Vào ngày 2 tháng 5 năm 2015, một trái tim nhân hậu đã ngừng đập, nhà từ thiện kiêm tỷ phú 93 tuổi Yu Pengnian đã qua đời. Trước khi qua đời, Yu Pengnian đã lập di chúc chuyển toàn bộ tài sản 8 tỷ còn lại cho quỹ từ thiện của mình để thực hiện các hoạt động từ thiện, đồng thời chỉ định cháu trai Peng Zhibing là người được ủy thác di sản. Hành động của ông đã tạo ra sóng gió trong gia tộc một khoảng thời gian dài khi con trai thứ và cháu trai của gia tộc phải ra tòa vì những vấn đề liên quan đến quản lý di sản. Tuy nhiên đến tháng 6 năm 2017, con trai thứ hai là Yu Pennian bày tỏ ông sẽ ủng hộ di nguyện cuối cùng của cha mình là làm từ thiện. Tháng 3 năm 2018, tòa án tuyên bố di chúc có hiệu lực.
Thẩm phán chuyên trách lúc bấy giờ đã chia sẻ rằng cả cuộc đời ông hiếm khi nào thấy trường hợp gia tộc tranh giành tài sản mà có thể trở lại hòa thuận như gia đình Pennian. Trường hợp của ông Yu Piengnian cho thấy vẫn còn đó lòng tử tế trong mỗi con người. Lòng tốt của con cháu nhà họ Peng đều bắt nguồn từ những điều răn và việc làm của ông trùm tài phiệt. Lý do Yu Pengnian đem tất cả tài sản thừa kế để làm từ thiện đến từ tâm niệm: Nếu con cháu của ông có khả năng, họ sẽ có thể kiếm đủ của cải; nếu con cháu không có khả năng, việc giữ tiền sẽ chỉ thêm gây hại. Hơn nữa, của cải lấy từ xã hội cũng nên được tái sử dụng trong xã hội.
Đây là một triết lý khôn ngoan cũng là phần nổi của tảng băng chìm trong cuộc đời tu dưỡng của tài phiệt Hồng Kông.
Tuổi trẻ thăng trầm
Yu Pengnian, trước đây được gọi là Peng Lishan, sinh ra tại thị trấn Lantian, Lianyuan, Hồ Nam vào năm 1922. Cha của ông là một doanh nhân trung thực và rất hòa thuận với hàng xóm. Khi Yu còn nhỏ, một trận lũ đã cuốn trôi cả ngôi nhà và nhờ sự giúp đỡ của những người láng giềng tốt bụng, gia đình Peng đã vượt qua thảm họa. Kể từ đó, cha của Yu thường nói với con trai rằng: “Nếu con có triển vọng trong tương lai, con không được quên lòng tốt của dân làng và hãy góp sức cho quê hương”. Câu nói này như một hạt giống “gieo mầm” trong trái tim của Yu Pengnian để rồi trong vài thập kỷ tới, “hạt giống từ thiện” liên tục của Yu Pengnian bén rễ và phát triển mạnh mẽ.
Sau khi lớn lên, Yu Pengnian vào Đại học Trường Sa theo học ngành quản trị kinh doanh. Tốt nghiệp đại học, ông trở về phụ giúp cha mẹ công việc của gia đình. Năm 1950, công việc kinh doanh của gia đình Peng hoàn toàn đi đúng hướng. Ba mươi tuổi, Yu Pennian muốn tự thân lập nghiệp và đã lên đường đến Thượng Hải. Khi đó, tuổi trẻ đầy nhiệt huyết ông đã thề với gia đình “Đã ra ngoài lăn lội thì phải có kết quả, không có kết quả tuyệt đối không về nhà”.
Nhờ vào sự linh hoạt và chăm chỉ, Yu Pengnian dần có được chỗ đứng vững chắc. Nhưng có những điều khó có thể đoán trước, vào năm 1955, đất nước tiến hành cải cách ruộng đất, Yu Pennian bị gán cho tội danh “địa chủ bỏ trốn” và phải vào tù. Những ngày ở nhà lao, Yu Pengnian được giao nhiệm vụ đọc và phân loại thư của tù nhân. Những lúc như vậy, ông không kìm được nước mắt, nghĩ đến công lao cha mẹ dưỡng dục mà đau lòng. Sau khi ra tù, năm 1958, Yu Pengnian buôn lậu sang Hồng Kông và làm lại cuộc đời từ con số không.
Cuộc đời mới
Thợ xây, dọn dẹp, khuân vác ... chưa có một việc gì mà Yu chưa từng trải qua. Ông cho rằng nghèo là tốt cho bản thân, ông đã từng phạm sai lầm, đã từng thất vọng nhưng ông chưa bao giờ gục ngã. Cuối cùng mọi nỗ lực của Yu đã được ông chủ công nhân. Ông chủ đưa anh sang Đài Loan để hỗ trợ kinh doanh bất động sản. Yu Pennian học hỏi rất nhanh và sớm kiếm được “hũ vàng” đầu tiên trong đời. Vào thời điểm đó, thị trường chứng khoán Hồng Kông tăng mạnh năm này qua năm khác và Yu Pengnian đã đầu tư toàn bộ tài sản của mình. Tuy nhiên, năm 1967, thị trường chứng khoán sụp đổ, Yu Pengnian mất 20 triệu đô la Hồng Kông. Ấy vậy mà Yu không nản lòng, ông nói: “Tiền mất rồi có thể lấy lại được”.
