Theo bà Khanh, nhiệt điện than ngày càng đắt đỏ với các chính sách tăng cường bảo vệ môi trường đang được xây dựng và sắp được ban hành. Mặt khác, tiếp cận tài chính quốc tế của các dự án điện than đã khó nay càng khó hơn.
Việc tiếp tục phát triển điện than gây ra hàng loạt hệ lụy với xã hội và nền kinh tế, tăng thêm gánh nặng bệnh tật cho người dân và áp lực cho hệ thống y tế, tạo ra xung đột với ngành nuôi trồng thủy hải sản và du lịch, gây bất lợi về năng lực cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam khi xuất khẩu sang các thị trường chủ chốt như EU, Mỹ, Nhật Bản và ngay cả Trung Quốc khi các nước trên đều đồng thuận đánh thuế các bon lên hàng hóa của các nước sử dụng nguồn năng lượng hóa thạch.
Ông Phạm Xuân Hòe, nguyên Phó Viện trưởng Viện chiến lược ngân hàng của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ ra vấn đề: nhiều nhà đầu tư mắc kẹt về vốn, tài sản và những rủi ro đối với hệ thống ngân hàng.
Theo ông Hoè, hiện có tới 17 dự án nhiệt điện than quy hoạch tại 11 tỉnh với tổng công suất là 20.700 MW xác định đưa vận hành sau 2025, thế nhưng đang chậm tiến độ đã nhiều năm do tiền vốn không thu xếp được, mặt khác chính quyền địa phương cũng không ủng hộ.
Tính toán yêu cầu về tiền vốn suất đầu tư cho điện than khoảng 2 triệu USD/1 MW. Như vậy, với 20.700 MW sẽ cần tới 41,400 tỷ USD (bình quân mỗi nhà máy cần 2,43 tỷ USD tương đương 55.890 tỷ đồng). "Trong khi, các ngân hàng thương mại có vốn tự có lớn nhất khoảng 60 nghìn tỷ đồng. Kể cả nhà máy nhiệt điện than công suất nhỏ nhất 650 MW cũng đầu tư 1,3 tỷ USD, đều vượt xa mức 15% vốn tự có của ngân hàng thương mại", ông Hòe nhấn mạnh.
Sáng kiến “phát triển ngân hàng bền vững“ được Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nêu ra tại hội nghị Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc các nước ASEAN, khẳng định: quản trị Ngân hàng thương mại là doanh nghiệp trách nhiệm xã hội hơn. Việc phải tuân thủ thông lệ quốc tế đạt chuẩn ESG, buộc các ngân hàng thương mại sẽ không dám đầu tư cho vay các dự án đầu tư nhiệt điện than.
PV
