Cấm vận Nga ảnh hưởng như thế nào đến kinh tế thế giới?
- 148
- Vấn đề
- 22:05 03/03/2022
DNHN - Trong vòng vài ngày, cuộc chiến của Nga ở Ukraine đã gây “rung lắc” nền kinh tế Nga và toàn cầu. Giá năng lượng đã tăng cao gây ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng, những yếu tố có thể làm trầm trọng thêm lạm phát và kìm hãm tăng trưởng.
Lạm phát tiếp tục được chống lưng
Hầu hết mọi người cho rằng, tác động kinh tế của cuộc xung đột Nga - Ukraine và các lệnh trừng phạt được đưa ra sẽ làm tăng lạm phát, chủ yếu do giá năng lượng, kim loại và thực phẩm tăng cao. Giá nhôm đã tăng lên mức kỷ lục, vượt qua mức đỉnh năm 2008 trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Các thương nhân lo ngại, các lệnh trừng phạt chống lại Nga và các biện pháp trả đũa từ Moscow có thể làm gián đoạn nguồn cung nhôm toàn cầu. Nga sản xuất khoảng 6% lượng nhôm trên thế giới.
Việc cung cấp kim loại sử dụng nhiều năng lượng cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi giá năng lượng cao hơn và tình trạng thiếu điện có thể dẫn đến nhiều nhà máy phải đóng cửa. Jason Tuvey từ Capital Economics cho biết: “Sự gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu mới là một rủi ro chính và ít nhất, giá các mặt hàng này có thể sẽ vẫn tăng cao trong một thời gian, kìm chân lạm phát toàn cầu cao hơn trong thời gian dài”.
Xung đột có nguy cơ làm chệch hướng sự phục hồi kinh tế toàn cầu sau đại dịch, làm phức tạp thêm các vấn đề đối với các nhà hoạch định chính sách, những người dự kiến sẽ thắt chặt nguồn cung tiền để kiềm chế lạm phát đang ở mức cao trong nhiều thập kỷ ở các nước như Mỹ và Đức ngay cả trước chiến tranh.
Sự không chắc chắn xung quanh sự phục hồi kinh tế cuối cùng có thể trì hoãn kế hoạch tăng lãi suất của các ngân hàng trung ương, có nghĩa là các khoản thế chấp siêu rẻ và các khoản vay cá nhân có thể tồn tại lâu hơn một chút.
![]() |
Lệnh trừng phạt nhằm vào Nga khiến lạm phát tăng cao (Nguồn: Anews) |
Giá năng lượng tăng cao
Theo báo trực tuyến Đức Dw.com (DW), các biện pháp trừng phạt của phương Tây đang đe dọa và đưa nền kinh tế Nga vào thế kẹt. Các biện pháp trừng phạt sẽ gây chấn động trên toàn thế giới, từ châu Phi đến châu Âu dưới hình thức lạm phát cao hơn và tình trạng thiếu lương thực. Bộ trưởng Tài chính Pháp Bruno Le Maire cho biết, Liên minh châu Âu và Hoa Kỳ đã phát động một "cuộc chiến kinh tế" chống lại Nga, đề cập đến các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với Moscow đã khiến nước này bị cắt đứt khỏi thị trường tài chính quốc tế.
Cái gọi là chiến tranh kinh tế đã khiến Nga đối mặt với cuộc khủng hoảng tài chính với việc đồng rúp lao dốc xuống mức thấp kỷ lục so với đô la Mỹ, khiến người Nga lo ngại đến xếp hàng tại các máy ATM với hy vọng rút được tiền mặt. Tuy nhiên, không chỉ Nga cảm thấy sức ép của các lệnh trừng phạt của phương Tây, vốn được tung ra để đáp trả cuộc chiến của Tổng thống Nga V. Putin chống lại Ukraine. Các lệnh trừng phạt đang làm tổn thương các quốc gia khác, từ Ai Cập đến Đức, vốn phụ thuộc nhiều vào lúa mì và khí đốt tự nhiên của các bên tham chiến.
Giá dầu và khí đốt tự nhiên tăng vọt sau một đợt trừng phạt khác của phương Tây đối với Nga vào cuối tuần qua khi các thương nhân chuẩn bị cho sự gián đoạn nguồn cung từ Nga, một trong những nhà xuất khẩu dầu khí lớn nhất thế giới và Ukraine, quốc gia trung chuyển khí đốt chính của Nga. Cho đến nay, các lệnh trừng phạt vẫn chưa nhắm trực tiếp vào lĩnh vực năng lượng, nhưng các thương nhân lo ngại rằng, Moscow có thể trả đũa bằng cách hạn chế xuất khẩu dầu và khí đốt và các lệnh trừng phạt của phương Tây cuối cùng có thể được mở rộng để gây tổn hại trực tiếp đến lĩnh vực năng lượng Nga, con ngỗng vàng của đất nước.