Yu nhanh chóng nhận ra nguyên nhân thất bại là do thiếu óc phán đoán và chưa hiểu rõ về thị trường này. Yu Pennian trở lại lĩnh vực bất động sản. Lần này, ông đã đạt được thành công lớn tại Hồng Kông nhờ tầm nhìn độc đáo và phong cách quản lý ổn định. Một trong những trường hợp kinh điển là sự phát triển ở nơi ở cũ của Lý Tiểu Long. Lý Tiểu Long đột ngột qua đời tại nhà và Yu Pengnian đã chớp lấy cơ hội này, vay ngân hàng 700.000 đô la Hồng Kông và tự tay bỏ thêm 350.000 để mua căn biệt thự rộng 1.000 mét vuông này. Sau khi tân trang lại, Yu Pennian cho người nước ngoài thuê, thu được bộn tiền và đủ khả năng trả nợ. Đến năm 1996, giá trị căn nhà đã lên tới 70 triệu.
Từ thiện mãi mãi một tấm lòng
Năm 1982, Yu Pengnian trở về quê hương sau một thời gian dài vắng bóng. Bôn ba vất vả hàng chục năm trời bên ngoài khiến nỗi nhớ quê càng thêm da diết. Hoạt động từ thiện đầu tiên của Yu khi trở về là xây dựng quận Lianyuan. Tại đây, ông đã thành lập bệnh viện quận Lianyuan xe cấp cứu và hỗ trợ thiết bị y tế; quỹ cứu trợ lốc xoáy Lianyuan; trường học Lianyuan thành phố Lishan và các con đập cũng như trung tâm cứu hộ Lishan... Trong các dự án về y tế và giáo dục, Yu Pengnian đã quyên góp tổng cộng khoảng 1.500.000 NDT.
Yu Pengnian đã quyên góp 1 triệu đô la Hồng Kông vào năm 1998 khi sông Dương Tử bị lũ lụt kinh hoàng. Lúc đó ông đang gây quỹ xây dựng "Tòa nhà Pangnian" nhưng do khủng hoảng tài chính châu Á, Yu chỉ quyên góp được 1 triệu đô la và ông cũng đứng ra xin lỗi, giải thích với người dân trên sóng truyền hình. Năm 2003, ông đã quyên góp tổng cộng 1,08 triệu nhân dân tệ cho các nhân viên y tế góp phần chống lại bệnh dịch SARS. Trong trận động đất ở Vấn Xuyên năm 2008, Yu Pennian đã bán ngôi nhà cũ của Lý Tiểu Long và một số biệt thự khác với giá 200 triệu đô la Hồng Kông và quyên tặng tất cả cho các khu vực bị thiên tai.
Mỗi một khoản được quyên góp là một khoản lãi tiết kiệm được nhờ sự quản lý tỉ mỉ và nhà tài phiệt đặc biệt trân trọng số tiền này. Ông chia sẻ: “Mỗi đồng tiền có được đều nhờ máu, mồ hôi và đầy ắp nỗi buồn. Không ai có thể lãng phí và lạm dụng với bất cứ lý do gì".
Từ những năm 1990, Yu Pennian bắt đầu ủng hộ khoa học và giáo dục. Năm 1991, Yu tặng 1 triệu đô la Hồng Kông cho Tổ chức Giải thưởng Nhà giáo; năm 1994, ông tặng 2 triệu quỹ nghiên cứu khoa học cho Đại học Thâm Quyến; năm 2000, thành lập "Giải thưởng Khoa học và Công nghệ Pengnian" và tặng 5 triệu Nhân dân tệ; liên tiếp tài trợ cho việc thành lập 400 ở Đại lục giúp hơn 20 trường đại học thành lập quỹ học bổng. Ngoài ra, Yu Pennian cũng rất quan tâm đến các dịch vụ y tế. Năm 2003, Yu Pengnian, đã phát động "Hành động tươi sáng Pangnian" để giúp bệnh nhân đục thủy tinh thể khôi phục thị lực, chu cấp cho bệnh nhân ở các vùng núi nghèo tiền vé, tiền ăn, nằm viện và phẫu thuật.
Kể từ khi bước vào tuổi trung niên, Yu Piengnian đã cam kết làm từ thiện trong 35 năm. Ông từng tuyên thệ “kiếm 10 tỷ và quyên góp 10 tỷ.” Ở tuổi tám mươi, ông vẫn phải làm việc từ tám đến mười giờ mỗi ngày để có thêm quỹ từ thiện. Sau khi ông qua đời, con cháu ông đều cho rằng tinh thần từ thiện mà Yu Pengnian truyền lại mới là di sản quý hơn cả tiền bạc.
Từ thiện không phải trách nhiệm của doanh nhân, không phải chỉ cần mưu cầu danh lợi là có được. Có thể Yu không phải là người kiếm được nhiều tiền nhất hoặc quyên góp nhiều nhất nhưng trên tất cả ông thực sự là một con người cao quý đáng được xã hội ghi nhớ.
TL
