Chúng ta có trách nhiệm du lịch bền vững không?

Sau khi hết phong tỏa vì đại dịch Covid-19, chúng ta luôn cảm thấy khao khát du lịch, và cảm giác này vẫn chưa hề phai nhạt.

Dù phải đối mặt với áp lực chi phí sinh hoạt gia tăng, người Úc vẫn tiếp tục thúc đẩy sự bùng nổ du lịch hậu đại dịch, với 91% dự định thực hiện ít nhất một chuyến đi trong năm 2024. Tình hình này cũng phản ánh toàn cầu; lượng khách du lịch quốc tế dự kiến sẽ đạt 1,5 tỷ người trong năm nay, tăng 17% so với năm 2023. Điều này có vẻ rất tích cực. Chúng ta đang kích thích nền kinh tế, hỗ trợ các cộng đồng địa phương, và đồng thời tận hưởng chuyến đi của mình. Nhưng… không hẳn là như vậy. Mối đe dọa của du lịch quá mức vẫn hiện diện rõ ràng trong các tiêu đề, sau khi số lượng kỷ lục du khách đổ về châu Âu mùa hè này.

Du lịch quá mức không chỉ là những đám đông khổng lồ ở Amsterdam hay những khách sạn giá cắt cổ ở Bờ biển Amalfi khiến kỳ nghỉ của bạn trở nên kém vui. Đó còn là vấn đề về những cư dân địa phương ở những khu vực này bị đẩy ra khỏi nhà của họ, những cơ sở hạ tầng 500 năm tuổi trên các hòn đảo không thể đáp ứng hàng ngàn du khách từ các tàu du lịch, và sự xuống cấp của các công viên quốc gia và bãi biển trên toàn thế giới.

Du lịch: Quyền hay đặc quyền?

Du lịch từ lâu đã không chỉ là một quyền mà còn là một nghi thức. Dành một thời gian nghỉ sau trung học hoặc tận hưởng một chuyến đi dài trong các kỳ nghỉ trong năm gần như đã trở thành một phần của bản sắc mọi người. Thật dễ dàng để lập kế hoạch cho một lịch trình (hoặc chỉ cần tham gia một tour du lịch), ghé thăm các điểm đến nổi tiếng và tiếp tục hành trình mà không suy nghĩ về thành phố hoặc người dân ở đó.

Chúng ta biết rằng Santorini đang phải đối mặt với tình trạng quá tải du lịch (họ đón 3,4 triệu du khách mỗi năm và dân số thường trú chỉ 20.000 người), nhưng liệu chúng ta có thực sự cần phải bỏ qua việc thêm địa điểm này vào lịch trình du lịch châu Âu của mình chỉ vì nó quá nổi tiếng? Việc chúng ta đến đó và đóng góp tiền vào nền kinh tế địa phương có phải là điều tốt không?

Chúng ta có trách nhiệm quan tâm đến tình trạng du lịch quá mức không? Nhìn thấy các chính quyền địa phương áp dụng các giới hạn về du lịch và thu thuế du khách trong ngày có thể khiến chúng ta cảm thấy như vấn đề đã được giải quyết. Kể từ khi áp dụng thuế du lịch hàng ngày vào đầu năm nay, Venice đã thu về 2,4 triệu euro, số tiền này sẽ được sử dụng cho các công việc bảo trì thiết yếu của thành phố.

Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là vấn đề đã được giải quyết một cách kỳ diệu.

Brett Mitchell từ Intrepid Travel ANZ, một công ty du lịch nhóm nhỏ, cho biết mặc dù hành động của chính quyền địa phương có thể khuyến khích chúng ta suy nghĩ một cách có ý thức hơn, nhưng đó chỉ là điểm khởi đầu. “Chúng ta có trách nhiệm áp dụng các thực hành bền vững để bảo vệ cả cộng đồng địa phương và môi trường, đảm bảo các thế hệ tương lai có thể tận hưởng hành tinh của chúng ta.”

Người ta hy vọng rằng đại dịch sẽ mang lại một “bình thường mới” trong đó du khách sẽ có trách nhiệm và ý thức về tính bền vững hơn. Nhưng ngay khi các biên giới quốc tế mở cửa vào năm 2022, chúng ta đã hành động "như những con thú" mới thoát khỏi sở thú, cố gắng nhồi nhét càng nhiều chuyến đi càng tốt vào cuộc sống của mình.

Một cuộc khảo sát của Booking.com từ năm 2022 cho thấy 2/3 người tham gia sẵn sàng tránh xa các địa điểm du lịch đông đúc để không góp phần làm tắc nghẽn, trong khi 31% sẵn sàng chọn một điểm đến thay thế để giúp giảm tình trạng quá tải.

Chúng ta sẵn sàng làm những gì có thể. Nhưng chúng ta có thể làm gì? Không có giải pháp kỳ diệu nào, nhưng chỉ có một số điều đơn giản có thể ghi nhớ khi đi du lịch: tránh các điểm nóng lớn, du lịch vào mùa thấp điểm và chọn lọc kỹ càng các hoạt động hoặc tour du lịch mà chúng ta đặt.

Bạn đã thấy sự gia tăng lớn về số lượng du khách đến thăm các điểm đến “ít được biết đến” hơn ở châu Âu: Albania thay vì Ý; Thổ Nhĩ Kỳ thay vì Hy Lạp, v.v. Dữ liệu từ Intrepid cho thấy xu hướng tương tự, với người Úc chọn đến thăm những điểm đến ít được biết đến và đầu tư vào các trải nghiệm du lịch hỗ trợ cộng đồng địa phương.

Brett cho biết du lịch có ý thức là việc thăm các điểm đến mới và đang nổi lên, đặt dịch vụ với các nhà cung cấp địa phương, và đảm bảo tiền của du khách được giữ lại trong cộng đồng. “Intrepid giúp du khách dễ dàng trở thành người du lịch có ý thức bằng cách tích hợp các nguyên tắc du lịch có trách nhiệm vào các chuyến đi.”

Công ty du lịch này cũng báo cáo sự gia tăng lượng khách du lịch đến các điểm đến ưu tiên tính bền vững, như Costa Rica và Iceland. “Sự thay đổi này làm nổi bật tầm quan trọng ngày càng tăng của ý thức môi trường trong du lịch.”

Bạn sẽ không bị cảnh sát du lịch bắt giữ nếu bạn đến Venice bằng tàu du lịch hoặc lên kế hoạch cho một tuần ở Santorini chỉ để có được một bức ảnh hoàng hôn tuyệt đẹp. Nhưng nếu bạn thực sự yêu thích du lịch, hãy dành thời gian và nỗ lực để xem xét cách bạn đang khám phá thế giới. Hãy nhớ rằng du lịch thực sự không phải là một quyền, mà là một đặc quyền.

Bình Anh