Louise Dickson, nhà phân tích thị trường dầu mỏ tại Rystad Energy, cho biết: “Nguồn cung cấp năng lượng của Nga có rất nhiều rủi ro, do bị Nga giữ lại làm vũ khí hoặc bị loại khỏi thị trường do các lệnh trừng phạt”.
Theo AAA., giá xăng cao hơn khoảng một đô la so với một năm trước, với mức trung bình trên toàn quốc là 3,61 đô la/gallon. Giá năng lượng tăng gây khó khăn cho người tiêu dùng, mặc dù tốt cho các nhà sản xuất, kể cả ở Mỹ cũng vậy. Đối với Iran, quốc gia đã đóng cửa nền kinh tế toàn cầu trong nhiều năm, nhu cầu về dầu từ các nguồn khác có thể giúp các cuộc đàm phán dỡ bỏ các lệnh trừng phạt diễn ra suôn sẻ.
Về lâu dài, xung đột hiện tại có thể ảnh hưởng đến các quyết định ngân sách trong tương lai của một số nước. Thủ tướng Đức, Olaf Scholz, đã tuyên bố rằng ông sẽ tăng chi tiêu quân sự lên 2% sản lượng kinh tế của nước này. “Các mảng kiến tạo địa chính trị, các ưu tiên đang thay đổi và sẽ được tăng lên bằng ngân sách”, Olaf Scholz nhấn mạnh.
Cũng có những lo ngại rằng, việc đóng cửa các ngân hàng lớn của Nga khỏi hệ thống thanh toán SWIFT có thể khiến việc mua dầu và khí đốt của Nga trở nên phiền phức hơn. Các ngân hàng châu Âu Societe Generale và Credit Suisse được cho là đã ngừng cấp vốn cho tất cả các mặt hàng từ Nga. Điều đó đang khiến nhiều người ở châu Âu lo lắng, nơi có hơn một phần ba nguồn cung cấp khí đốt và khoảng một phần tư lượng dầu từ Nga. Bất kỳ sự gián đoạn nào trong việc cung cấp khí đốt có thể khiến người châu Âu không có đủ khí đốt để sưởi ấm ngôi nhà của họ chịu các hóa đơn tiền điện cắt cổ, vì các tiện ích sẽ phải tranh giành nhiên liệu để tạo ra điện.
Nhà phân tích Jim Reid của Deutsche Bank nói với các khách hàng: "Cho đến nay, các lệnh trừng phạt dường như đang triệt tiêu năng lượng và do đó sự lan tỏa ít nghiêm trọng hơn có thể”.
![]() |
Lệnh trừng phạt + chiến sự khiến giá năng lượng cao hơn (Nguồn: DW) |
Giá thực phẩm tăng vọt
Cuộc khủng hoảng cũng làm dấy lên lo ngại về nguồn cung cấp ngũ cốc như lúa mì, ngô và hạt có dầu. Giá lúa mì kỳ hạn tại Chicago đã tăng mạnh sau khi chạm mức cao nhất sau gần 14 năm vào thứ Sáu (25-2), trong khi giá ngô cũng đang giao dịch ở mức cao. Nga và Ukraine cùng chiếm khoảng 30% lượng xuất khẩu lúa mì toàn cầu, gần 1/5 lượng ngô thương mại và khoảng 80% lượng xuất khẩu dầu hướng dương. Cả hai đều là những nhà cung cấp lúa mì chính cho Trung Đông và Châu Âu. Thổ Nhĩ Kỳ và Ai Cập là những nước nhập khẩu lúa mì lớn nhất của Nga. Các chuyên gia lo ngại rằng, các hoạt động quân sự của Nga sẽ làm tăng giá lương thực ở các nước như Libya, Yemen và Lebanon, làm sâu sắc thêm cuộc khủng hoảng lương thực ở các nước này.
Xung đột đã làm gián đoạn xuất khẩu từ các cảng Biển Đen, nơi được sử dụng để vận chuyển ngũ cốc đến châu Á, châu Phi và Liên minh châu Âu. Hôm thứ Hai (28-2), Ai Cập đã buộc phải hủy bỏ một cuộc đấu thầu thu mua lúa mì, sau khi chỉ nhận được một vài lời đề nghị với giá rất cao.
