Vì sao nợ xấu ngân hàng tăng? Thông tư 02: Khó khăn và cơ hội trước thềm hết hiệu lực |
Sau thời gian dài bị tác động bởi đại dịch và những yếu tố kinh tế không thuận lợi, nợ xấu trong các ngân hàng đang có dấu hiệu giảm dần.
Tuy nhiên, sự phục hồi này vẫn còn gặp rất nhiều thử thách. Các chuyên gia dự báo rằng, với nền kinh tế Việt Nam tiếp tục tăng trưởng mạnh trong năm 2025, nợ xấu ngân hàng có thể "giảm nhiệt" và trở lại mức ổn định hơn. Nhưng để đạt được điều này, các ngân hàng sẽ cần vượt qua nhiều điểm nghẽn trong xử lý nợ.
Nợ xấu của các ngân hàng tăng nhanh trong năm 2024 do sự phục hồi chậm chạp của nền kinh tế và khó khăn từ các khách hàng gặp vấn đề tài chính. Tuy nhiên, vào cuối năm 2024, có những dấu hiệu cho thấy tình hình nợ xấu có thể đã đạt đỉnh. Mới đây, một số ngân hàng như MB và ACB đã công bố số liệu nợ xấu của mình. Theo đó, nợ xấu tại MB đã tăng 42% trong quý III/2024, chủ yếu liên quan đến nhóm nợ có khả năng mất vốn và nợ dưới tiêu chuẩn.
Nợ xấu ngân hàng sẽ giảm hơn vào năm 2025 |
Tuy vậy, trong báo cáo quý III, MB đã giảm 18% chi phí dự phòng rủi ro tín dụng, đồng thời giảm tỷ lệ bao phủ nợ xấu từ 102% xuống còn 69%, điều này cho thấy ngân hàng này vẫn tin tưởng vào khả năng phục hồi của các khoản nợ. Một trong những dấu hiệu tích cực là nợ nhóm 2 – nhóm báo hiệu sớm nợ xấu – đã giảm nhẹ, điều này chứng tỏ rằng các khoản nợ tiềm ẩn đang được kiểm soát.
Ngoài MB, tỷ lệ nợ xấu tại ACB cũng tăng nhẹ từ 1,22% lên 1,5% vào cuối tháng 9. Trong khi đó, SaigonBank ghi nhận tỷ lệ nợ xấu lên tới 2,2%. Mặc dù nợ xấu tiếp tục gia tăng trong ngắn hạn, nhưng các chuyên gia nhận định đây là tình trạng tạm thời và kỳ vọng sẽ cải thiện vào năm 2025.
Dự báo năm 2025, nền kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục phục hồi mạnh mẽ với mục tiêu tăng trưởng GDP khoảng 6,5-7%. Việc Chính phủ tập trung tháo gỡ khó khăn cho các dự án bất động sản và đẩy mạnh các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp sẽ giúp cải thiện chất lượng tài sản của các ngân hàng. Theo đó, nợ xấu được dự báo sẽ giảm xuống mức khoảng 1,5%, từ mức 1,6% trong năm 2024.
Các chuyên gia tại công ty chứng khoán ACB (ACBS) cũng đưa ra nhận định tích cực về nợ xấu, cho rằng nợ xấu trong ngành ngân hàng đã đạt đỉnh và dự báo sẽ giảm trong năm 2025. Tỷ lệ nợ chuyển quá hạn và nợ tái cơ cấu đã có xu hướng giảm trong 2 quý gần đây, điều này chứng tỏ các ngân hàng đã kiểm soát tốt hơn các khoản nợ tiềm ẩn.
Bên cạnh đó, tỷ lệ nợ nhóm 2 đã giảm 8 điểm cơ bản trong quý III/2024, cho thấy sự phục hồi rõ rệt của nhóm khách hàng bán lẻ. Những dấu hiệu này chứng tỏ rằng ngành ngân hàng đang tiến gần đến việc kiểm soát được chất lượng tài sản.
Mặc dù nhiều ngân hàng đang kỳ vọng vào sự phục hồi của nợ xấu trong năm 2025, nhưng thực tế việc xử lý nợ xấu không hề đơn giản. Một trong những khó khăn lớn là việc xử lý tài sản đảm bảo, đặc biệt là đối với các khoản vay bất động sản. Các ngân hàng đang phải đối mặt với việc thu hồi tài sản đảm bảo không đạt hiệu quả cao, đặc biệt trong những trường hợp tài sản không có thanh khoản tốt.
TS. Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam |
Theo TS. Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA), quá trình xử lý nợ xấu hiện nay gặp nhiều khó khăn vì khách hàng vay vốn tại nhiều ngân hàng khác nhau, tạo ra sự liên thông nợ xấu. Do đó, việc thu hồi nợ không chỉ đơn giản là vấn đề của một ngân hàng mà cần sự phối hợp giữa các tổ chức tín dụng.
Ngoài ra, theo đánh giá của các chuyên gia, một trong những phương án giải quyết nợ xấu hiệu quả là áp dụng xử lý nợ ngoài tòa. Đây là phương án giúp ngân hàng giảm bớt chi phí và thời gian trong quá trình thu hồi nợ, đồng thời tạo điều kiện cho doanh nghiệp vượt qua khó khăn tài chính. Chuyên gia tài chính của Ngân hàng Thế giới (WB), bà Nina Pavlova Mocheva, cho rằng việc áp dụng tái cấu trúc nợ ngoài tòa sẽ tạo môi trường thuận lợi hơn cho hoạt động xử lý nợ.
Bên cạnh việc xử lý nợ xấu qua các biện pháp nghiệp vụ, Chính phủ cũng đã có những bước đi quan trọng trong việc hỗ trợ các ngân hàng giải quyết nợ xấu. Việc triển khai thực hiện Nghị quyết 42 của Quốc hội về xử lý nợ xấu và mua bán tài sản nợ được kỳ vọng sẽ giúp các tổ chức tín dụng đẩy mạnh công tác xử lý nợ xấu.
Ông Nguyễn Quốc Hùng cũng cho rằng, nếu tình trạng nợ xấu vẫn tiếp tục gia tăng, ngân hàng cần có những biện pháp kiên quyết, quyết liệt hơn đối với các khách hàng cố tình không trả nợ. Việc xử lý nợ xấu là cần thiết để đảm bảo sự ổn định của hệ thống ngân hàng và nền kinh tế.
Nợ xấu của các ngân hàng Việt Nam có thể sẽ giảm trong năm 2025 nhờ vào sự phục hồi của nền kinh tế và các chính sách hỗ trợ từ Chính phủ. Tuy nhiên, việc xử lý nợ xấu vẫn là một bài toán khó mà các ngân hàng cần giải quyết. Việc tiếp tục áp dụng các giải pháp xử lý nợ ngoài tòa, cùng với sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng, sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu nợ xấu và duy trì sự ổn định của hệ thống tài chính quốc gia.