 540 ha. Tỷ lệ tôm tự nuôi hiện tại đạt khoảng 30%, là mức rất cao trong ngành. Sao Ta tập trung vào tôm chế biến sâu, đạt tiêu chuẩn xuất khẩu vào các thị trường khó tính như Nhật, Mỹ và Châu Âu.
Xét về thị trường, thị trường Mỹ hiện chiếm 33% tổng doanh thu của Sao Ta, thị trường Nhật Bản chiếm 28%, thị trường Anh và EU chiếm 21% tổng doanh thu.
Chứng khoán An Bình dẫn lời của ban lãnh đạo Sao Ta cho biết, Mỹ là thị trường có biên lợi nhuận thấp nhất trong các thị trường chính tuy nhiên doanh nghiệp vẫn duy trì đơn hàng sang xứ cờ hoa do cần đảm bảo công ăn việc làm ổn định cho người lao động, đồng thời giữ nhịp sản xuất liên tục.
Doanh nghiệp cũng đã chủ động chuẩn bị chuyển hướng từ 5 năm nay, nên sẽ không bị động vào thị trường này. Sao Ta đánh giá việc mất thị trường Mỹ cũng không quá đáng ngại, tuy nhiên doanh số năm đầu sẽ giảm và sau đó sẽ tăng từ từ trở lại.
Theo đánh giá của Chứng khoán An Bình, Sao Ta có thế mạnh cạnh tranh với tôm giá rẻ của Ấn Độ hay Ecuador do sản phẩm của công ty là sản phẩm ở phân khúc cao cấp hơn – sản phẩm chế biến sâu. Chưa kể, dù Mỹ là thị trường có doanh thu lớn nhưng biên lợi nhuận thấp nhất trong các thị trường, do vậy lợi nhuận của Sao Ta cũng sẽ biến động ít hơn sự sụt giảm doanh số.
Hiện tại, công ty đang có chiến lược đẩy mạnh các thị trường mới như Canada, Úc, vốn có tiêu chuẩn nhập khẩu khắt khe. Với thế mạnh tự chủ vùng nuôi tốt, Sao Ta sẽ có lợi thế để xâm nhập các thị trường này.
Đối với thị trường Nhật, công ty sẽ tăng cường thâm nhập khi doanh nghiệp đã có những thế mạnh sẵn có. Thị trường này ưa thích các sản phẩm chế biến sâu, chế biến cao mà Sao Ta đã và đang sản xuất được.