Tại kỳ họp thứ 8 vào tháng 11/2024, Quốc hội khóa XV đã thảo luận về dự thảo Luật Thuế Tiêu thụ Đặc biệt (sửa đổi). Trong các phiên thảo luận, nhiều đại biểu đề xuất áp thuế tiêu thụ đặc biệt 10% đối với nước giải khát có đường. Sau đó, Bộ Tài chính đã tổng hợp và giải trình các ý kiến đóng góp của đại biểu Quốc hội.
Hội thảo do VAFIE tổ chức sẽ tập trung làm rõ nội dung các ý kiến từ đại biểu, những tiếp thu và giải trình từ Ban soạn thảo. Đồng thời, hội thảo sẽ đề xuất các nội dung cần chỉnh sửa để đảm bảo dự thảo đáp ứng yêu cầu của Quốc hội.
Các vấn đề được quan tâm bao gồm:
-Cơ sở khoa học và thực tiễn của việc đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nước giải khát có đường.
-Tác động của việc áp thuế đối với doanh nghiệp và nguồn thu ngân sách Nhà nước.
-Mức thuế suất và lộ trình thực hiện.
Trước đó, vào ngày 22/11/2024, Quốc hội đã thảo luận về dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Theo đề xuất của Chính phủ, các sản phẩm nước giải khát có hàm lượng đường trên 5 g/100 ml sẽ chịu thuế suất 10%, nhằm giảm thiểu tình trạng béo phì và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
 |
| Các sản phẩm nước giải khát có hàm lượng đường trên 5 g/100 ml sẽ chịu thuế suất 10%, nhằm giảm thiểu tình trạng béo phì và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. |
Phó Thủ tướng Lê Thành Long nhấn mạnh, việc bổ sung nước giải khát có đường vào danh mục chịu thuế nhằm thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về bảo vệ sức khỏe nhân dân, phù hợp với khuyến nghị từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) và Bộ Y tế.
Báo cáo của Chính phủ cho thấy, việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nước giải khát có đường có thể góp phần hạn chế tình trạng thừa cân, béo phì ở trẻ em và thanh thiếu niên. Đồng thời, quy định này cũng giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh không lây nhiễm, nâng cao nhận thức và điều chỉnh thói quen tiêu dùng trong xã hội.
Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, cần làm rõ hơn về hiệu quả của chính sách trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Một số đại biểu cho rằng ngoài nước giải khát có đường, người tiêu dùng vẫn có thể tiêu thụ lượng đường cao từ các sản phẩm khác như bánh, kẹo. Mức thuế suất 10% cũng được cho là chưa đủ cao để thay đổi thói quen tiêu dùng.
Mặt khác, có ý kiến đề nghị cân nhắc áp thuế do nước giải khát có đường không phải nguyên nhân duy nhất gây béo phì. Một số quốc gia đã áp dụng biện pháp truyền thông, giáo dục về dinh dưỡng và tăng cường hoạt động thể chất thay vì chỉ áp thuế. Bên cạnh đó, đề xuất này có thể ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh và gia tăng tiêu thụ các sản phẩm không chính thức hoặc đồ uống thủ công.
Hội thảo do VAFIE tổ chức hứa hẹn sẽ cung cấp những góc nhìn đa chiều nhằm hoàn thiện Dự thảo Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt trước khi trình Quốc hội xem xét quyết định.
| Trong năm 2024, thị trường nước giải khát tại Việt Nam tiếp tục ghi nhận sự tăng trưởng đáng chú ý. Tổng lượng tiêu thụ đạt 4,658 tỷ lít, tăng 4,8% so với năm 2023, mang lại doanh thu 8,78 tỷ USD. Phân khúc nước giải khát có ga cũng cho thấy sự phát triển mạnh mẽ. Dự kiến, thị trường này sẽ tăng từ 1.611,8 triệu USD năm 2023 lên 2.501,4 triệu USD vào năm 2029, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) đạt 7,6%. Đáng chú ý, tiêu thụ đồ uống có đường tại Việt Nam đã tăng nhanh trong 15 năm qua. Theo số liệu của Euromonitor 2023, tổng tiêu thụ đồ uống có đường đã tăng từ 1,59 tỷ lít năm 2009 lên 6,67 tỷ lít năm 2023, tương ứng mức tăng 420%. Tiêu thụ bình quân đầu người cũng tăng từ 18 lít/người năm 2009 lên 66 lít/người năm 2023, tăng 350%. Mức tiêu thụ đồ uống có đường tăng nhanh đã kéo theo nhiều gánh nặng bệnh tật. Bộ Y tế nhấn mạnh rằng áp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường là một trong các giải pháp can thiệp quan trọng được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị, nhằm giảm mức tiêu thụ và các tác hại đối với sức khỏe cộng đồng |
