Một khảo sát do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tiến hành đã cho thấy, hiện nay có tới 60% số công nhân lao động đang phải thuê trọ bên ngoài khu công nghiệp. Điều này gây áp lực đáng kể lên nguồn thu nhập của họ, khi mà chi phí thuê nhà hàng tháng chiếm tới 30% tổng thu nhập.
Nhu cầu về nhà ở xã hội và nhà ở cho công nhân, đặc biệt là đối với người có thu nhập thấp, hiện đang rất lớn và cấp bách. Tuy nhiên, việc phát triển nhà ở xã hội và nhà ở cho công nhân vẫn chưa đạt được kết quả như mong đợi. Cho đến nay, chỉ mới đạt được 5,2/12,5 triệu m2, tức là khoảng 41,6% so với mục tiêu đề ra trong Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 mà Thủ tướng Chính phủ đã ký phê duyệt vào ngày 30/11/2011.
Trong một địa phương có nhiều khu công nghiệp và thu hút đông công nhân từ các tỉnh khác đến làm việc, ông Trần Anh Tuấn, Phó Trưởng ban Ban Quản lý các khu công nghiệp và khu chế xuất Hà Nội, cho biết, Hà Nội hiện có 10 khu công nghiệp với khoảng 170.000 công nhân đang làm việc, nhưng nhu cầu nhà ở cho người lao động vẫn chưa được đáp ứng đầy đủ.
Trong số 10 khu công nghiệp này, chỉ có 4 khu công nghiệp đã triển khai xây dựng khu nhà ở cho công nhân, và việc này đã diễn ra từ gần 20 năm trước. Tuy nhiên, tỷ lệ nhà ở dành cho công nhân mới đáp ứng được chỉ là trên 13%, tức là tổng cộng có trên 22.000 chỗ ở cho gần 170.000 công nhân.
Ví dụ, tại Hải Phòng - một trong những thành phố đầu tàu phát triển công nghiệp ở miền Bắc, hiện có 14 khu công nghiệp và 26 cụm công nghiệp đang hoạt động với hơn 200.000 lao động, trong đó có khoảng 50.000 người là lao động nhập cư.
Hải Phòng đã lên kế hoạch phát triển thêm 15 khu công nghiệp trên diện tích 6.000 ha, dự kiến sẽ cần lực lượng lao động lên tới 300.000 người và nhu cầu nhà ở cho công nhân lên đến 1,5 triệu m2 sàn.
Ông Lê Văn Nghĩa, Trưởng Ban quản lý dự án thiết chế công đoàn thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, cũng cho biết, hầu hết công nhân hiện nay đều sống trong các phòng trọ có diện tích chỉ 10m2, với mức thuê từ 500 đến 1 triệu đồng. Những phòng trọ từ 15 đến 20m2 thường có giá thuê trên 1 triệu đồng. Tình trạng chật chội trong chỗ ở đã ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng sống của công nhân. Ông Nghĩa cho biết: "10m2 này phải vừa là không gian sinh hoạt vừa là không gian ngủ và nghỉ ngơi. Chỗ ở của công nhân thường ẩm thấp, tạm thời và không ổn định, nhanh chóng xuống cấp, không đảm bảo điều kiện sống làm suy giảm sức khỏe của người lao động, từ đó dẫn đến hiệu suất lao động kém, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sản phẩm và đòi hỏi sự chú ý đến phòng chống tai nạn lao động trong các nhà ở công nhân".
Vấn đề nhà ở cho công nhân lao động là một thách thức đáng lo ngại đối với các địa phương công nghiệp. Cần có sự đầu tư mạnh mẽ hơn và quyết tâm từ phía chính quyền và các đơn vị liên quan để cải thiện tình hình này. Đảm bảo mọi người lao động có một môi trường sống tốt hơn sẽ không chỉ nâng cao chất lượng cuộc sống của họ mà còn đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế của đất nước.
P.V (t/h)