Sáng ngày 9/10, tại Hà Nội, Bộ Công Thương phối hợp cùng các bộ, ngành, hiệp hội và doanh nghiệp đã tổ chức Diễn đàn “Công nghệ Định danh và truy xuất nguồn gốc – Nâng tầm hàng Việt”. Đây là sự kiện quan trọng, nhằm khẳng định quyết tâm của Việt Nam trong việc xây dựng một hệ sinh thái minh bạch, hiện đại, tạo nền tảng để hàng hóa Việt nâng cao sức cạnh tranh và hội nhập sâu vào thị trường toàn cầu.
Trong nhiều năm qua, thị trường Việt Nam luôn phải đối mặt với vấn nạn hàng hóa không rõ nguồn gốc, hàng kém chất lượng, hàng giả mạo xuất xứ. Những sản phẩm này len lỏi từ chợ truyền thống, cửa hàng tiện lợi đến siêu thị và cả các sàn thương mại điện tử, gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp chân chính và ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi người tiêu dùng.
Trước tình hình đó, Chính phủ đã liên tục ban hành các văn bản quan trọng để tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại. Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Chỉ thị số 13/CT-TTg ngày 17/5/2025 và Công điện số 72/CĐ-TTg ngày 24/5/2025, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương triển khai đồng bộ các biện pháp ngăn chặn và xử lý vi phạm.
Triển khai chỉ đạo này, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 1398/QĐ-BCT ngày 20/5/2025 về kế hoạch cao điểm giám sát, kiểm tra, xử lý các hành vi buôn lậu và gian lận thương mại.
 |
| Diễn đàn “Công nghệ Định danh và truy xuất nguồn gốc – Nâng tầm hàng Việt”. Ảnh: Hà Anh. |
Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, các lực lượng chức năng cả nước đã kiểm tra, xử lý hơn 50.000 vụ việc, trong đó có gần 2.000 vụ buôn bán, vận chuyển hàng cấm, gần 7.000 vụ gian lận thương mại và gian lận thuế, hơn 1.600 vụ hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ. Nhiều vụ đã bị khởi tố hình sự, tạo tác động mạnh mẽ trong việc răn đe, ngăn chặn vi phạm.
Diễn đàn tập trung vào các chủ đề lớn, phản ánh đầy đủ yêu cầu cấp bách của thực tiễn. Đó là truy xuất nguồn gốc và quản lý thị trường để giúp cơ quan chức năng hiện đại hóa phương thức giám sát, phát hiện và ngăn chặn kịp thời hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhái.
Cùng đó, phòng chống gian lận xuất xứ. Trong bối cảnh Việt Nam đã tham gia 20 hiệp định thương mại tự do, việc minh bạch xuất xứ là điều kiện sống còn để tận dụng ưu đãi thuế quan và giữ vững uy tín hàng Việt.
Diễn đàn cũng thảo luận về mục tiêu chuẩn hóa hệ thống truy xuất trong thương mại điện tử (đảm bảo minh bạch thông tin hàng hóa, củng cố niềm tin của người tiêu dùng, tạo động lực phát triển bền vững cho thương mại số); an ninh dữ liệu và công nghệ mới (ứng dụng blockchain, IoT, mã QR, chuẩn GS1, UID, EPCIS… trong truy xuất hàng hóa, đồng thời tăng cường an ninh dữ liệu, phòng chống giả mạo trong không gian số).
Các doanh nghiệp tham dự sự kiện đã chia sẻ kinh nghiệm về những mô hình triển khai thành công, từ chuỗi nông sản ứng dụng iTrace247 đến những tập đoàn lớn chủ động chuẩn hóa hồ sơ truy xuất, coi minh bạch xuất xứ là lợi thế cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Trong bối cảnh hội nhập, truy xuất nguồn gốc không chỉ là công cụ quản lý, mà còn là “tấm hộ chiếu thương hiệu” để sản phẩm Việt bước ra thế giới. Hệ thống iTrace247 ứng dụng công nghệ blockchain đã chứng minh hiệu quả khi hỗ trợ truy xuất toàn trình nông sản như vải thiều Thanh Hà, rau quả Sơn La, Bắc Ninh xuất khẩu thành công sang Nhật Bản, Singapore.
Ở khía cạnh xuất khẩu, nhiều doanh nghiệp đã coi minh bạch xuất xứ là chiến lược sống còn. Bằng việc xây dựng chuỗi sản xuất khép kín, chuẩn hóa hồ sơ truy xuất, các doanh nghiệp không chỉ tránh rủi ro bị áp thuế phòng vệ mà còn củng cố niềm tin tại các thị trường khó tính.
Thực tế cho thấy, kim ngạch xuất khẩu Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ, từ 114,5 tỷ USD năm 2012 lên hơn 405,5 tỷ USD vào năm 2024; chỉ trong 8 tháng đầu năm 2025 đã đạt 305,96 tỷ USD, tăng 14,8% so với cùng kỳ năm trước. Để duy trì đà tăng trưởng này, minh bạch xuất xứ là điều kiện tiên quyết.
Các chia sẻ của diễn giả tại Diễn đàn khẳng định: minh bạch nguồn gốc hàng hóa không chỉ là yêu cầu quản lý Nhà nước, mà còn là động lực phát triển bền vững của doanh nghiệp và niềm tin của người tiêu dùng.
Cuộc chiến chống hàng hóa kém chất lượng, hàng hoá gian lận xuất xứ là một hành trình dài, đòi hỏi sự đồng hành chặt chẽ giữa Nhà nước – Doanh nghiệp – Công nghệ – Người tiêu dùng. Chỉ khi có pháp luật nghiêm minh, công nghệ hiện đại và người tiêu dùng thông minh, chúng ta mới có thể xây dựng một thị trường minh bạch, công bằng và bền vững.
Mỗi sản phẩm Việt cần một “tấm hộ chiếu minh bạch” để tự tin chinh phục cả thị trường trong nước lẫn thế giới.
