Kịch bản và triển vọng kinh tế năm 2021: Cải cách, hội nhập và phát triển bền vững

TS. Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng CIEM cho biết, dự báo này được đưa ra dựa trên ba điểm. Thứ nhất, Đại dịch COVID-19 bùng phát vào năm 2020, đúng thời điểm đang hoàn thiện dự thảo Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, nên kịp cho việc điều chỉnh những đánh giá, yêu cầu và giải pháp cho giai đoạn chiến lược tới.

Thứ hai, diễn biến phức tạp và kéo dài của Đại dịch COVID-19 buộc phải nhìn nhận các yêu cầu cải cách đủ sâu rộng trong thời gian tới, thay vì tư duy "chờ qua dịch rồi mọi thứ sẽ bình thường trở lại".

Thứ ba, nhiều yêu cầu cải cách nhận hậu COVID-19 thực ra không mới; đại dịch COVID-19 ít nhiều giúp đẩy nhanh các cải cách này. Nổi bật và rõ nét nhất là chuyển đổi số, khi những chuyển biến trong năm 2020 được cho là nhiều hơn cả các năm trước cộng lại…

"Dự báo của các chuyên gia CIEM được đưa ra dựa trên một số rủi ro trong năm 2021, bao gồm khả năng tiếp cận vaccin, rủi ro phục hồi kinh tế không đều ở các thị trường đối tác. Mỹ và EU có thể phục hồi chậm hơn Trung Quốc.", ông Nguyễn Anh Dương nhận định.

Bên cạnh đó, xu hướng nới lỏng tiền tệ và giảm giá đồng nội tệ ở nhiều nước khác trong khu vực châu Á trong bối cảnh COVID-19, cùng với việc gia tăng các biện pháp phòng vệ thương mại ở các nước nhập khẩu cũng là những rủi ro được CIEM đưa ra.

Đối với diễn biến kinh tế Việt Nam, chuyên gia của CIEM cho rằng, ngoài các yếu tố trên, trong năm 2021 có thể chịu ảnh hưởng của một số yếu tố như: cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và chuyển đổi số tiếp tục chuyển biến nhanh, ảnh hưởng đến sự phát triển của cả doanh nghiệp và thị trường trong nước Việt Nam. Khả năng duy trì các cải cách thực chất đối với môi trường đầu tư - kinh doanh sẽ ảnh hưởng đến tâm lý, quyết định mở rộng đầu tư của nhiều doanh nghiệp nước ngoài. Nhu cầu tiêu dùng trong nước có thể gia tăng nhanh hơn và doanh nghiệp có thể tập trung hơn đến khai thác thị trường trong nước.

Cuối cùng, dù kỳ vọng nhiều vào tác động tích cực của Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), Việt Nam có thể phải đối mặt với nhiều vụ kiện phòng vệ thương mại, điều tra chống lẩn tránh thuế, gian lận xuất xứ…, không chỉ ở thị trường Mỹ.

Do đó, các chuyên gia của CIEM nhấn mạnh, cần tiếp tục tập trung vào cải thiện nền tảng kinh tế vi mô và đổi mới hệ thống thể chế kinh tế theo hướng thân thiện hơn với sáng tạo và môi trường, gắn với xử lý hiệu quả những rủi ro trong bối cảnh "bình thường mới".

Còn PGS.TS Bùi Quang Tuấn, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, chúng ta đang hơi chủ quan và quá lạc quan. Đồng thời nhấn mạnh: “Nếu như chúng ta không kiểm soát được dịch Covid-19 thì sẽ rơi vào khủng hoảng như năm 2020. Vì vậy phải xác định năm 2021 vẫn là giai đoạn khủng hoảng khi vắc xin nhập về Việt Nam chưa đủ. Chúng ta vẫn phải đối mặt với Covid-19”.

Ông Tuấn cho rằng, vừa phải có giải pháp đặc biệt đối mặt với khủng hoảng, vừa phải có giải pháp chiều sâu dựa trên nền tảng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trong chiến lược phát triển kinh tế.

Gia Gia