![]() |
Giá thực phẩm tăng vọt ở nhiều nơi thuộc châu Âu (Nguồn: Nytimes). |
Chi phí vận tải dự báo sẽ tăng cao
Glenn Koepke, Tổng giám đốc điều hành mạng lưới hợp tác tại FourKites, một công ty tư vấn chuỗi cung ứng ở Chicago, cho biết: “Chúng tôi nhìn thấy giá cước vận chuyển hàng hải và hàng không sẽ tăng vọt. Giá cước vận tải biển có thể tăng gấp đôi hoặc gấp ba, lên 30.000 USD/container từ 10.000 USD/container và chi phí vận tải hàng không dự kiến sẽ còn tăng cao hơn.
Nga đã đóng cửa không phận đối với 36 quốc gia, điều đó có nghĩa là các máy bay vận tải sẽ phải chuyển hướng sang các tuyến đường vòng, khiến họ tiêu tốn nhiều nhiên liệu hơn và có thể khuyến khích họ giảm kích thước tải trọng. “Chúng ta sẽ chứng kiến tình trạng thiếu hụt sản phẩm nhiều hơn. Các công ty đang tăng cường sản lượng cho mùa hè và điều đó sẽ có tác động lớn đến chuỗi cung ứng", Koepke nói thêm.
Giới phân tích và kinh tế học tại phố Wall (Mỹ) thì thừa nhận, họ đã đánh giá thấp mức độ chiến sự giữa Nga với Ukraine và phản ứng quốc tế. Với các sự kiện diễn ra nhanh chóng, các đánh giá về khả năng suy thoái kinh tế dao động từ mức độ nhẹ đến mức độ nghiêm trọng. Lạm phát vốn đã là một vấn đề đáng lo ở Mỹ, đang ở đỉnh cao kể từ những năm 1980. Câu hỏi lạm phát có thể tăng thêm bao nhiêu và cách Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và các ngân hàng trung ương khác phản ứng trước mọi tình huống vẫn đang được bỏ ngỏ. Desmond Lachman, một thành viên cấp cao tại Viện Nghiên cứu Chính sách Công của Doanh nghiệp (AEI) cho biết: “Fed đang ở trong tình trạng khó khăn, lạm phát đang ở mức 7,5%, nhưng họ biết nếu họ tăng lãi suất, điều đó sẽ làm suy yếu thị trường”.
Adam Posen, Chủ tịch Viện Kinh tế Quốc tế Peterson đồng quan điểm cho rằng, có nhiều câu hỏi khó trả lời, đặc biệt là ở châu Âu, về ý nghĩa của xung đột đối với lạm phát. Viễn cảnh lạm phát đình trệ, trong đó tăng trưởng kinh tế chậm lại và giá cả tăng nhanh đang là vấn đề nóng được dư luận quan tâm.
Ở Nga, Ngân hàng trung ương và Chính phủ đã thực hiện một loạt hành động, như tăng gấp đôi lãi suất chính lên 20% để tăng sức hấp dẫn của đồng rúp, cấm mọi người chuyển tiền sang tài khoản ở nước ngoài, đồng thời đóng cửa thị trường chứng khoán để kiềm chế thiệt hại và giảm giá.
![]() |
Chi phí vận tải dự báo tăng cao, nhất là vận tải biển (Nguồn: Reuters). |
Khắc Nam/kinhtevadubao.vn
Bài liên quan
#kinh tế thế giới

Cải thiện môi trường kinh doanh: Thay đổi tư duy quản lý để thúc đẩy phát triển
Tình hình kinh tế thế giới hiện vẫn đang bất ổn bởi đại dịch Covid-19. Để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế cao nhất có thể, theo các chuyên gia, Việt Nam phải giải quyết tốt hơn “bài toán” về chính sách để doanh nghiệp (DN) và nền kinh tế nhanh chóng phục hồi.

Các nền kinh tế thế giới đang thích ứng thế nào với “bình thường mới” sau đại dịch Covid-19?
Trạng thái bình thường mới diễn ra khi mà các biện pháp giãn cách xã hội trong kinh doanh và sản xuất được áp dụng triệt để bất chấp tác động của nó lên tăng trưởng kinh tế.

Suy thoái kinh tế - Nỗi lo của nhiều nước hậu Covid-19
Suy thoái kinh tế cùng với số doanh nghiệp phá sản tăng mạnh báo hiệu bức tranh kinh tế thế giới tối màu trong năm 2020.

IMF dự báo nền kinh tế thế giới chỉ phục hồi một phần trong năm 2021
Theo IMF, nền kinh tế thế giới sẽ chỉ phục hồi một phần trong năm 2021, thay vì dự báo tổng sản phẩm quốc nội (GDP) tăng trưởng 5,8% như dự báo ban đầu.
Hệ quả bất ngờ của việc kinh tế TQ suy giảm
Sự chia tách giữa hai nền kinh tế Mỹ và Trung Quốc đã đẩy nhanh tham vọng công nghệ tại ‘quốc gia tỷ dân’.

