Trên toàn cầu, khoảng 40 quốc gia và vùng lãnh thổ đã thực hiện cấm hoàn toàn các sản phẩm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Tuy nhiên, trong khu vực Đông Nam Á, tại 5 quốc gia, không có Việt Nam, đã thực hiện cấm các sản phẩm này.
Bà Phan Thị Hải, Phó Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá tại Bộ Y tế, đã đề cập đến cơ chế pháp lý để quản lý các sản phẩm này rất khác nhau giữa các quốc gia. Các quy định pháp lý phải dựa vào hoàn cảnh cụ thể, đặc điểm của từng quốc gia, cũng như tình hình sử dụng thuốc lá và yêu cầu phòng chống tác hại của thuốc lá ở từng quốc gia. Tuy nhiên, xu hướng chung là việc cấm hoặc hạn chế sử dụng thuốc lá điện tử ngày càng tăng ở các quốc gia.
Chương trình Phòng chống tác hại của thuốc lá đã dẫn thông tin từ tổ chức phi chính phủ của Canada có tên HealthBridge, cho biết, có 24 quốc gia đã cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử, bao gồm Argentina, Brazil, Brunei, Campuchia, Ethiopia, Gambia, Ấn Độ, Iran, Li-bang, Mauritius, Mexico, Oman, Panama, Qatar, Singapore, Sri Lanka, Suriname, Syria, Thái Lan...
17 quốc gia đã cấm hoàn toàn thuốc lá nung nóng, bao gồm Panama, Ethiopia, Ấn Độ, Mexico, Thổ Nhĩ Kỳ, Úc, Na Uy, Brazil, Singapore, Malta, Sri Lanka, Brunei, Campuchia, Qatar, Thái Lan, Uganda...
33 quốc gia quản lý chặt thuốc lá điện tử thông qua các biện pháp phòng chống tác hại của thuốc lá, trong đó có 28 quốc gia thành viên của Liên minh châu Âu, Canada, New Zealand, Hàn Quốc, Mỹ, Na Uy. Tại Việt Nam, do thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng là các sản phẩm mới, chưa có nghiên cứu để đề xuất việc đưa chúng vào danh mục hàng hóa cấm kinh doanh theo Luật Đầu tư. Tuy nhiên, vì chúng không được quy định cụ thể trong Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá, nên hiện tại chưa được phép nhập khẩu, mua bán, sản xuất, kinh doanh và lưu hành.
Các chuyên gia cho biết, việc "vắng mặt" của các sản phẩm thuốc lá điện tử và các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới trong luật pháp của nhiều nước đã tạo ra một khoảng trống pháp lý, gây khó khăn trong việc kiểm soát.
Tuy tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở nam giới trưởng thành tại Việt Nam đã cao so với trên thế giới và trong khu vực ASEAN, Bộ Y tế đề xuất cấm toàn bộ các sản phẩm thuốc lá mới, bao gồm cả thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, vì chúng đều có hại cho sức khỏe. Các sản phẩm này chứa nicotine - một chất gây nghiện, gây ảnh hưởng tiêu cực đến thanh thiếu niên và có thể ngăn cản nỗ lực cai nghiện thuốc lá của những người đang hút thuốc, cũng như vi phạm các nghị định và thỏa thuận quốc tế liên quan đến phòng chống tác hại của thuốc lá.
P.V (t/h)
