Tiêu dùng bền vững: Cơ hội và thách thức đối với sự phát triển của doanh nghiệp Thúc đẩy sản xuất, tiêu dùng bền vững: Nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp |
Xanh hóa sản xuất là tất yếu
Diễn đàn lần này có chủ đề "Tiêu dùng bền vững hướng đến kỷ nguyên xanh", nằm trong chuỗi sự kiện “Thúc đẩy sản xuất – Tiêu dùng bền vững năm 2025” thuộc Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021-2030.
![]() |
Diễn giả cùng thảo luận tại Diễn đàn Tiêu dùng bền vững 2025 |
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp và nguồn tài nguyên thiên nhiên dần cạn kiệt, việc "xanh hóa" sản xuất và tiêu dùng không còn là lựa chọn mà đã trở thành xu hướng tất yếu. Các chiến dịch trồng hàng trăm nghìn cây xanh, chuyển đổi năng lượng tái tạo, giảm thiểu rác thải nhựa... là minh chứng rõ nét cho nỗ lực của doanh nghiệp trên hành trình phát triển bền vững.
Chia sẻ tại diễn đàn cho thấy, sản xuất xanh đang đặt ra nhiều thách thức đáng kể cho các doanh nghiệp: Chi phí đầu tư ban đầu khổng lồ, cùng với quy trình sản xuất khắt khe và yêu cầu cao về nguyên liệu, khiến nhiều đơn vị còn e ngại.
Do đó, không ít doanh nghiệp chỉ dám thử nghiệm sản phẩm xanh ở quy mô nhỏ, dù đây là xu hướng tất yếu, đặc biệt khi hướng tới thị trường xuất khẩu. Vấn đề cốt lõi nhất hiện nay là ứng dụng công nghệ tiên tiến, công nghệ xanh với chi phí phù hợp vào sản xuất để tạo ra các sản phẩm thân thiện với môi trường.
Những năm gần đây, Việt Nam đã tham gia sâu rộng và cam kết mạnh mẽ với cộng đồng quốc tế về các chương trình hành động bảo vệ môi trường, đặc biệt là giải quyết bài toán vừa hướng tới một nền kinh tế carbon thấp đồng thời đạt tốc độ phát triển vượt bậc. Điều này góp phần thúc đẩy cam kết tại Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26) về việc đưa mức phát thải ròng về 0 vào năm 2050.
Để hiện thực hóa các cam kết cần có sự chung tay hành động của mỗi cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp, cùng với lộ trình thực hiện từ Chính phủ và cả hệ thống chính trị. Với vai trò của mình, Bộ Công Thương đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 889/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021-2030.
Chương trình này nhấn mạnh việc thúc đẩy quản lý, khai thác và sử dụng hiệu quả, bền vững tài nguyên, khuyến khích phát triển nguyên vật liệu và sản phẩm thân thiện môi trường, có thể tái tạo, tái sử dụng và tái chế; đồng thời thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững trên nền tảng đổi mới và phát triển các mô hình sản xuất và tiêu dùng bền vững hướng đến phát triển nền kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam.
Thống nhất tiếng nói chung
Phát biểu khai mạc diễn đàn, ông Trịnh Anh Tuấn - Chủ tịch Uỷ ban Cạnh tranh Quốc gia - cho hay: Hành vi của người tiêu dùng được xác định là một trong những động lực mạnh mẽ nhất thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang sản xuất bền vững, từ đó kiến tạo nên một "kỷ nguyên xanh".
Nhận thức được tầm quan trọng của chuỗi giá trị sản xuất và tiêu dùng bền vững, những năm qua, Chính phủ Việt Nam đã ưu tiên tập trung xây dựng và ban hành một khung khổ pháp lý, chính sách toàn diện nhằm khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất bền vững. Điều này đã góp phần đa dạng hóa nguồn cung sản phẩm xanh trên thị trường, tạo tiền đề cho việc thực hành tiêu dùng bền vững của người dân.
Tuy nhiên, ở khía cạnh ngược lại, mặc dù chúng ta đã chứng kiến những thay đổi tích cực trong nhận thức và hành động của người tiêu dùng, mức độ, quy mô, phạm vi thực hành tiêu dùng bền vững tại Việt Nam vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức đáng kể. Việc thu hẹp khoảng cách giữa nhận thức và hành vi, cũng như mở rộng thị trường cho các sản phẩm bền vững, vẫn là một nhiệm vụ cấp thiết.
Chính vì vậy, nhiều ý kiến bày tỏ, Diễn đàn Tiêu dùng bền vững 2025 còn là sự kiện quan trọng để thống nhất tiếng nói và hành động chung giữa nhà quản lý, nhà sản xuất, nhà phân phối và người tiêu dùng, góp phần xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường.
Do đó, tại diễn đàn lần này, các chuyên gia, doanh nghiệp đã cùng nhau đi sâu thảo luận hai chủ đề mang tính chiến lược và thiết yếu trong bối cảnh phát triển hiện nay, đó là: "Công nghệ xanh - Chìa khóa cho sản xuất và tiêu dùng bền vững"; "Minh bạch thông tin - Nền tảng bảo vệ người tiêu dùng".
Theo giới chuyên gia, khoa học, công nghệ xanh được xem là "chìa khóa" giúp doanh nghiệp mở rộng cánh cửa bước vào "kỷ nguyên xanh". Công nghệ không chỉ là "chiếc gậy phép" hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu quả sử dụng tài nguyên, giảm thiểu tác động môi trường, mà còn tăng cường minh bạch thông tin, khả năng truy xuất nguồn gốc sản phẩm, tiết kiệm chi phí vận hành, nâng cao năng suất và năng lực cạnh tranh.
Tuy nhiên, bài toán đặt ra hiện nay đối với doanh nghiệp, đặc biệt với doanh nghiệp vừa và nhỏ là làm thế nào để tiếp cận và ứng dụng hiệu quả công nghệ xanh. Điều này đòi hỏi các giải pháp hỗ trợ nhằm đảm bảo công nghệ được triển khai phù hợp với năng lực và quy mô của doanh nghiệp, đồng thời bắt kịp với xu hướng sản xuất và kinh doanh hiện đại.
Đối với vấn đề "Minh bạch thông tin - Nền tảng bảo vệ người tiêu dùng", trong một thị trường ngày càng đa dạng với vô số lựa chọn, việc trang bị đầy đủ thông tin là yếu tố then chốt giúp người tiêu dùng đưa ra các quyết định mua sắm có trách nhiệm và bền vững.
"Chủ đề này được lựa chọn nhằm khẳng định quyền được thông tin của người tiêu dùng và từ đó xác định rõ trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc cung cấp thông tin trung thực, góp phần xây dựng lòng tin và kiến tạo một thị trường công bằng, lành mạnh. Sự minh bạch về thông tin sản phẩm không chỉ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng mà còn là công cụ hữu hiệu để phân biệt sản phẩm bền vững, từ đó định hướng và khuyến khích tiêu dùng có trách nhiệm", Chủ tịch Uỷ ban Cạnh tranh Quốc gia nhấn mạnh.