Chủ nhật 20/07/2025 19:29
Hotline: 024.355.63.010
Kinh doanh

Chủ động kiểm soát rủi ro, bảo vệ “hộ chiếu” sầu riêng Việt

Sau những con số ấn tượng về giá trị xuất khẩu, ngành hàng sầu riêng đang đối mặt với hàng loạt nguy cơ tiềm ẩn, từ chất lượng nông sản, rủi ro an toàn thực phẩm... đến nguy cơ mất thị trường, khiến yêu cầu phát triển bền vững trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
Không chỉ trồng sầu riêng, Tây Nguyên cần cả hệ sinh thái ổn định

Tăng trưởng mạnh nhưng tiềm ẩn rủi ro

Dưới những con số tăng trưởng ấn tượng của ngành sầu riêng là hàng loạt thách thức và nguy cơ mà nếu không được kiểm soát kịp thời sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến vị thế và uy tín của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Theo thông tin tại Hội thảo “Phát triển bền vững ngành hàng sầu riêng” mới đây, ông Nguyễn Quang Hiếu – Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) - cho biết, kể từ khi Việt Nam ký nghị định thư xuất khẩu chính ngạch sầu riêng sang Trung Quốc, kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này đã tăng mạnh. Năm 2023, giá trị xuất khẩu đạt trên 2 tỷ USD; năm 2024 con số này vọt lên hơn 3,2 tỷ USD, chiếm tới 45-47% tổng kim ngạch xuất khẩu toàn ngành rau quả.

Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng “nóng” đã đặt ra những dấu hỏi lớn về tính bền vững. Ngay trong quý đầu năm 2025, ngành hàng sầu riêng đã có dấu hiệu chững lại. Ông Đặng Phúc Nguyên – Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam - cho biết: “Trong 4 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng chỉ đạt 183 triệu USD, giảm đến 61% so với cùng kỳ năm ngoái”. Sự sụt giảm này kéo theo cả đà đi xuống của ngành rau quả, vốn đang kỳ vọng vào "trái cây vua".

Doanh nghiệp cần chủ động kiểm soát rủi ro, bảo vệ “hộ chiếu” sầu riêng Việt
Doanh nghiệp cần chủ động kiểm soát rủi ro, bảo vệ “hộ chiếu” sầu riêng Việt

Một trong những nguyên nhân khiến sầu riêng Việt Nam gặp khó là do cảnh báo từ phía Trung Quốc về dư lượng Cadimi và hóa chất vàng O, những vấn đề liên quan trực tiếp đến an toàn thực phẩm và khả năng tiếp cận thị trường.

Ông Nguyễn Quang Hiếu cho biết, từ tháng 3/2024, khi Trung Quốc phát hiện dư lượng Cadimi vượt ngưỡng cho phép trên sản phẩm sầu riêng Việt Nam, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã vào cuộc điều tra diện rộng. Kết quả cho thấy, một số vùng canh tác có hàm lượng Cadimi trong đất cao. Nguyên nhân được xác định bao gồm yếu tố tự nhiên (thổ nhưỡng, đất bạc màu do canh tác liên tục) và yếu tố chủ quan, đặc biệt là việc người dân sử dụng phân bón quá liều khuyến cáo, nhất là phân lân.

Trong khi đó, chất vàng O – một hóa chất thường được dùng sau thu hoạch để bảo quản trái cây phía Trung Quốc đưa ra quy định kiểm soát nghiêm ngặt sau khi phát hiện tồn dư chất này trong sầu riêng Thái Lan. Quy định này được áp dụng chung cho tất cả quốc gia, trong đó có Việt Nam. Mặc dù có ý kiến cho rằng Việt Nam phản ứng chậm hơn Thái Lan, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật khẳng định đã kịp thời gửi danh sách các phòng thí nghiệm đề nghị công nhận từ ngày 9 - 17/1, Trung Quốc công nhận đồng thời các cơ sở của cả hai nước.

Dù vậy, theo ông Phan Văn Duy – Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), vẫn còn nhiều bất cập trong công tác kiểm soát chất lượng. Tính đến nay, Việt Nam có 34 cơ sở được chứng nhận kiểm nghiệm Cadimi và 19 cơ sở kiểm nghiệm vàng O, nhưng chỉ có 24 và 15 cơ sở lần lượt được Trung Quốc công nhận. Đáng chú ý, 4 cơ sở đã bị loại do kết quả kiểm nghiệm không đồng nhất giữa Việt Nam và phía nhập khẩu – một rủi ro có thật, do việc lấy mẫu chỉ mang tính đại diện, trong khi diện tích vùng trồng rất rộng.

Cảnh báo từ chính doanh nghiệp

Từ góc độ doanh nghiệp, bà Nguyễn Thị Thành Thực – Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP Công nghệ phần mềm Auto Agri – cho rằng, Cadimi hay vàng O chỉ là một trong hàng nghìn chỉ tiêu kỹ thuật mà các thị trường nhập khẩu có thể áp đặt. Điều này đặt ra yêu cầu rất cao về kiểm soát đầu vào và trách nhiệm của cả chuỗi giá trị.

