“Hợp đồng âm dương” bóc trần bức màn trốn thuế của giới giải trí Trung Quốc

“Âm dương cách biệt”, sao trốn thuế

Bị ảnh hưởng bởi tin tức về "hợp đồng âm dương" và các vấn đề về thuế do cơ quan quản lý điều tra, lĩnh vực điện ảnh và truyền hình xứ Trung đã có những dấu hiệu giảm sút đầu tiên trong phiên giao dịch đầu ngày 29 tháng 4. Cho tới giờ trưa hôm qua, chỉ số phim và truyền hình của Huanrui Century cũng như Tangde đã giảm hơn 3%.

Vào ngày 26 tháng 4, Trịnh Sảng bị cáo buộc đòi hỏi mức cát-xê cao ngất ngưởng 160 triệu NDT cho bộ phim Thiện Nữ U Hồn đồng thời kí hợp đồng âm dương và ngay lập tức rơi vào tầm ngắm của cơ quan điều tra. Hợp đồng ban đầu được đưa ra với mức 150 triệu NDT nhưng Trịnh Sảng muốn tăng lên 180 triệu, giá cuối cùng sau thương lượng là 160 triệu NDT. Tuy nhiên trên thực thế, bộ phim quay trong 77 ngày, tức là thù lao của nữ diễn viên họ Trịnh có thể lên tới khoảng 2,08 triệu NDT mỗi ngày.

“Hợp đồng âm dương” bị chỉ trích không chỉ bởi lách luật giới hạn thù lao cho giới minh tinh mà còn nhằm mục đích trốn thuế. Hiện Cục Quản lý Nhà nước về Phát thanh, Điện ảnh và Truyền hình cho biết Phòng Thanh tra thứ nhất của Cục Thuế Thượng Hải đã tiếp nhận hồ sơ và đang tiến hành điều tra, xác minh theo các quy định và luật thuế. Cục Phát thanh, Điện ảnh và Truyền hình thành phố Bắc Kinh đã mở một cuộc điều tra về chi phí sản xuất của các bộ phim truyền hình liên quan và tỷ lệ thù lao của các diễn viên. Đồng thời, các cơ quan chức năng có thẩm quyền đều thông báo sẽ điều tra nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật, quản lý, kiểm soát chặt chẽ hợp đồng cũng như tỷ lệ chi phí sản xuất phim truyền hình và lương của diễn viên, tạo môi trường phát triển chất lượng cao cho ngành.

Hiện trạng trả cát-xê cao cho diễn viên đã tồn tại từ lâu và đa số đều vi phạm quy định mức thù lao cao nhất cho một diễn viên không quá 50 triệu. Vụ việc của Trịnh Sảng gần như kéo cả giới giải trí “chết chùm” khi một loạt các hãng phim nổi tiếng bị liên lụy. Giới nghệ sĩ cũng bị điểm tên phải hủy bỏ Studio trong năm nay như Ngụy Đại Huân, Đặng Siêu, Na Anh, Chu Chính Đình, Mạnh Mỹ Kỳ,...

Quy trình “Âm” - Người nổi tiếng trốn thuế như thế nào?

Vào ngày 29 tháng 4, Red Star Capital Bureau đã có buổi phỏng vấn Jiang Jing, cố vấn thuế của Haoxin Delin (Chongqing) Tax Agency Co., Ltd., về hợp đồng âm dương bị nghi ngờ của Trịnh Sảng. Jiang phân tích có 5 lý do chính dẫn đến việc trốn thuế của các ngôi sao:

1. Ký hợp đồng âm dương

"Hợp đồng âm dương" để chỉ hành vi kí kết hai bản hợp đồng có nội dung khác nhau nhưng cùng chung một vấn đề, bao gồm một hợp đồng đối nội và một hợp đồng đối ngoại. Trong đó, hợp đồng đối nội mới là bản chất sự việc, ý định thực sự của cả hai bên có thể thực hiện bằng văn bản hoặc lời nói.

2. Thiết lập một studio cá nhân

Theo luật thuế, người nổi tiếng càng kiếm nhiều tiền gánh nặng thuế càng cao. Vì vậy, khi ngôi sao thành lập các xưởng phim, công ty hợp danh tư nhân độc quyền hay công ty trách nhiệm hữu hạn,… thì có thể nộp thuế theo hộ công thương, thu thuế chung, thuế suất cá nhân từ đó cũng có thể được giảm xuống 35% thấp hơn rất nhiều so với thuế thu nhập ban đầu.

3. Chọn nơi đăng ký

Có rất nhiều "thiên đường thuế" trong và ngoài nước, chẳng hạn như nhiều công ty môi giới ngôi sao, hãng phim cá nhân hoặc công ty truyền thông đã đăng ký tại Khorgos, Tân Cương bởi khu vực này cho phép thu nhập sản xuất kinh doanh được miễn giảm thuế 5 năm kể từ năm tính thuế. Vì vậy, có tổng cộng hơn 4.000 doanh nghiệp đã đăng ký thuế tại thành phố nhỏ bé này. Trong số đó, chỉ có 2% là các công ty thực thể, 98% còn lại là các công ty đã đăng ký nhưng không có hoạt động kinh doanh thực chất.

