Dự thảo Luật đã được Quốc hội thảo luận, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 4 với 115 lượt ý kiến của đại biểu Quốc hội phát biểu tại tổ và hội trường. Trên cơ sở đó, ban soạn thảo và cơ quan chủ trì thẩm tra đã phối hợp rà soát, tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại Phiên họp thứ 21.
Báo cáo tóm tắt một số vấn đề lớn về dự án Luật Giá (sửa đổi) cuối phiên họp chiều qua, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Thị Phú Hà cho biết, sau khi tiếp thu, chỉnh lý, cơ quan thẩm tra và cơ quan soạn thảo đã thống nhất bỏ 3 Điều; bổ sung 5 Điều; bãi bỏ, sửa đổi, bổ sung 4 nội dung của các Luật có liên quan; bổ sung thêm Phụ lục số 1 quy định Danh mục các hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá.
Về bình ổn giá, đa số ý kiến đề nghị giữ như quy định của Luật hiện hành, theo đó cần quy định rõ mặt hàng bình ổn giá trong Luật, trường hợp cần điều chỉnh, giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định. Một số ý kiến đề nghị giao Chính phủ quy định về danh mục hàng hóa bình ổn giá.
Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách cho biết giá là vấn đề ảnh hưởng, tác động trực tiếp đến từng người dân, doanh nghiệp, liên quan ổn định thị trường, do đó cần được quy định cụ thể trong Luật nhằm tạo sự công khai, minh bạch. Đồng thời, việc quy định rõ danh mục các mặt hàng bình ổn giá trong Luật cũng khắc phục tình trạng “luật khung, luật ống”.
Bên cạnh đó, để bảo đảm tính linh hoạt, kịp thời, Luật Giá hiện hành và dự thảo Luật cũng đã quy định trường hợp cần điều chỉnh danh mục các mặt hàng bình ổn giá, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định. Vì vậy, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị cho giữ như quy định của Luật hiện hành.
Liên quan Quỹ bình ổn giá xăng dầu, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách và cơ quan soạn thảo tán thành sự cần thiết phải duy trì Quỹ trong điều kiện hiện nay vì Quỹ bình ổn là một trong những công cụ điều tiết giá xăng dầu trong nước, là biện pháp kinh tế, không phải là can thiệp hành chính. Một nguyên nhân khác là thị trường xăng dầu của Việt Nam vẫn chưa hoàn toàn vận hành theo quy luật thị trường, còn có sự điều hành của Nhà nước; quản lý điều hành giá bán lẻ xăng dầu trong nước vẫn thông qua giá cơ sở…
Trong trường hợp vẫn giữ Quỹ bình ổn giá xăng dầu, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị Chính phủ cần bảo đảm tính công khai, minh bạch, hiệu quả trong quản lý, điều hành và sử dụng Quỹ.
Về định giá, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách đã rà soát, chỉnh lý, bổ sung một số quy định về nguyên tắc, căn cứ, phương pháp, tiêu chí, thẩm quyền, cơ sở pháp lý của văn bản định giá và Danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá nhằm bảo đảm khả thi, minh bạch, bảo vệ những người làm công tác định giá.
Một số ý kiến đề nghị không quy định giá trần đối với dịch vụ tại cảng biển và dịch vụ vận chuyển hành khách hàng không nội địa; một số ý kiến và Bộ Giao thông vận tải đề nghị cần quy định giá trần đối với các dịch vụ này.
Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhận thấy, đây là vấn đề lớn, có tác động, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi, đời sống người dân, doanh nghiệp, ngân sách nhà nước. Vì vậy, đề nghị Chính phủ đánh giá tác động cụ thể trong trường hợp bỏ giá trần theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật để có căn cứ cho Quốc hội xem xét, quyết định.
Về thẩm định giá, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách đã bổ sung quy định về chuẩn mực thẩm định giá; chỉnh lý quy định chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan, tổ chức liên quan trong đào tạo, thi, cấp, quản lý, thu hồi chứng chỉ và thẻ thẩm định viên về giá, đăng ký hành nghề thẩm định giá, bảo đảm cơ sở pháp lý, tính bao quát…
Thảo luận tại hội nghị, các đại biểu đánh giá cao cơ quan chủ trì soạn thảo và cơ quan thẩm tra đã tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Giá (sửa đổi) nghiêm túc, đồng thời đóng góp nhiều ý kiến cả về mặt khoa học và thực tiễn hoàn thiện dự thảo Luật.
Nhiều đại biểu đề nghị cần cân bằng giữa yếu tố thị trường và yếu tố quản lý của Nhà nước để hoàn thiện dự án Luật; lưu ý nghiên cứu thêm về giá dịch vụ trong lĩnh vực chuyển giao trí tuệ, giá trị thương hiệu, giá dịch vụ hàng không, về vấn đề giá trần, giá tối thiểu và đặc biệt lưu ý về giá dịch vụ y tế…
Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân (TPHCM) và một số ý kiến cho rằng trong dự Luật, định nghĩa "giá thị trường" chưa phù hợp với nguyên tắc hình thành giá thị trường. Do đó, cần phải quy định lại định nghĩa cũng như sửa đổi lại khái niệm cơ sở hình thành giá.
Giá là vấn đề rất phức tạp và hình thành trên quan hệ cung - cầu.Tuy nhiên, tinh thần này vẫn chưa được thể hiện rõ trong dự thảo Luật. Do đó, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân đề nghị sửa đổi lại trên tinh thần "giá thị trường là giá cả hàng hóa, dịch vụ được hình thành trên cơ sở quan hệ cung cầu phù hợp với chất lượng và giá trị sử dụng hàng hóa và khả năng chi trả của người mua".
Bên cạnh đó, nhiều đại biểu cũng chỉ ra rằng định nghĩa về yếu tố hình thành giá trong dự thảo Luật còn chưa bao quát được hết các yếu tố hình thành. Do đó cần tiếp tục được rà soát và có quy định cụ thể hơn, bao quát hơn.
Quan tâm đến việc thẩm định giá, đại biểu Nguyễn Tuấn Thịnh (đoàn TP Hà Nội) cho biết, về hoạt động thẩm định giá của nhà nước, dự thảo luật quy định chưa chặt chẽ về trách nhiệm, năng lực chuyên môn của thành viên Hội đồng thẩm định giá.
Đại biểu Nguyễn Tuấn Thịnh đề nghị cần quy định rõ tất cả các thành viên Hội đồng thẩm định giá đều cần có các chứng nhận chuyên môn đầy đủ, để bảo đảm tất cả đều có đủ năng lực chuyên môn, chịu trách nhiệm trước pháp luật về các ý kiến, nhận định, đánh giá chuyên môn của mình; đồng thời cũng cần liên tục cập nhật kiến thức, kỹ năng chuyên môn để bảo đảm việc thẩm định giá được thực hiện đúng theo các quy định của pháp luật.
Mai Anh