Theo bà Thực, hai đầu mối chính kiểm soát chất lượng là hải quan và cơ quan bảo vệ thực vật. Để tránh rủi ro, cần nâng cao ý thức bảo vệ mã số vùng trồng, đây vốn là “hộ chiếu” để hàng hóa Việt Nam vượt qua rào cản kỹ thuật. Đồng thời, các vùng trồng trọng điểm như Tây Nguyên cần được đầu tư công nghệ xử lý đất, vi sinh, chế biến sau thu hoạch, góp phần xây dựng chuỗi giá trị bền vững.

Ông Nguyễn Đỗ Dũng – Tổng giám đốc Công ty Công nghệ Nông nghiệp Enfarm – chia sẻ, kiểm tra nội bộ cho thấy có tới 70% vườn sầu riêng bị nhiễm Cadimi do bón thừa phân lân. “Nhiều vườn bón gấp đôi, thậm chí gấp nhiều lần lượng cần thiết” - ông Dũng nói. Enfarm đã lập bản đồ nguy cơ nhiễm Cadimi, giúp giảm 70% nhu cầu xét nghiệm mẫu sản phẩm, đồng thời hỗ trợ miễn phí xét nghiệm đất và tư vấn cải tạo.

Trước thực trạng này, các cơ quan chuyên môn và doanh nghiệp cùng chung nhận định: Nếu không thay đổi tư duy sản xuất, không siết chặt quy định và không nâng cao ý thức người dân, ngành sầu riêng Việt Nam có thể tự đánh mất cơ hội trên thị trường quốc tế.

Ông Đặng Phúc Nguyên đề xuất, cần có chế tài mạnh xử lý các hành vi gian lận thương mại và vi phạm an toàn thực phẩm, công khai danh tính tổ chức, cá nhân vi phạm để tạo răn đe. Bên cạnh đó, cần rà soát, quy hoạch lại vùng trồng tập trung, siết chặt quản lý mã số vùng trồng, kiểm tra định kỳ và đột xuất.

Về lâu dài, ngành sầu riêng không thể chạy theo sản lượng bằng mọi giá. Sự bền vững của ngành phụ thuộc vào việc kiểm soát chất lượng đầu vào, bảo vệ đất đai, nâng cao năng lực kiểm nghiệm và tạo dựng chuỗi giá trị nông sản minh bạch, an toàn.

Tin bài khác
Khi ngân hàng bắt tay với startup: Từ “tài sản đảm bảo” đến niềm tin vào nhà sáng lập

Khi ngân hàng bắt tay với startup: Từ “tài sản đảm bảo” đến niềm tin vào nhà sáng lập

"Bạn có tài sản đảm bảo không?" – Đây là câu hỏi đầu tiên mà nhiều ngân hàng đặt ra khi một doanh nghiệp muốn vay vốn. Nhưng với các startup, đôi khi tất cả tài sản họ có chỉ là… chính bản thân mình.
Giá cà phê tăng vọt, Việt Nam lập kỷ lục xuất khẩu 6 tháng đầu năm 2025

Giá cà phê tăng vọt, Việt Nam lập kỷ lục xuất khẩu 6 tháng đầu năm 2025

Xuất khẩu cà phê của Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2025 đạt hơn 947 nghìn tấn, trị giá 5,45 tỷ USD, tăng 4,5% về lượng và tăng mạnh 66,2% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024.
Dệt may, da giày Việt Nam: Bài toán nội địa hóa 70% nguyên liệu

Dệt may, da giày Việt Nam: Bài toán nội địa hóa 70% nguyên liệu

Xuất khẩu vượt 70 tỷ USD nhưng vẫn phụ thuộc tới 60% nguyên phụ liệu nhập khẩu, ngành dệt may và da giày Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn trong chuỗi cung ứng. Mục tiêu đạt 100 tỷ USD xuất khẩu và nội địa hóa 70% nguyên phụ liệu sẽ chỉ khả thi nếu công nghiệp phụ trợ được “cởi trói” bằng những chính sách quyết liệt, thực chất.
Đề xuất hộ kinh doanh phải dùng tài khoản ngân hàng riêng

Đề xuất hộ kinh doanh phải dùng tài khoản ngân hàng riêng

UBND TP Hà Nội đề xuất quy định bắt buộc hộ kinh doanh phải đăng ký tài khoản ngân hàng và sử dụng giao dịch điện tử phục vụ riêng cho hoạt động kinh doanh.
Founder Local Brand LAM KHUE: "Tôi thất bại vì tư duy sai, không phải vì thiếu năng lực"

Founder Local Brand LAM KHUE: "Tôi thất bại vì tư duy sai, không phải vì thiếu năng lực"

Founder LAM KHUE chia sẻ 7 sai lầm khiến thương hiệu thời trang Việt phải đóng cửa sau 8 năm. Bài học đắt giá dành cho startup và người kinh doanh sáng tạo.
Đề xuất hộ kinh doanh bắt buộc đăng ký tài khoản ngân hàng riêng phục vụ kinh doanh

Đề xuất hộ kinh doanh bắt buộc đăng ký tài khoản ngân hàng riêng phục vụ kinh doanh

Góp ý về hồ sơ chính sách của Dự án Luật Quản lý thuế (thay thế), UBND TP Hà Nội đã đưa ra đề xuất yêu cầu hộ kinh doanh phải bắt buộc đăng ký tài khoản ngân hàng hoặc tài khoản giao dịch điện tử riêng biệt phục vụ cho hoạt động kinh doanh.
Kinh doanh vàng tài khoản, chứng chỉ vàng: Cánh cửa nào đang mở?

