Về Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã đưa ra quan điểm rằng, mặc dù đã có nhiều sửa đổi và bổ sung nhằm tăng quyền lợi và sự hấp dẫn cho người lao động, tuy nhiên việc tăng tỷ lệ đóng bảo hiểm xã hội lên mức 27% không phải là hướng đi tối ưu.
Theo VCCI, hiện tỷ lệ đóng bảo hiểm xã hội là 17% cho doanh nghiệp và tổng cộng 25% khi tính cả phần người lao động đóng. Nếu bao gồm các khoản bảo hiểm y tế và khác, tỷ lệ này lên đến 32%. Trong khi đó, nhiều quốc gia trong khu vực có tỷ lệ thấp hơn nhiều, ví dụ như Indonesia chỉ 10%, Philippines 8%, Thái Lan 5%. Sự chênh lệch này khiến cho môi trường kinh doanh của doanh nghiệp trở nên khó khăn hơn, gây áp lực lên việc tạo việc làm và thu nhập cho người lao động.
Trong bối cảnh khó khăn như hiện nay, việc giảm bớt chi phí cho doanh nghiệp là điều rất quan trọng. Điều này trở nên ngày càng cần thiết khi lợi thế về lao động giá rẻ không còn là một yếu tố quyết định cho Việt Nam, và các đối thủ cạnh tranh đang áp dụng nhiều biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp, kể cả việc giảm áp lực từ chi phí bảo hiểm xã hội.
Ngoài việc điều chỉnh tỷ lệ đóng bảo hiểm xã hội, Dự thảo Luật còn đề xuất việc hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo hai phương án.
Phương án 1: Đối với nhóm người lao động đã tham gia hệ thống trước khi Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) có hiệu lực, sau khi nghỉ việc 12 tháng và đủ điều kiện, họ có thể nhận bảo hiểm xã hội một lần. Đối với nhóm người lao động bắt đầu tham gia sau khi Luật có hiệu lực, họ sẽ không được hưởng bảo hiểm xã hội một lần (trừ trường hợp đủ tuổi nhưng chưa đủ thời gian đóng để hưởng lương hưu; ra nước ngoài để định cư hoặc bị mắc các bệnh nguy hiểm đe doạ tính mạng theo quy định hiện hành).
Phương án 2: Sau 12 tháng không tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, không tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đạt 20 năm, người lao động có thể yêu cầu được hưởng một phần bảo hiểm xã hội (không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất). Thời gian đóng bảo hiểm còn lại sẽ được bảo lưu để tiếp tục tham gia và hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội.
Qua đó, VCCI mong muốn rằng việc điều chỉnh tỷ lệ đóng bảo hiểm xã hội và áp dụng các phương án hưởng bảo hiểm một lần sẽ giúp giảm bớt gánh nặng cho doanh nghiệp, từ đó thúc đẩy tạo việc làm và phát triển kinh tế.
P.V (t/h)
