Động thái của Murata ở Thái Lan báo trước sự thay đổi công nghệ của Nhật Bản từ Trung Quốc

Vào tháng 11, nhà sản xuất tụ điện lớn nhất thế giới và nhà cung cấp linh kiện iPhone, Murata cho biết họ sẽ mở một nhà máy mới ở Thái Lan vào tháng 10 năm 2023. Trong một cuộc phỏng vấn với Nikkei Asia, Chủ tịch Murata Norio Nakajima cho biết nhà máy mới cuối cùng sẽ được mở rộng để trở thành lớn như cái ở Vô Tích, gần Thượng Hải, nơi Murata sản xuất tụ gốm nhiều lớp cho điện tử tiêu dùng.

Murata Manufacturing, công ty đã phụ thuộc vào Trung Quốc lớn hơn trong hơn một nửa doanh thu, dự kiến ​​thị phần sẽ giảm theo thời gian khi công ty hướng đến Ấn Độ Dương để tăng trưởng trong tương lai. Đây là một ví dụ về việc Japan Inc. đang cố gắng đối phó với những rủi ro địa chính trị trong bối cảnh cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc.

"Có nguy cơ xảy ra các sự kiện ngoài tầm kiểm soát của chúng tôi", chẳng hạn như Washington áp đặt lệnh cấm công nghệ đối với Trung Quốc, Nakajima nói. Ông nói: “Bắt buộc phải đa dạng hóa chuỗi cung ứng của chúng tôi,” ông nói thêm rằng các khách hàng chủ chốt của họ như Apple cũng đang đa dạng hóa khỏi Trung Quốc. Murata từng là biểu tượng cho mối quan hệ kinh tế lâu dài giữa hai nền kinh tế lớn nhất châu Á, nhưng rạn nứt thương mại Mỹ - Trung đã khiến các nhà lãnh đạo doanh nghiệp như Nakajima lo lắng.

Murata không chỉ phản ứng với cuộc chiến thương mại. Nó cũng đang xem xét các xu hướng nhân khẩu học dài hạn. "Quốc gia đông dân nhất hiện nay có thể là Trung Quốc, nhưng vào năm 2030 đó sẽ là Ấn Độ, và xa hơn nữa sẽ là châu Phi", Nakajima nói. "Liệu những nền kinh tế đó có liên kết với Trung Quốc hay Hoa Kỳ không? Chúng tôi không biết. Chúng tôi sẽ có thể ứng phó với cả hai tình huống."

Nakajima, người trở thành chủ tịch vào tháng 6 năm 2020, được ghi nhận vì đã biến công ty có trụ sở tại Kyoto từ một nhà sản xuất điện tử địa phương thành một nhà cung cấp chính của Apple. Anh ấy là lãnh đạo công ty đầu tiên từ bên ngoài gia đình Murata sáng lập.

Công ty cung cấp các thiết bị điện thoại thông minh như bộ lọc để thu một số tín hiệu vô tuyến; bộ khuếch đại để tăng cường tín hiệu cho đường truyền; và bộ song công để xử lý đồng thời các tín hiệu đến và đi. Chúng được sử dụng trong điện thoại thông minh Apple iPhone, Samsung Galaxy và Huawei Note, trong số những điện thoại khác. Các thành phần được lắp vào điện thoại thông minh ở Trung Quốc để vận chuyển đến các thị trường cuối cùng, trong đó Mỹ là quan trọng nhất, theo Nakajima.

Các thành phần này cần được thiết kế khác nhau, mặc dù chúng thực hiện các chức năng giống nhau, để phù hợp với hệ điều hành của từng thương hiệu điện thoại thông minh, Nakajima giải thích. Khi chiến tranh thương mại làm gia tăng các rào cản đối với việc chuyển giao công nghệ, mỗi thương hiệu đã phát triển thiết kế và hệ thống vận hành của riêng mình, điều đó có nghĩa là các nhà cung cấp linh kiện cũng phải điều chỉnh sản phẩm của họ cho phù hợp và trong quá trình này, làm tăng khối lượng công việc tổng thể. "Đó là một nhiệm vụ khó khăn," Nakajima nói.

Đối với Murata, sự tách biệt giữa Mỹ và Trung Quốc không phải là thách thức duy nhất trong chuỗi cung ứng. Ông cho biết, tình trạng thiếu chip đã khiến hoạt động sản xuất của các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản gặp khó khăn, khiến nhu cầu đối với các linh kiện điện tử chậm lại.

Bản thân Murata cũng gặp khó khăn trong việc cung cấp các sản phẩm như pin cho các công cụ điện và mô-đun Wi-Fi cho ô tô, do sự thiếu hụt các mạch tích hợp quản lý điện năng và mạch tích hợp thu phát, Nakajima cho biết. Ông hy vọng tình trạng thiếu chip sẽ giảm bớt trong năm nay.

