Xu hướng đào tạo trong "cơn khát" nhân lực ngành Khoa học dữ liệu

Xu hướng tất yếu

Khoa học Dữ liệu (KHDL) đang dần trở thành một khái niệm quen thuộc tại Việt Nam trong bối cảnh công nghệ số phát triển mạnh mẽ. Đây không chỉ là một xu hướng mà còn là công cụ chiến lược giúp các doanh nghiệp nâng cao hiệu quả hoạt động nhờ khả năng khai thác, phân tích và tận dụng thông tin từ nguồn dữ liệu khổng lồ. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã đặt các quốc gia trước một thách thức lớn: Ai làm chủ được dữ liệu sẽ nắm trong tay lợi thế cạnh tranh. Trong cuộc đua này, những doanh nghiệp, tổ chức có năng lực khai thác và ứng dụng dữ liệu một cách tối ưu sẽ là những người dẫn đầu.

Eric Schmidt, Chủ tịch Alphabet – công ty mẹ của Google, từng nhận định, phân tích dữ liệu không chỉ giúp con người hiểu rõ các hoạt động kinh tế, mà còn là nền tảng để đưa ra quyết định chiến lược từ kho dữ liệu lớn. Ông nhấn mạnh, sự hiểu biết về phân tích dữ liệu đóng vai trò quan trọng đối với thế hệ trẻ, bởi đây chính là con đường đưa họ tiến vào tương lai.

Ông Trương Gia Bình, Chủ tịch Tập đoàn FPT

Trong khi đó, theo ông Trương Gia Bình, Chủ tịch Tập đoàn FPT, nhu cầu nhân lực toàn cầu trong lĩnh vực này sẽ vượt xa nguồn cung, với riêng nước Mỹ cần tới 490.000 chuyên gia KHDL, nhưng số lượng nhân sự được đào tạo chỉ đáp ứng chưa tới một nửa. Tình trạng khan hiếm nhân lực trên thị trường quốc tế là một cơ hội lớn đối với các quốc gia có nền tảng toán học và khoa học tự nhiên vững chắc như Việt Nam. Thế giới hiện vẫn thiếu khoảng 6 triệu chuyên gia phân tích dữ liệu (PTDL), và những bộ não linh hoạt – điều mà người trẻ Việt Nam có lợi thế – chính là yếu tố quyết định để nắm bắt cơ hội này.

Trước nhu cầu ngày càng lớn, các chương trình đào tạo về KHDL đã được xây dựng và phân hóa theo hai định hướng chính. Một là đào tạo chuyên gia KHDL (Data Scientist), những người đóng vai trò là "bộ não" của lĩnh vực này. Họ chịu trách nhiệm xử lý, lưu trữ dữ liệu, đồng thời lập trình thuật toán để khai thác giá trị từ các kho dữ liệu lớn. Đây là những cá nhân có khả năng xây dựng các mô hình tiên tiến nhằm hỗ trợ doanh nghiệp ra quyết định dựa trên dữ liệu.

Thứ hai là đào tạo chuyên gia phân tích dữ liệu (Data Analyst) trong lĩnh vực kinh tế và kinh doanh. Những học viên theo định hướng này sẽ được trang bị ba khối kiến thức nền tảng: kinh tế và kinh doanh (đóng vai trò chủ đạo), công nghệ thông tin, cùng với toán và thống kê. Với sự kết hợp này, họ có thể sử dụng dữ liệu để đưa ra những phân tích chuyên sâu, hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tối ưu chiến lược và vận hành.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số, KHDL không còn đơn thuần là một ngành học, mà đã trở thành một công cụ thiết yếu giúp các doanh nghiệp, tổ chức, và cả quốc gia tận dụng tối đa sức mạnh của dữ liệu để bứt phá. Với tiềm năng sẵn có, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để đào tạo và phát triển một thế hệ chuyên gia dữ liệu có năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Xu hướng đào tạo trong "cơn khát" nhân lực ngành Khoa học dữ liệu

Mức lương hấp dẫn

Trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ, KHDL đã trở thành một trong những lĩnh vực hấp dẫn nhất trên thị trường lao động. Nhu cầu tuyển dụng đối với các chuyên gia có khả năng phân tích và xử lý dữ liệu ngày càng gia tăng, mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp đầy triển vọng.

Hiện nay, chuyên gia phân tích dữ liệu (PTDL) là một trong những nghề được săn đón nhất, nằm trong top các ngành có mức thu nhập cao trên thế giới. Tuy nhiên, nguồn nhân lực trong lĩnh vực này vẫn đang thiếu hụt đáng kể, đặc biệt ở những quốc gia có nền kinh tế số phát triển nhanh. Đây chính là cơ hội cho những nước có nền tảng toán học và khoa học tự nhiên vững chắc như Việt Nam. Với sự phát triển của công nghệ hiện đại, dữ liệu ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ ra quyết định và định hướng chiến lược cho doanh nghiệp, khiến vị trí kỹ sư Khoa học Dữ liệu trở nên không thể thiếu trong các tổ chức.

Tại Việt Nam, mức thu nhập của kỹ sư Khoa học Dữ liệu dao động từ 13 đến 25 triệu đồng mỗi tháng, tùy thuộc vào trình độ chuyên môn, kỹ năng và kinh nghiệm. Đây được xem là mức lương hấp dẫn so với mặt bằng chung của nhiều ngành nghề khác. Với sự bùng nổ của chuyển đổi số, mức thu nhập trong lĩnh vực này có thể tiếp tục gia tăng khi nhu cầu thị trường ngày càng lớn.

Để đáp ứng nhu cầu nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực Khoa học Dữ liệu, các trường đại học cần đẩy mạnh chương trình đào tạo chuyên sâu, đặc biệt là các chương trình liên quan đến phân tích dữ liệu trong kinh tế và kinh doanh. Đây không chỉ là cơ hội để nâng cao trình độ khoa học công nghệ của Việt Nam mà còn góp phần xây dựng các chương trình đào tạo theo tiêu chuẩn quốc tế, giúp sinh viên tiếp cận với những kiến thức hiện đại và nâng cao năng lực cạnh tranh trong môi trường toàn cầu.