Việt Nam quyết tâm làm chủ công nghệ chiến lược, định hình tương lai

Trong khuôn khổ Diễn đàn “Tương lai khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia” diễn ra tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia (Đông Anh, Hà Nội), tham luận “Phát triển công nghệ chiến lược” của ông Nguyễn Phú Hùng – Vụ trưởng Vụ Khoa học Kỹ thuật và Công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) – đã phác thảo một lộ trình đầy tham vọng, khẳng định tầm nhìn và quyết tâm của Việt Nam trong kỷ nguyên số. Thông điệp xuyên suốt được nhấn mạnh: “Làm chủ công nghệ chiến lược là làm chủ tương lai”.

Nguyễn Phú Hùng – Vụ trưởng Vụ Khoa học Kỹ thuật và Công nghệ

Công nghệ chiến lược – nền tảng cho độc lập, phát triển và uy tín quốc gia

Theo ông Nguyễn Phú Hùng, phát triển công nghệ chiến lược của Việt Nam được xây dựng trên ba trụ cột căn bản. Thứ nhất, bảo đảm độc lập, tự chủ và an ninh quốc gia, đòi hỏi phải tạo dựng “lá chắn công nghệ” để bảo vệ chủ quyền trong bối cảnh toàn cầu nhiều biến động. Thứ hai, công nghệ chiến lược sẽ trở thành động lực đột phá cho phát triển kinh tế, giúp đất nước thoát khỏi bẫy gia công và thu nhập trung bình, nâng cao năng suất và hiệu quả trên mọi lĩnh vực. Thứ ba, làm chủ công nghệ chiến lược còn giúp nâng cao vị thế và uy tín quốc tế, đưa Việt Nam từ vai trò “người sử dụng” sang “người sáng tạo”, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu với vị thế đối tác bình đẳng.

Định hướng này đã được thể chế hóa trong Luật số 93/2025/QH15 và cụ thể hóa tại Quyết định số 1131/QĐ-TTg, trong đó xác định 11 công nghệ chiến lược cùng 35 nhóm sản phẩm trọng điểm. Một số ví dụ được nhắc đến là Robot AMR Pallet Mover, chip 5G, chatbot, UAV HERA và robot hình người – những công nghệ biểu tượng cho năng lực sáng tạo và khát vọng vươn lên.

Việt Nam quyết tâm làm chủ công nghệ chiến lược, định hình tương lai

Mục tiêu tham vọng và con đường kiến tạo tương lai

Việt Nam đặt ra những cột mốc phát triển công nghệ chiến lược đầy tham vọng: đến năm 2027, sẽ phát triển 3 sản phẩm công nghệ chiến lược; đến năm 2035, con số này tăng lên ít nhất 25 sản phẩm; và xa hơn, các ngành công nghiệp công nghệ chiến lược được kỳ vọng đóng góp 15–20% GDP.

Để hiện thực hóa, lộ trình phát triển được xây dựng trên năm trụ cột:

Doanh nghiệp là trung tâm, giữ vai trò hạt nhân trong nghiên cứu, phát triển và ứng dụng công nghệ.

Bài toán lớn là động lực, từ những thách thức quốc gia sẽ tạo sức ép và nhu cầu đổi mới sáng tạo.

Nhân tài là chìa khóa, tập trung phát triển và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao.

Hệ sinh thái là sức mạnh, xây dựng môi trường đổi mới sáng tạo đồng bộ và liên kết chặt chẽ.

Nhà nước kiến tạo, với vai trò định hướng, hỗ trợ và tạo lập cơ chế chính sách thuận lợi.

Giải pháp cụ thể và cam kết hành động quyết liệt

Theo Vụ trưởng Vụ Khoa học Kỹ thuật và Công nghệ, quá trình làm chủ công nghệ chiến lược đã có sự tham gia tích cực của các tập đoàn, viện nghiên cứu, trường đại học lớn. Bộ Khoa học và Công nghệ đã trình Chính phủ 6 sản phẩm công nghệ chiến lược, đồng thời đang hoàn thiện Chương trình quốc gia phát triển công nghệ và công nghiệp chiến lược. Các bộ, ngành liên quan sẽ phối hợp triển khai đồng bộ, với sự chỉ đạo trực tiếp của Thủ tướng Chính phủ – Trưởng Ban Chỉ đạo Chương trình.

Kết thúc tham luận, Vụ trưởng Vụ Khoa học Kỹ thuật và Công nghệ Nguyễn Phú Hùng nhấn mạnh thông điệp đầy tính khẩn thiết: “Thời gian không chờ chúng ta”. Đây vừa là lời nhắc nhở, vừa là mệnh lệnh hành động, khẳng định quyết tâm phải đi nhanh, đi đúng hướng để nắm bắt cơ hội, đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, thịnh vượng dựa trên nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.