Với mục tiêu bảo vệ vị trí việc làm, duy trì việc làm và phòng tránh thất nghiệp, BHTN đã có những bước tiến vượt bậc trong việc hỗ trợ người lao động và gia đình trong những thời điểm khó khăn. Tuy nhiên, vẫn còn những thách thức và cần tiếp tục hoàn thiện để đảm bảo chính sách này phát huy hiệu quả và bảo đảm quyền lợi cho tất cả người lao động.
Theo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTBXH), trong những năm qua, số lượng người tham gia và quy mô Quỹ BHTN đã tăng nhanh chóng, cho thấy việc nhận thức và ứng dụng chính sách này ngày càng lan rộng trong xã hội. Đến hết năm 2022, đã có khoảng 15.120.220 người tham gia bảo hiểm thất nghiệp. Số tiền thu bảo hiểm thất nghiệp cũng tăng ổn định, đạt mức bình quân 15% mỗi năm từ năm 2015 đến cuối năm 2020, ước tính năm 2021-2022 sẽ thu được khoảng 20 tỷ/năm. Mức tiền lương bình quân đóng bảo hiểm thất nghiệp khoảng 5.669.322 đồng/tháng, đây là mức đóng góp có lợi cho các chương trình hỗ trợ sau này.
Trong bối cảnh đại dịch COVID-19 đã tác động tiêu cực đến nền kinh tế và việc làm, chính sách BHTN đã đóng vai trò đáng kể trong việc đảm bảo cuộc sống cho người lao động và gia đình trong thời gian khó khăn. Việc cung cấp thông tin về thị trường lao động giúp người lao động tìm kiếm việc làm và sử dụng thẻ bảo hiểm y tế trong thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp cũng tạo điều kiện thuận lợi cho sức khỏe của họ.
Mặc dù đã đạt được những thành tựu đáng kể, song chính sách BHTN vẫn còn một số thách thức cần giải quyết. Một điểm đáng lưu ý là đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp vẫn chưa bao phủ toàn diện tất cả đối tượng có quan hệ lao động. Có những người lao động và doanh nghiệp không nhận thức đầy đủ về quyền lợi và trách nhiệm của mình đối với BHTN, dẫn đến tình trạng cố tình lợi dụng, trốn đóng, nợ đóng BHTN gây ảnh hưởng đến công tác thực hiện chính sách này. Do đó, việc nâng cao nhận thức và tăng cường tuyên truyền về chính sách BHTN là cần thiết. 
Để hoàn thiện và nâng cao hiệu quả chính sách BHTN, Bộ LĐTBXH đã đề xuất một số biện pháp quan trọng. Trước hết, cần sửa đổi, bổ sung Luật Việc làm để mở rộng đối tượng tham gia BHTN, điều chỉnh các chế độ bảo hiểm thất nghiệp và cải tiến quy trình tổ chức thực hiện BHTN. Đồng thời, cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin để xây dựng cơ sở dữ liệu và chia sẻ thông tin liên quan đến BHTN, từ đó giúp phát hiện và xử lý kịp thời các trường hợp vi phạm.
Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cần thực hiện đúng các quy định hiện hành về BHTN, từ việc rà soát đối tượng tham gia, thông báo biến động lao động của các doanh nghiệp đến việc giải quyết hưởng BHTN theo phương châm "3 đúng" (đúng đối tượng, đúng chế độ, đúng thời hạn). Nâng cao năng lực nhân sự trong việc thực hiện BHTN và tăng cường tư vấn, giới thiệu việc làm và hỗ trợ học nghề cho người thất nghiệp cũng là các biện pháp cần được chú trọng.
Tổng kết, chính sách Bảo hiểm thất nghiệp đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi cho người lao động và gia đình, đồng thời ổn định thị trường lao động. Sự tăng mạnh về số người tham gia chương trình và mức đóng góp đã phản ánh sự nhận thức và ủng hộ ngày càng cao từ xã hội đối với chính sách này. Tuy nhiên, vẫn còn những bất cập và thách thức cần được giải quyết. Bằng việc hoàn thiện quy định, tăng cường tuyên truyền và ứng dụng công nghệ thông tin, chính sách BHTN sẽ tiếp tục đóng góp tích cực vào sự ổn định và phát triển của thị trường lao động Việt Nam.
Lâm Nghi
