Theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN), tính đến cuối tháng 7 năm 2024, lượng tiền gửi từ dân cư vào hệ thống ngân hàng đạt gần 6,84 triệu tỷ đồng, tăng thêm 305.672 tỷ đồng (tương đương 4,7%) so với cuối năm trước. Đây là con số cao nhất từ trước đến nay, và so với cùng kỳ năm ngoái, lượng tiền gửi đã tăng hơn 448.000 tỷ đồng.
Mặc dù lãi suất huy động ở mức thấp kỷ lục trong năm 2023 và 3 tháng đầu năm 2024, lượng tiền gửi của người dân vẫn liên tục tăng trong gần hai năm qua. Các chuyên gia nhận định, điều này phản ánh sự thận trọng của người dân trước bối cảnh kinh tế còn nhiều thách thức, khiến họ khó có thể đầu tư vào sản xuất, kinh doanh. Đồng thời, các kênh đầu tư khác như chứng khoán và bất động sản vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro, do đó gửi tiền vào ngân hàng trở thành lựa chọn an toàn hơn.
Số tiền người dân gửi ngân hàng cao chưa từng có. |
Lãi suất huy động có xu hướng tăng trở lại từ tháng 4, khiến kênh tiền gửi ngân hàng trở nên hấp dẫn hơn. Cuối năm 2023, lãi suất chủ yếu dưới 5%/năm, nhưng hiện tại, lãi suất trên 6%/năm đã xuất hiện trở lại ở một số ngân hàng, đặc biệt với các kỳ hạn dài. Chẳng hạn, HDBank, DongABank và OceanBank đang áp dụng lãi suất 6,1%/năm cho kỳ hạn 18 tháng. BacABank và Saigonbank lần lượt đưa ra mức lãi suất 6,05% và 6%/năm. Ở kỳ hạn 36 tháng, NCB dẫn đầu với mức 6,15%/năm, tiếp theo là OceanBank, Saigonbank và DongABank với mức 6,1%/năm.
Đối với các ngân hàng quốc doanh như Agribank, VietinBank, BIDV và Vietcombank, lãi suất huy động vẫn ở mức thấp hơn, dao động từ 4,6-4,7%/năm cho kỳ hạn 12 tháng và 2,9-3,3%/năm cho kỳ hạn dưới 6 tháng. Dù lãi suất đã tăng so với đầu năm, trong tháng 10, xu hướng tăng đã có dấu hiệu chững lại, khi hầu hết các ngân hàng giữ nguyên biểu lãi suất huy động.
Ở chiều ngược lại, tính đến cuối tháng 7, lượng tiền gửi của các tổ chức kinh tế vào ngân hàng lại giảm nhẹ 1,1% so với cuối năm 2023, xuống còn gần 6,77 triệu tỷ đồng, thấp hơn so với lượng tiền gửi từ dân cư. Điều này cho thấy các doanh nghiệp đang tìm kiếm những kênh đầu tư có lợi nhuận cao hơn thay vì tiếp tục gửi tiền vào ngân hàng.
Theo dự báo từ Công ty Cổ phần Chứng khoán Vietcombank (VCBS), xu hướng tăng mạnh lãi suất huy động khó có khả năng tiếp diễn trong phần còn lại của năm. Các ngân hàng quốc doanh có lợi thế về nguồn vốn dồi dào và chi phí thấp, nên lãi suất huy động của họ dự kiến sẽ duy trì ổn định hoặc giảm nhẹ. Trong khi đó, các ngân hàng tư nhân vẫn đối mặt với áp lực phải tăng lãi suất để duy trì đủ vốn cho tăng trưởng tín dụng, đặc biệt những ngân hàng phụ thuộc nhiều vào tiền gửi của khách hàng.
Sự chênh lệch giữa số dư tiền gửi và dư nợ tín dụng trong toàn hệ thống duy trì ở mức cao, có thể tiếp tục gây áp lực lên mặt bằng lãi suất huy động. Mục tiêu tăng trưởng tín dụng vào cuối năm cũng sẽ là động lực thúc đẩy lãi suất tiền gửi. VCBS kỳ vọng rằng lãi suất huy động có thể tăng nhẹ và kết thúc năm cao hơn mức đầu năm, với mức tăng bình quân khoảng 0,5-1%.