Murata không phải là công ty công nghệ cao duy nhất của Nhật Bản điều chỉnh chuỗi cung ứng của mình trong bối cảnh địa chính trị không chắc chắn.

Renesas Electronics, một nhà sản xuất chip hàng đầu của Nhật Bản, lo ngại rằng họ có thể bị cấm cung cấp cho Trung Quốc, thị trường chiếm 22% doanh số bán hàng của họ, do chiến tranh thương mại Mỹ-Trung. Renesas phụ thuộc vào các hoạt động tại Hoa Kỳ cho hoạt động kinh doanh chính là sản xuất chất bán dẫn tương tự, giúp chuyển đổi các tín hiệu tương tự như âm thanh, hình ảnh, chuyển động và nhiệt độ thành tín hiệu kỹ thuật số. Hoa Kỳ là trung tâm toàn cầu về sản xuất chất bán dẫn tương tự, do Texas Instruments và Analog Devices dẫn đầu.

Năm 2021, Renesas mua Dialog Semiconductor có trụ sở tại Vương quốc Anh với giá 6 tỷ USD trong nỗ lực đa dạng hóa nền tảng công nghệ của mình sang châu Âu, giúp họ có thể cung cấp chip cho Trung Quốc bằng công nghệ châu Âu.

CEO của Renesas, Hidetoshi Shibata, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp cận tài năng và công nghệ ở Hoa Kỳ và Châu Âu. Trong bài phát biểu tại một sự kiện công nghiệp do SEMI, một hiệp hội công nghiệp toàn cầu, tổ chức vào tháng 12, ông giải thích cách công ty có trụ sở tại Tokyo, tạo ra thông qua việc hợp nhất các hoạt động bán dẫn của Hitachi, Mitsubishi Electric và NEC vào năm 2010, đã đa dạng hóa nền tảng công nghệ của mình thông qua hàng loạt thương vụ mua lại của Hoa Kỳ trong 5 năm qua, đồng thời thu hẹp khoảng cách về nhân tài ở châu Âu với thương vụ mua Dialog.

Tokyo Electron, một trong những nhà sản xuất thiết bị chip lớn nhất thế giới, là một công ty khác đang chạy đua để đa dạng hóa vị trí địa lý của mình.

Xuất hiện tại sự kiện SEMI, Giám đốc điều hành Tokyo Electron Toshiki Kawai đã đưa ra chiến lược củng cố vai trò lãnh đạo của công ty thông qua quan hệ chặt chẽ hơn với các công ty hàng đầu châu Âu, trong bối cảnh thách thức ngày càng gia tăng từ các nhà sản xuất thiết bị chip Trung Quốc. Ông nhấn mạnh mối quan hệ hợp tác được công bố gần đây với viện nghiên cứu Imec của Bỉ và công ty ASML của Hà Lan, nhà sản xuất máy in thạch bản hàng đầu, để phát triển thiết bị sản xuất chip tiên tiến.

Kawai cho biết: “Để phát triển các thiết bị thế hệ tiếp theo, chúng tôi sẽ thúc đẩy hợp tác với các khách hàng trên toàn thế giới. Giống như Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản, châu Âu hiện đang cố gắng tăng sản lượng chip nội địa để giảm thiểu nguy cơ gián đoạn nguồn cung trong bối cảnh căng thẳng giữa Trung Quốc và Đài Loan."

Châu Âu từng là khu vực sản xuất chip lớn. Hiện nó chỉ chiếm 10% sản lượng toàn cầu, do các công ty như ST Microelectronics và Infineon thầu phụ sản xuất cho các xưởng đúc như TSMC. Châu Âu muốn tăng thị phần toàn cầu của mình lên ít nhất 20% vào năm 2030.

Các nhà sản xuất thiết bị chip đang ở vị thế có thể hưởng lợi từ các động thái nội địa hóa nguồn cung cấp chất bán dẫn của các quốc gia này, điều này đặt ra câu hỏi về việc họ nên đặt cửa hàng ở đâu. Việc sản xuất tại Tokyo Electron hầu như diễn ra hoàn toàn ở Nhật Bản, thậm chí hơn 80% doanh số của nó đến từ nước ngoài.

Một quan chức Tokyo Electron cho biết: “Các đối thủ của chúng tôi đang chuyển hoạt động sản xuất ra nước ngoài để gần gũi hơn với khách hàng của họ. Điều đó sẽ giúp họ dễ dàng phục vụ khách hàng của mình hơn là từ các chuỗi cung ứng trải rộng trên toàn thế giới. 

Thục Anh