Chủ đầu tư có ‘làm khó’ nhà thầu?

Theo tìm hiểu của PV, ngày 21/08/2020, Ban Quản lý dự án các công trình xây dựng của Đảng ở Trung ương (Ban QLDA) đã có Thông báo số 202008864705-00 đăng tải trên mạng đấu thầu quốc gia về việc mời thầu: “Thi công xây dựng công trình và lắp đặt thiết bị (trừ các hạng mục nội thất, thiết bị: phục vụ điều dưỡng, giặt là, bếp, bể bơi, nước nóng trung tâm) của "Dự án nhà nghỉ dưỡng, điều dưỡng phục vụ Trung ương" tại phường Sa Pa, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai” (gói thầu 09).

Sau khi thông tin được đăng tải, một số nhà thầu đã đăng ký tham dự. Trong đó Công ty TNHH Cơ điện lạnh Nguyên Anh (Công ty Nguyên Anh) và Công ty cổ phần tư vấn đầu tư xây dựng DOTA Việt Nam cũng tham dự.

Tuy nhiên, sau khi nghiên cứu hồ sơ mời thầu, Công ty Nguyên Anh đã nhận ra nhiều yêu cầu “bất thường” thậm chí là “đánh đố” nhà thầu của Ban QLDA. Ngay sau đó, để làm rõ những yêu cầu khắt khe của chủ đầu tư, công ty đã có công văn số 89/CV-NA đề nghị làm rõ một số vấn đề tại hồ sơ mời thầu (HSMT) gói thầu số 09.

Văn bản của Công ty TNHH Cơ điện lạnh Nguyên Anh đề nghị làm rõ một số vấn đề tại hồ sơ mời thầu

Cụ thể, căn cứ theo (HSMT) đã phát hành, tại trang 44- 45, chủ đầu tư yêu cầu các nhà thầu phải có hợp đồng tương tự, kinh nghiệm trong quản lý, thực hiện và đưa ra giải pháp để lắp đặt hệ thống chữa cháy bằng khí. Quy định là vậy nhưng, Công ty Nguyên Anh cho rằng trong phạm vi công việc (thiết kế, tiên lượng mời thầu) của gói thầu lại hoàn toàn không có hạng mục “chữa cháy bằng khí”.

Tiếp đến, tại trang 54- 55, mục 2.3 quy định về nhà thầu phụ đặc biệt, bên mời thầu yêu cầu nhà thầu phải có cả hai hợp đồng tương tự về thi công lắp đặt trạm biến áp và máy phát điện dự phòng. Theo nhà thầu Nguyên Anh đây là hai hạng mục riêng biệt bên mời thầu yêu cầu có cả hai hợp đồng tương tự như vậy là hạn chế sự tham gia của các nhà thầu. Điều này cũng gây băn khoăn cho nhà thầu khi không biết có được ký hợp đồng thầu phụ đặc biệt với một nhà thầu lắp đặt trạm biến áp và một nhà thầu cung cấp lắp đặt máy phát điện dự phòng hay không.

Bên cạnh đó, trong HSMT, bên mời thầu còn đưa ra yêu cầu cán bộ phụ trách lắp đặt hệ thống BMS, điện nhẹ, điều hòa không khí phải có chứng nhận đào tạo của hãng sản xuất thiết bị. Đồng thời, cán bộ kỹ thuật phải có tài liệu chứng minh khả năng huy động nhân sự như bản sao y của nhà thầu về hợp đồng lao động còn hiệu lực với nhà thầu. Đối với yêu cầu này, nhà thầu cho rằng “đây là những yêu cầu quá khắt khe, hạn chế sự tham gia của các nhà thầu, trái với mục 5 của Chỉ thị số 47/CT-TTg ngày 22/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ”.

Nhà thầu này cho rằng đây là gói thầu xây lắp và lắp đặt thiết bị, phần thông số kỹ thuật chỉ có duy nhất 1 hãng đạt được. Ví dụ, điều hòa thì chỉ có hãng Toshiba. Qua tìm hiểu, nhà thầu này được biết các hãng này chỉ cung cấp giấy phép bán hàng cho một nhà thầu và không cung cấp cho nhà thầu khác. Như vậy, nhà thầu sẽ không có cán bộ có chứng nhận đào tạo của hãng sản xuất thiết bị đã chào thầu. Nếu nhà thầu chào hãng khác thì sẽ không đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật và không có hãng nào tương đương hoặc tốt hơn yêu cầu của HSMT thì sẽ bị...loại.