4. "Giá sau thuế" cho thù lao đóng phim

Không chỉ thuế thu nhập cá nhân mà “thuế suất lũy tiến” cũng là một phần khiến nhiều người nổi tiếng e dè. Tuy nhiên có không ít minh tinh thỏa thuận riêng với các cơ quan đối tác để tránh bị đánh thuế thông qua phương thức thanh toán phi tập trung ví dụ như hình thức trả góp hoặc hợp đồng nhiều giai đoạn. Bên cạnh đó, nhiều ngôi sao cũng yêu cầu các công ty sản xuất thanh toán đầy đủ số tiền sau thuế.

5. Vốn chủ sở hữu thay cho thù lao

"Lệnh giới hạn thù lao" năm ngoái tạo lỗ hổng nhiều người nổi tiếng lách luật và chuyển một phần thù lao thành vốn chủ sở hữu. Nhiều công ty sản xuất lớn sử dụng phương pháp chia cổ tức mới này để giữ mối quan hệ với giới minh tinh thông qua liên doanh mở công ty, chuyển đổi thù lao thành đầu tư, vốn cổ phần và cổ tức.

Thù lao cao ngất trời từ đâu ra?

Các tác phẩm điện ảnh, truyền hình hay bất kỳ một chương trình giải trí thực tế nào cũng đều cần một lượng ủng hộ lớn của người hâm mộ. Các nhà làm phim hay đạo diễn, biên kịch thường lựa chọn ngôi sao có khả năng thu hút, có mức độ nhận diện cao và quan trọng là người hâm mộ sẵn sàng chi số tiền khổng lồ cho thần tượng. Ngược lại, nếu muốn mời những nhân vật tầm cỡ, đoàn làm phim phải tốn hàng chục triệu gọi là “chi phí xuất hiện”. Có thời điểm, 50% đến hơn 80% ngân sách của nhà sản xuất tập trung vào một vài diễn viên nổi tiếng và chỉ một phần nhỏ trong số đó dành cho khâu tổ chức hậu trường, hậu kỳ, ekip sản xuất.

Thông thường, hãng phim thường sẽ trả công cho công ty quản lý nghệ sĩ, nộp các khoản phí trước và sau thuế. Số tiền cuối cùng là thù lao của nghệ sĩ được chia theo tỷ lệ hợp đồng đã ký và người này sẽ tự nộp thuế thu nhập cá nhân. Thế nhưng theo những người trong ngành, thực tế những năm gần đây, việc quản lý thù lao của diễn viên ngày càng “kín kẽ” hơn. Để tránh rủi ro, một số ngôi sao trong giới giao thông thường bố trí người thân hoặc đại diện nhận thù lao thay vì ra mặt công khai. Như vậy thù lao đến tay diễn viên không chỉ dừng ở con số vài chục triệu mà có khả năng lên đến vài trăm triệu NDT.

Quy trình “Dương” – Sẽ ra sao nếu minh tinh bị kết án trốn thuế?

Lấy trường hợp của Trịnh Sảng làm ví dụ, cư dân mạng xứ Trung đang chờ đợi hình phạt dành cho nữ diễn viên sau cáo buộc hợp đồng âm dương. Phía Jiang cho biết, số tiền 160 triệu NDT bao gồm 51,193 triệu thuế thu nhập cá nhân, 4,8 triệu VAT phải trả, 336.000 tệ cho khoản thuế bổ sung, 144.000 nhân dân tệ và 96.000 nhân dân tệ phụ phí giáo dục địa phương (tỷ lệ thuế bổ sung có thể thay đổi tùy nơi), tổng trị giá khoảng 56,56 triệu NDT. Đồng thời, số tiền được khấu trừ vào số thuế đã nộp, số thuế còn lại do các bộ phận liên quan xác định theo quy định của “Luật Quản lý thuế”, “Luật Hình sự” và các luật, quy định khác.

Đối với người nổi tiếng:

Luật sư Zhu Jieping cho hay: “Nói chung, mục đích của việc ký kết một hợp đồng âm dương là để tránh nộp thuế. Theo quy định của pháp luật, nếu hợp đồng được khai khống nhằm đánh lừa cơ quan hành chính nhằm giảm thuế và phí, gây tổn hại đến lợi ích quốc gia và vi phạm các điều khoản nghiêm cấm của pháp luật và quy định có thể xếp vào vi phạm luật và xử lý hình sự.

Đối với đoàn làm phim:

Nếu bên quay phim giúp Trịnh Sảng tránh nộp thuế nhờ hợp đồng âm dương thì đoàn phim cũng bị nghi ngờ là đồng phạm. Theo tuyên bố của các cục thuế và quản lý phát thanh và truyền hình vào sáng ngày 28, các cơn quan phụ trách vụ việc sẽ nghiêm túc thực hiện các yêu cầu thông báo liên quan của Ban Tuyên giáo Trung ương, Cục Quản lý Nhà nước về Thuế, Cục Quản lý Nhà nước về Phát thanh, Điện ảnh và Đài truyền hình, điều tra nghiêm khắc các hành vi vi phạm pháp luật và quy định, đồng thời kiên quyết điều tra, trừng trị những vấn đề như hợp đồng âm dương hay trốn thuế. Ngoài ra, đoàn phim có thể phải đối mặt với cuộc điều tra kép của cơ quan thuế và bộ phận giám sát.

Xử lý hình sự hợp đồng âm dương:

Theo Điều 201 Luật Hình sự, những người có hành vi gian lận, che giấu, khai sai hoặc không khai thuế lớn hơn 10% số thuế phải nộp sẽ bị phạt tù dưới ba năm, tạm giữ hình sự và phạt tiền; nếu số tiền chiếm trên 30% số thuế phải nộp chịu án tù trên ba năm nhưng không quá 7 năm và phạt tiền.

TL