Nguy cơ mất lợi thế xuất khẩu vì tình trạng mua bán mã số vùng trồng sầu riêng

Tại họp báo thường kỳ ngày 4/12, đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết các vụ việc liên quan đến giao dịch bất hợp pháp mã số vùng trồng đã gây tác động tiêu cực đến uy tín nông sản Việt. Ông Nguyễn Quốc Mạnh, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, nêu rõ: nhiều đối tượng đã trao đổi, mua bán mã số vùng trồng trái phép, làm sai lệch thông tin truy xuất.

Hiện Bộ Nông nghiệp và Môi trường quản lý hai loại mã số gồm mã số vùng trồng nội địa và mã số vùng trồng phục vụ xuất khẩu. Theo quy định trong các nghị định thư, mỗi mã số được cấp cho diện tích và chủ thể cụ thể, không được phép sang nhượng hay mua bán dưới bất kỳ hình thức nào. Vì vậy, mọi hành vi thương mại hóa mã số vùng trồng đều vi phạm pháp luật.

Nguy cơ mất lợi thế xuất khẩu vì tình trạng mua bán mã số vùng trồng sầu riêng

Trước tình trạng này, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã báo cáo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đề xuất sửa đổi Luật Trồng trọt – trong đó kiến nghị bổ sung quy định quản lý mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói tại Điều 64 nhằm siết chặt hơn quy trình cấp và giám sát. Bộ cũng yêu cầu các đơn vị liên quan triển khai công nghệ, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong truy xuất nguồn gốc, trước mắt thí điểm với mặt hàng sầu riêng.

Liên quan các sai phạm, trong tháng 11 vừa qua, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03, Bộ Công an) đã khởi tố 17 bị can trong vụ án xảy ra tại Trung tâm kiểm nghiệm kiểm chứng và dịch vụ chất lượng (Retaq), Công ty TNHH Công nghệ NhoNho (NhoNho), Công ty TNHH Một thành viên Trái cây Thủy và một số đơn vị khác.

Kết quả điều tra bước đầu cho thấy đã tồn tại hành vi mua bán mã vùng trồng, mua bán giấy kiểm nghiệm trong hoạt động xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc, đồng thời phát hiện vi phạm quy định về kế toán. Những hành vi này không chỉ gây thiệt hại cho doanh nghiệp làm ăn nghiêm túc mà còn dẫn đến nguy cơ hàng xuất khẩu không đúng nguồn gốc, không đạt chuẩn chất lượng, ảnh hưởng trực tiếp tới uy tín và năng lực cạnh tranh của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.