Chưa hết, trong phần đánh giá về uy tín của nhà thầu, HSMT quy định thang điểm điểm tối đa là 20, điểm tối thiểu là 10. Theo yêu cầu của bên mời thầu thì nhà thầu sau khi đã đạt năng lực kinh nghiệm theo quy định mà không có các công trình như: công trình dân dụng là cơ sở lưu trú; công trình đạt giải thưởng về chất lượng cao công trình; công trình sau khi hết thời hạn bảo hành được chủ đầu tư tiếp tục ký hợp đồng bảo trì, bảo dưỡng thì không đáp ứng được các yêu cầu trên. Do đó, nhà thầu sẽ không thể đạt điểm tối thiểu của HSMT (10 điểm) và đương nhiên bị loại.

Theo nhà thầu đây là gói thầu đấu thầu rộng rãi, việc quy định hàng loạt các “tiêu chí phụ” trong HSMT như trên là trái với quy định của nhà nước về đấu thầu và làm hạn chế sự tham gia của các nhà thầu. Không những thế, đối với danh mục về các loại công trình thì không hề có quy định về công trình dân dụng là cơ sở lưu trú.

Nghiêm trọng hơn, HSMT còn có các “điều kiện” mà chỉ có một hãng duy nhất đạt được. Cụ thể, đối với phần máy phát điện, HSMT yêu cầu tthông số kỹ thuật với công suất máy 800 KVA sử dụng động cơ 16 xy lanh. Tuy nhiên, qua quá trình tìm hiểu thì hiện tại chỉ có một hãng VMAN đạt được các thông số yêu cầu kể trên. Trong khi nhiều hãng nổi tiếng khác như MTU, Kohler...thì lại không đáp ứng được yêu cầu. Mặt khác, hãng VMAN đã cung cấp giấy phép bán hàng và các dịch vụ hỗ trợ sau bán hàng cho nhà thầu khác nên không thể có nhà thầu còn lại nào xin được giấy tờ này.

Đối với mục máy chiếu đa năng, bên mời thầu yêu cầu tích hợp chế độ đồng đo CO2 đo lượng khí thải CO2 máy chiếu thải ra môi trường. Trên thị trường chỉ duy nhất hãng máy chiếu NEC (Nhật Bản) đáp ứng được.Trong tập chỉ dẫn kỹ thuật mục dàn nóng VRV loại 2 chiều lạnh, công suất tương đương 8 HP. Theo chỉ dẫn yêu cầu số lượng máy nén trong một modul cơ sở ≥ 2 (đảm bảo tính dự phòng khi một máy nén bị sự cố ở mức ≥ 50%). Trên thị trường chỉ có mỗi hãng Toshiba đáp ứng được.

Phía nhà thầu cho rằng, bên mời thầu yêu cầu các hạng mục này chỉ có một nhà thầu đáp ứng được, trái với quy định về đấu thầu, không đảm bảo tính cạnh tranh, minh bạch. Liên quan về gói thầu trên, ngày 01/09/2020, Ban QLDA Trung ương đã có công văn 145-CV/BQL điều chỉnh thời gian đóng gói thầu số 09, mục đích điều chỉnh là để nhà thầu có thêm thời gian chuẩn bị hồ sơ.

Theo đó, gói thầu 09 có thời gian phát hành hồ sơ mời thầu là đến trước 9h ngày 11/09/2020, đóng thầu lúc 9h, mở thầu lúc 9h30 cùng ngày. Sau đó, gói thầu này được điều chỉnh thời gian phát hành hồ sơ mời thầu đến 9h ngày 12/09/2020, đóng thầu lúc 9h và mở thầu lúc 9h30 cùng ngày.

Đến ngày 18/09/2020, Công ty Cổ phần Tư vấn đầu tư xây dựng DOTA Việt Nam lại có công văn số 18.09/2020/CV-DOTA đề xuất gia hạn thời điểm đóng thầu. Theo đó, thay đổi thời gian đóng thầu lúc 15h, mở thầu lúc 15h30 ngày 21/09/2020 thành đóng thầu lúc 15h, mở thầu lúc 15h30 phút ngày 02/10/2020.Có thể thấy gói thầu 09 có quá nhiều điểm bất thường, không đảm bảo tính minh bạch, cạnh tranh đã khiến cho nhà thầu rất bức xúc.

Để đảm bảo quyền, lợi ích chính đáng của các nhà thầu, Tạp chí Doanh nghiệp & Hội nhập sớm mong các cơ quan có thẩm quyền nhanh chóng vào cuộc, xem xét giải đáp những thắc mắc trên đây của doanh nghiệp.

Nhóm PV