Kinh tế toàn cầu bấp bênh
Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ hôm 13-5 tuyên bố sẽ tổ chức điều trần về việc đánh thuế với 300 tỉ USD hàng nhập khẩu còn lại của Trung Quốc.
Đọc thêm Vấn đề
Thanh Hóa chỉ đạo khắc phục tình trạng dự án “treo”
Thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành tại Công văn số 4358/VPCP-CN ngày 13/7/2022 của Văn phòng Chính phủ về việc khắc phục tình trạng quy hoạch “treo” và dự án “treo”, UBND tỉnh Thanh Hóa vừa có Văn bản số yêu cầu các đơn vị có liên quan khắc phục tình trạng trên.
Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hòa Bình cho ý kiến những nội dung quan trọng phát triển KT-XH của tỉnh
Chiều 11/8, đồng chí Nguyễn Phi Long, Ủy viên dự khuyết BCH T.Ư Đảng, Bí thư Tỉnh ủy chủ trì hội nghị BTV Tỉnh ủy cho ý kiến vào một số nội dung quan trọng về phát triển KT-XH của tỉnh.
Bí thư Tỉnh ủy Hòa Bình Nguyễn Phi Long làm việc với Ban Thường vụ Huyện ủy Lương Sơn
Ông Nguyễn Phi Long, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Hòa Bình vừa có buổi làm việc với BTV Huyện ủy Lương Sơn về tình hình chính trị, phát triển KT-XH 8 tháng đầu năm và công tác quản lý đất đai, tài nguyên khoáng sản trên địa bàn huyện. Tham gia buổi làm việc có lãnh đạo HĐND, UBND tỉnh.
Ứng phó với lạm phát
Cả thế giới quay cuồng trong cơn bão lạm phát cùng với đó là tiếng chuông cảnh báo nguy cơ suy thoái đang ngày một hiện hữu.
Thủ tướng chỉ đạo xem xét quản lý về thu phí không dừng và vận tải bằng xe buýt
Thủ tướng đề nghị Bộ Giao thông vận tải nghiên cứu xem xét, chỉ đạo đối với các kiến nghị của Cổng Thông tin điện tử Chính phủ về quản lý vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt.
Dragon Capital: Kinh tế Việt Nam đang đối mặt với nhiều áp lực
Theo Dragon Capital, rủi ro lớn nhất chính là sự kéo dài về tình trạng giá nhiên liệu, hàng hóa thế giới ở mức cao có thể tiêu tốn nguồn lực mà Việt Nam đã tích lũy được trong các năm qua.
Long An: Cấp chủ trương đầu tư cho KCN mở rộng một ngày, nếu doanh nghiệp đủ uy tín
Tại Diễn đàn khu công nghiệp (KCN) Việt Nam do Tạp chí Nhà Đầu Tư tổ chức sáng ngày 11/8, ông Nguyễn Thành Thanh, Trưởng Ban quản lý KCN tỉnh Long An cho biết, theo quy định của Nghị định 35, việc cấp chủ trương đầu tư cho KCN mở rộng mất 60 ngày. Ở Long An, việc này mất một ngày, nếu doanh nghiệp đủ uy tín. Tuy nhiên, trên thực tế, việc này đều mất trên một năm, gây khó khăn cho doanh nghiệp.
Hà Nội tiến hành rà soát, xử lý 700 dự án "treo"
Trên địa bàn Thủ đô có hơn 700 dự án vốn ngoài ngân sách có sử dụng đất chậm triển khai, với tổng diện tích đất trên 5.000 ha gây lãng phí nguồn lực đất đai, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội. Do vậy, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã trực tiếp làm việc với các ngành chức năng và chỉ đạo đến hết tháng 10/2022 có những phương án xử lý cụ thể của từng dự án để tổng hợp báo cáo HĐND thành phố.
Vĩnh Phúc: Cầu 600 tỷ bắc qua Đầm Vạc - Vĩnh Yên có thể hoạt động dịp Quốc khánh
Sau nhiều tháng "lỡ hẹn", vào dịp quốc khánh 2/9 năm nay người dân Vĩnh Yên có thể bắt đầu di chuyển qua cây cầu Đầm Vạc, trị giá hơn 600 tỷ đồng vay từ quỹ OPEC.
Hết năm 2022, Đắk Lắk dự kiến thu hút khoảng 20 dự án với tổng vốn đầu tư 22.000 tỷ đồng
Ngày 11/8, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Đắk Lắk cho biết, từ đầu năm đến nay, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư 5 dự án; tổng số vốn đầu tư là 9.985 tỷ đồng. Dự kiến đến hết năm, tỉnh Đắk Lắk sẽ thu hút khoảng 20 dự án, với tổng vốn đầu tư đăng ký khoảng 22.000 tỷ đồng.