Kinh doanh vàng tài khoản, chứng chỉ vàng: Cánh cửa nào đang mở?

Trong ngắn hạn, nhà đầu tư vẫn cần theo dõi chặt chẽ diễn biến từ phía NHNN về tiến độ nghiên cứu và triển khai các công cụ vàng tài khoản.
Chính thức bàn giao vốn Nhà nước ở FPT Telecom về Bộ Công an

Chính thức bàn giao vốn Nhà nước ở FPT Telecom về Bộ Công an

FPT Telecom chính thức được bàn giao phần vốn Nhà nước về Bộ Công an, đánh dấu bước đi chiến lược trong an ninh dữ liệu và chuyển đổi số quốc gia.
Đà Nẵng: Đề xuất áp dụng cơ chế đặc thù để thu hút đầu tư vào Khu kinh tế mở Chu Lai

Đà Nẵng: Đề xuất áp dụng cơ chế đặc thù để thu hút đầu tư vào Khu kinh tế mở Chu Lai

Chiều 15/7, lãnh đạo UBND thành phố Đà Nẵng đã có buổi làm việc với Ban Quản lý các Khu Kinh tế và Khu công nghiệp và kiểm tra thực tế một số dự án trong Khu kinh tế mở Chu Lai.
Điểm mặt những tên tuổi trong thị trường xe máy điện Việt Nam

Điểm mặt những tên tuổi trong thị trường xe máy điện Việt Nam

Thị trường xe máy điện của Việt Nam hiện đang lớn nhất ở khu vực ASEAN và lớn thứ 2 thế giới, chỉ sau Trung Quốc. Trong tương lai, thị trường xe điện Việt Nam còn nhiều dư địa để tiếp tục tăng trưởng.
Kiểm soát rủi ro về hóa đơn điện tử: Khó hay dễ?

Kiểm soát rủi ro về hóa đơn điện tử: Khó hay dễ?

Đã có những trường hợp bị truy thu nhầm vì thiếu hiểu biết hoặc hiểu sai quy định, khiến nhiều người lo ngại mọi khoản tiền được chuyển vào tài khoản ngân hàng có thể bị quy là thu nhập và phải chịu thuế.
“Xanh hóa”: Con đường sống còn giúp doanh nghiệp tạo sức bật trong chuỗi biến động

“Xanh hóa”: Con đường sống còn giúp doanh nghiệp tạo sức bật trong chuỗi biến động

Chia sẻ tại “Diễn đàn Logistics xanh - Sức bật trong biến động và kết nối cùng FIATA World Congress 2025”, chiều ngày 11/7, tại Hà Nội, nhiều ý kiến bày tỏ: “Xanh hóa” trở thành con đường sống còn giúp doanh nghiệp tăng khả năng cạnh tranh và tạo sức bật trong chuỗi biến động. Phát triển logistics xanh sẽ là lợi thế cạnh tranh để doanh nghiệp Việt đi nhanh hơn, vượt lên trong chiến lược phát triển bền vững toàn cầu.
Logistics xanh: Sức bật trong biến động và kết nối cùng FIATA World Congress 2025

Logistics xanh: Sức bật trong biến động và kết nối cùng FIATA World Congress 2025

Chiều ngày 11/7, tại Hà Nội, Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp phối hợp Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA) tổ chức “Diễn đàn Logistics xanh - Sức bật trong biến động và kết nối cùng FIATA World Congress 2025”.
Những trường hợp nào bị từ chối đăng ký hộ kinh doanh?

Những trường hợp nào bị từ chối đăng ký hộ kinh doanh?

Theo Nghị định 168/2025/NĐ-CP, hộ kinh doanh có thể bị từ chối cấp phép nếu vi phạm hoặc không hoạt động tại địa chỉ đăng ký.
Hàng giả bủa vây, hàng thật “chịu trận”: Doanh nghiệp kêu gọi luật sòng phẳng và hành động từ tâm

Hàng giả bủa vây, hàng thật “chịu trận”: Doanh nghiệp kêu gọi luật sòng phẳng và hành động từ tâm

Hàng giả, hàng nhái và thông tin bịa đặt không chỉ làm tổn hại doanh thu mà còn đẩy nhiều doanh nghiệp làm ăn chân chính vào thế gồng gánh hậu quả thay cho những hành vi ngoài tầm kiểm soát.