Đại biểu Quốc hội đề nghị thanh tra toàn diện bảo hiểm nhân thọ

Tại phiên thảo luận của Quốc hội về kinh tế xã hội và ngân sách sáng 31/5, bà Nguyễn Thị Thủy, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp nêu những bất cập về thị trường bảo hiểm. Trong đó, bà đề cập bảo hiểm nhân thọ và các sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư mà khách hàng bị ngân hàng ép mua bảo hiểm kèm khoản vay hoặc bị lừa từ gửi tiết kiệm sang mua bảo hiểm.

ĐBQH Nguyễn Thị Thủy khẳng định, bản chất của bảo hiểm nhân thọ là sản phẩm mang tính nhân văn cao, hỗ trợ người tham gia giảm thiểu mất mát, thiệt hại do ốm đau bệnh tật. Tuy nhiên, thời gian qua nhiều người đã kiểm tra hợp đồng, mang hợp đồng tới công ty bảo hiểm đối chứng mới biết các điều khoản hoàn toàn khác với thông tin được tư vấn. Nhiều người có tâm lý dè chứng với bảo hiểm. Nhiều tờ báo đã phải đăng bài chỉ cho người dân cách phòng tránh rủi ro khi mua bảo hiểm.

Theo Nguyễn Thị Thủy, một bộ hợp đồng dày 70 đến 100 trang, là sản phẩm tài chính phức tạp với nhiều từ ngữ chuyên ngành, mà sự thua thiệt chủ yếu gặp ở phía người mua nếu gặp tư vấn viên không có tâm. Thậm chí nhiều chuyên gia cho biết cũng có thể chỉ hiểu khoảng 70% hợp đồng.

Các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ trong thời gian gần đây thường dưới dạng liên kết, đầu tư. Tức một phần tiền của khách hàng được đưa vào các quỹ chứng khoán, trái phiếu nên càng phức tạp hơn. Nhiều người chia sẻ, dù đọc kỹ đến mấy cũng không thể hiểu được độ linh hoạt của các hợp đồng bảo hiểm. Nếu thanh lý hợp đồng sau 3 năm, 5 năm, 10 năm thì sẽ nhận lại được bao nhiêu số tiền đã đóng.

Trong khi đó, đội ngũ tư vấn viên bảo hiểm - khâu mấu chốt dẫn tới những tranh chấp, kiện cáo vừa qua - không ít người tư vấn mập mờ, sai lệch sản phẩm để nhanh chóng chốt đơn, ký hợp đồng và hưởng hoa hồng.

Theo quy định của Bộ Tài chính, tỷ lệ hoa hồng tối đa cho các tư vấn viên là 40% giá trị hợp đồng trong năm đầu tiên. Và hiện tỷ lệ này tại các công ty bảo hiểm là 30-40%. Chẳng hạn, hợp đồng bảo hiểm 100 triệu đồng, tư vấn viên sẽ được hưởng 30-40 triệu đồng trong năm đầu. Vì thế, để đạt được doanh số, không ít tư vấn viên đã tư vấn sai lệch, khiến khách hàng nhầm tưởng mình tham gia sản phẩm sinh lợi cao, được bảo vệ sức khỏe và đền bù nếu có chuyện không may xảy ra và khi kết thúc hợp đồng nhận được toàn bộ số tiền đã đóng kèm theo khoản lời. Song thực tế không lời lãi như lời tư vấn viên, với một số hợp đồng bảo hiểm liên kết đầu tư, lợi nhuận cũng chỉ là kỳ vọng, phụ thuộc vào thị trường.

Bên cạnh đó, công ty bảo hiểm mang số tiền này đi đầu tư cũng không thể chắc chắn 100% rằng khoản này sẽ sinh lợi. Không ít tư vấn viên chỉ nói về quyền lợi mà họ được hưởng lợi, không chỉ rõ cho khách hàng các điều khoản ràng buộc, những điều khoản bất lợi khi thanh lý trong 1 - 2 năm đầu sẽ nguy cơ gần như mất trắng số tiền đã đóng,…Đây chính là nguồn cơn dẫn đến nhiều bức xúc vừa qua do sự thiếu minh bạch trong tư vấn. Điều này đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới đội ngũ tư vấn viên, được đào tạo chuẩn chỉ, có tâm, trách nhiệm.

Ngoài ra, theo Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, năm 2022 có 3.100 đại lý bảo hiểm sai phạm, trong đó có lỗi cố tình tư vấn sai hợp đồng bảo hiểm. "Tư vấn viên chưa đủ tâm, tầm mà đẩy hết trách nhiệm về người mua là không hợp lý, không hợp tình. Các công ty bảo hiểm biết nhưng cố tình bỏ qua lỗi của tư vấn viên, đại lý bảo hiểm gây bất lợi cho khách hàng?", Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp đặt vấn đề.

T.H