Kết nối, chia sẻ dữ liệu quốc gia: Điểm nghẽn đầu tiên là thể chế

19:58 24/05/2023

Ông Nguyễn Văn Khoa - Chủ tịch Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ công nghệ thông tin Việt Nam (VINASA) kiêm Tổng giám đốc FPT cho rằng, điểm nghẽn đầu tiên trong hoạt động kết nối, chia sẻ dữ liệu quốc gia chính là thể chế.

Chia sẻ với Tạp chí Doanh nghiệp & Hội nhập bên lề Diễn đàn Cấp cao Chuyển đổi số Việt Nam – Châu Á 2023 với chủ đề “Hợp lực chuyển đổi số để phát triển kinh tế số”, sáng 24/5, ông Nguyễn Văn Khoa – Chủ tịch VINASA kiêm Tổng giám đốc FPT cho biết, với việc hơn 600 đại biểu trong nước và quốc tế tham dự diễn đàn, VINASA mang sứ mệnh là cầu nối kết nối giữa Chính phủ, doanh nghiệp trực tiếp tham gia vào quá trình chuyển đổi số quốc gia.

VINASA tập hợp rất nhiều doanh nghiệp phần mềm và dịch vụ công nghệ. Thông qua hoạt động thực tế, VINASA nhận thấy điểm nghẽn đầu tiên trong hoạt động kết nối, chia sẻ dữ liệu quốc gia chính là thể chế.

Ông Nguyễn Văn Khoa – Chủ tịch VINASA kiêm Tổng giám đốc FPT.
Ông Nguyễn Văn Khoa – Chủ tịch VINASA kiêm Tổng giám đốc FPT..

“Các quy định, quy phạm pháp luật của chúng ta chưa đầy đủ để thúc đẩy quá trình chuyển đổi số. Điều này khiến cho các bộ, ban ngành, trung ương và các địa phương gặp nhiều vướng mắc. Với những người làm thật, chúng tôi có cảm giác vẫn đang giậm chân tại chỗ mặc dù lời hiệu triệu chuyển đổi số là rất lớn”, ông Khoa nói.

Cũng theo ông Khoa, tham gia diễn đàn, các doanh nghiệp mong muốn chia sẻ câu chuyện làm sao để khai thác được dữ liệu hiệu quả nhất trong quá trình chuyển đổi số.

Chính phủ, doanh nghiệp và người dân đang chờ đợi một bản quy hoạch về chiến lược dữ liệu của Việt Nam. Vì chỉ khi có được chiến lược phát triển dữ liệu này thì chúng ta sẽ có quy hoạch, tiêu chuẩn, quy định pháp lý là những hành lang cơ bản thúc đẩy quá trình chuyển đổi số.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp đang rất mong muốn được Chính phủ, các bộ ban ngành và các địa phương giao cho những bài toán lớn về chuyển đổi số.

“Tuy nhiên, việc tìm những đối tác là doanh nghiệp Việt Nam có đủ năng lực của các bộ, ngành và địa phương dường như vẫn còn e ngại, thăm dò. Đây chính là nỗi lo lắng, tâm tư của doanh nghiệp. Nếu giờ này mà doanh nghiệp Việt còn không được giao những bài toán lớn thì cơ hội này sẽ rơi vào tay những người khổng lồ công nghệ của nước ngoài. Khi đó, chúng ta sẽ phụ thuộc về mặt công nghệ và tốn rất nhiều tiền cho họ”, ông Khoa nhấn mạnh.

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa.

Theo Chủ tịch VINASA, vấn đề dữ liệu và chia sẻ dữ liệu cũng như các nguyên tắc để kết nối dữ liệu của Việt Nam hiện chưa nêu rõ quy định về cái nào dữ liệu mở được phép khai thác, dữ liệu nào là dữ liệu đóng (liên quan đến an ninh, bảo mật). Điều này cần phải được quy định thật rõ.

Đại diện cho các doanh nghiệp Việt kỳ vọng vào Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Đề án 06). Đây là đề án gốc giải quyết các vấn đề về chuyển đổi số, đề cập rất nhiều đến việc chia sẻ dữ liệu.

Để chia sẻ được dữ liệu theo Đề án 06, chúng ta cần có chiến lược, quy hoạch và đặc biệt là quyết tâm về mặt hành động của tất cả các cơ quan, bộ, ngành từ trung ương tới địa phương. Trong đó, có sự tham gia của các doanh nghiệp có đủ khả năng để giải bài toán chuyển đổi số theo đề án.

VINASA đề nghị với Chính phủ, Quốc hội nhanh chóng có hành lang pháp lý để xác định chủ quyền của Việt Nam trên tương lai số; tạo sức bật thúc đẩy kinh tế số.

Trong chuyển đổi số, đạo đức là rất quan trọng. Đạo đức được xây dựng bằng niềm tin giữa doanh nghiệp với người dân và Chính phủ. Văn hóa của doanh nghiệp sử dụng dữ liệu cũng rất quan trọng. Doanh nghiệp nào có đạo đức, văn hóa kết nối, chia sẻ và sử dụng dữ liệu tốt sẽ là doanh nghiệp đầu đàn, tạo ra nền tảng bảo vệ dữ liệu tốt hơn.

Ông Khoa nhấn mạnh, dữ liệu - đạo đức - văn hóa là ba trụ cột lớn của doanh nghiệp số trong tương lai gần. Các doanh nghiệp Việt cần phải chứng minh được điều đó, các doanh nghiệp lớn trên thế giới tồn tại và lớn mạnh cũng nhờ điều này. Sẽ cần đến những con chim đầu đàn để tiên phong, truyền cảm hứng cho dù doanh nghiệp tiên phong phải đối mặt với rất nhiều rủi ro để tạo lập ra hệ sinh thái chuyển đổi số.

Doanh nghiệp cần có năng lực công nghệ lõi, phải chứng minh được công nghệ lõi của người Việt và bảo vệ được công nghệ của mình. Cùng với đó, phải có giải pháp số cung cấp cho người dân và được người dân chấp nhận, tin dùng.

Đối với người dân, ông Khoa lưu ý người dân cần biết cách bảo vệ dữ liệu của mình. Trước đây, chúng ta rất thoải mái dễ dãi để đưa chứng minh thư cho người khác thì từ nay trở đi sẽ là điều tối kỵ.

“Hiện nay, Việt Nam đã có Nghị định 47/2020/NĐ-CP về quản lý, kết nối và chia sẻ dữ liệu số của cơ quan Nhà nước. Chúng ta cần tuân thủ luật quy định một cách nghiêm túc. Công nghệ và pháp lý sẽ tạo nền tảng bảo vệ dữ liệu của chúng ta”, ông Khoa nói.

Hoài Anh