Châu Á có rơi vào khủng hoảng tài chính sau khi Fed tăng lãi suất?

Nền kinh tế thế giới đang phải đối mặt với những vấn đề tương tự trong cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997 - thời kỳ mà Mỹ tăng lãi suất mạnh mẽ và đồng đô la Mỹ cũng mạnh lên. Nhưng các nhà phân tích cho rằng lịch sử đó khó có thể lặp lại, mặc dù một số nền kinh tế của châu Á đặc biệt dễ bị tổn thương bởi đồng tiền mất giá.

Ngày 21/9, sau cuộc họp chính sách tháng 9, Fed đã công bố tăng lãi suất thêm 0,75 điểm phần trăm và phát tín hiệu rằng sẽ tiếp tục tăng lãi suất lên mức "kịch kim" là 4,6% vào năm 2023. Từ nay đến hết năm 2022, Fed chỉ còn 2 cuộc họp chính sách, nên rất có thể cơ quan này sẽ tiến hành thêm một đợt tăng lãi suất 0,75 điểm phần trăm trong những tháng còn lại.

Trong quá khứ, Fed cũng tăng lãi suất cao như vậy vào những năm 1990, khiến dòng vốn đã tháo chạy khỏi các nền kinh tế mới nổi của châu Á sang Mỹ. Đồng baht của Thái Lan và nhiều đồng tiền khác của châu Á "sụp đổ" đã gây ra cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997 và kéo thị trường chứng khoán đi xuống.

Tuy nhiên, theo giới phân tích, nền tảng của các thị trường mới nổi của châu Á đã vững chắc hơn so với 25 năm trước và có khả năng hấp thụ tốt hợp các áp lực dội vào tỷ giá hối đoái.

Bình luận trên đài CNBC, ông Louis Kuijs, nhà kinh tế trưởng tại Tổ chức xếp hạng tín nhiệm toàn cầu S&P Global Ratings cho rằng, cơ chế chính sách của các thị trường mới nổi ở châu Á đã tốt hơn so với trước và các nhà hoạch định chính sách đã có sự chuẩn bị tốt hơn. Các ngân hàng trung ương hiện cũng giữ tỷ giá hối đoái linh hoạt hơn nhiều.

Các thị trường mới nổi của châu Á chủ yếu để tỷ giá hối đoái hấp thụ các áp lực bên ngoài, thay vì hỗ trợ tiền tệ bằng cách bán dự trữ ngoại hối. Ngoài ra, Chính phủ các nước này đã theo đuổi các chính sách kinh tế vĩ mô thận trọng hơn trong những năm gần đây so với trước cuộc khủng hoảng năm 1997.

Ông Manishi Raychaudhuri, chuyên gia đầu tư thị trường châu Á tại Ngân hàng đầu tư BNP Paribas (Pháp) đánh giá: Tình hình hiện tại không giống như sự tàn phá mà các nền kinh tế đã đối mặt trong cuộc khủng hoảng tài chính châu Á trước kia, chủ yếu là do bảng cân đối kế toán của các nền kinh tế đã lành mạnh hơn và dự trữ ngoại hối đã nhiều hơn trước. Dự trữ ngoại hối cạn kiệt là nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ của đồng baht Thái Lan trong cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997.

Theo đánh giá của ông Bert Hofman, Giám đốc Viện Đông Á thuộc Đại học Quốc gia Singapore, một số nền kinh tế châu Á cũng đang duy trì thặng dư cán cân thanh toán và dự trữ ngoại hối lành mạnh hơn nhờ những nỗ lực như cơ chế Đa phương hóa sáng kiến Chiang Mai (CMIM) năm 2010 - một thỏa thuận hoán đổi tiền tệ đa phương giữa các thành viên ASEAN+3.

Dù vậy, ông Vishnu Varathan, Trưởng bộ phận nghiên cứu kinh tế và chiến lược tại Ngân hàng Mizuho, vẫn cho rằng sự bất ổn về ngoại hối của các nền kinh tế mới nổi ở châu Á sẽ vẫn đáng kể và có khả năng sẽ gây ra những khó khăn tương tự như hiện tượng dòng vốn ồ ạt tháo chạy khỏi thị trường năm 2013. Nỗi lo về một cuộc khủng hoảng tài chính sắp tới và sự sụp đổ ngoại hối của các thị trường mới nổi ở châu Á được cho là đang bị thổi phồng quá mức… nhưng điều đó cũng nói lên rằng, mối đe dọa về những bất ổn trên thị trường ngoại hối đã không vơi đi

Theo ông Dwyfor Evans, Trưởng bộ phận chiến lược vĩ mô khu vực châu Á - Thái Bình Dương tại Công ty môi giới đầu tư State Street Global Markets, bất chấp những lo ngại khủng hoảng tài chính, một số thị trường tiền tệ vẫn ghi nhận diễn biến tích cực như đồng nhân dân tệ của Trung Quốc đang cho thấy khả năng phục hồi. Trên thực tế, khi so với các đồng tiền khác trong khu vực, đồng nhân dân tệ vẫn tương đối ổn. Đó là loại tiền tệ rất ổn định so với rổ tiền tệ của khu vực.

Tuy nhiên, chuyên gia này lưu ý rằng sự suy thoái kinh tế của Trung Quốc có thể làm gia tăng dòng vốn chảy vào và rời thị trường này, và điều đó có thể tác động đáng kể đến sức mạnh của đồng nhân dân tệ.

PV