Thứ bảy 12/07/2025 13:15
Hotline: 024.355.63.010
Kinh doanh

Các startup kỳ lân ngày một khan hiếm

22/09/2022 21:05
Có một thực tế mà giới tinh hoa khởi nghiệp cần nhìn vào, đó là mặc cho số lượng startup ra đời ngày càng một nhiều, thì số lượng startup kỳ lân (các công ty khởi nghiệp có định giá trên 1 tỷ USD) - những startup tạm được gọi là có thành quả lại đang

Ảnh minh họa

Ảnh minh họa.

Báo cáo của KPMG APAC năm 2022 cho thấy, số lượng các startup, cũng như số lượng các giao dịch góp vốn, đầu tư mạo hiểm vào các startup khu vực Châu Á Thái Bình Dương đang có xu hướng tăng trở lại, nhất là sau khi đại dịch Covid-19 lắng xuống.

Năm 2018, các giao dịch đầu tư mạo hiểm trong khu vực đạt mức cao nhất mọi thời đại là 152,68 tỷ USD. Giai đoạn 2019 - 2020 số lượng các giao dịch bắt đầu giảm và chạm mốc 116,91 tỷ USD vào năm 2021. Gần đây nhất, quý 1/2022, các giao dịch trong khu vực đạt trị giá 32,62 tỷ USD.

Một số đặc điểm kinh tế chính được xem xét bao gồm dân số, số lượng thuê bao di động, GDP bình quân đầu người và số lượng người dùng internet. Trong đó, Đông Nam Á được đánh giá tăng trưởng nhờ sự gia tăng đáng kể của những "người bản xứ kỹ thuật số" trẻ và có học thức cùng những hỗ trợ từ phía chính phủ.

Các lĩnh vực hiện đang hút vốn đầu tư mạo hiểm được KPMG thống kê bao gồm: fintech, công nghệ sinh học, phần mềm/dịch vụ, blockchain, chăm sóc sức khỏe và trí tuệ nhân tạo.

Tuy nhiên, có một thực tế mà giới tinh hoa khởi nghiệp cần nhìn vào, đó là mặc cho số lượng startup ra đời ngày càng một nhiều, thì số lượng startup Kỳ lân (các công ty khởi nghiệp có định giá trên 1 tỷ USD) - những startup tạm được gọi là có thành quả lại đang ngày càng một ít đi.

Báo cáo của CB Insights cho hay, trong năm 2021, vốn đầu tư vào các startup công nghệ tăng gần gấp đôi so với một năm trước, chạm mốc 621 tỷ USD. Đã có 537 startup Kỳ lân ra đời trong năm ngoái, tương đương với mỗi ngày làm việc trôi qua thì sẽ có 2 startup Kỳ lân được ra đời.

Tuy nhiên, tính đến quý 2/2022, thế giới chỉ có 87 startup Kỳ lân mới, tương đương gần 1,4 startup Kỳ lân mới xuất hiện mỗi ngày làm việc. Thậm chí, tình hình được dự đoán là sẽ xấu đi trong quý 3 sắp tới, khi thế giới sẽ chỉ đón nhận 27 startup Kỳ lân.

Sự chững lại của làn sóng “kỳ lân” có thể quan sát rõ nhất ở Mỹ và Châu Á.

Mỹ chứng kiến tỷ trọng “kỳ lân” giảm 5% trong quý II/2022. Trong khi đó, trong quý II/2022, tỷ trọng “kỳ lân” của Châu Á giảm xuống dưới mốc 20% trong 2 quý liên tiếp.

Ngược lại, tại Châu Âu, tình hình lại tươi sáng hơn khỉ tỷ trọng “kỳ lân” của khu vực này tăng lên mốc 19%, đánh dấu 3 quý tăng trưởng liên tiếp và vượt qua Châu Á.

3 trong số 10 startup “kỳ lân” giá trị nhất xuất hiện trong quý II/2022 đến từ Châu Âu, bao gồm SonarSource (Thuỵ Điển, định giá 4,7 tỷ USD), BackBase (Hà Lan, định giá 2,7 tỷ USD) và Oura (Phần Lan, 2,6 tỷ USD).

Từ đâu khiến các startup kỳ lân trở nên khan hiếm?

Thực tế, hệ sinh thái startup vẫn có một năm 2022 khởi đầu rực rỡ khi danh sách “kỳ lân” lần đầu chạm mốc 1.000 startup vào tháng 2 năm nay. Dù vật, các yếu tố vĩ mô như lạm phát, lãi suất tăng và các sự kiện địa chính trị, ví dụ như xung đột Nga – Ukraine, đã khiến thị trường dè chừng hơn với hoạt động đầu tư.

Trên thị trường đại chúng, giá cổ phiếu nhiều công ty công nghệ lớn liên tục lao dốc. Trong khi đó, nhiều startup giai đoạn cuối cũng dừng hoặc thậm chí huỷ bỏ các kế hoạch IPO.

Nhiều nhà đầu tư ở thị trường tư nhân cũng bắt đầu thu hẹp quy mô đầu tư sau khi ghi nhận các khoản lỗ lớn. Cùng thời điểm, hoạt động “exit” cũng giảm nhiệt.

Có nhiều nguyên nhân khiến cho số lượng startup Kỳ lân sụt giảm mạnh, như: kinh tế thế giới bước vào thời kì suy thoái, lạm phát, chiến tranh, hay dịch bệnh. Nhưng một nguyên nhân dễ thấy hơn cả, đó là sự thanh lọc tự nhiên - buộc các công ty khởi nghiệp phải thay đổi trong bối cảnh mới.

Mảng nào chứng kiến số lượng stratup kỳ lân giảm nhiều nhất?

Trong câu lạc bộ “kỳ lân” toàn cầu, mặc dù mảng công nghệ tài chính (fintech) vẫn đóng góp 25% số lượng thành viên trong quý II/2022, CB Insights cho rằng đây là mảng ghi nhận sụt giảm số lượng “kỳ lân” mới xuất hiện lớn nhất.

Trong quý II, fintech có thêm 20 “kỳ lân” mới, tương đương mức giảm 44% so với quý trước và 58% so với năm trước. Các “kỳ lân” fintech lớn nhất trong quý II/2022 là KuCoin (định giá 10 tỷ USD), Coda Payments (định giá 2,5 tỷ USD) và Newfont Insurance (định giá 2,2 tỷ USD).

Sau fintech, công nghệ bán lẻ là mảng ghi nhận sụt giảm lớn tiếp theo với số lượng “kỳ lân” mới giảm 28% so với quý trước và 46% so với năm trước. Trong số 13 “kỳ lân” mới ở mảng này trong quý II, một số cái tên đáng chú ý là Salsify (định giá 2 tỷ USD), Material Bank (định giá 1,9 tỷ USD) và Mashgin (định giá 1,5 tỷ USD).

CB Insights dự đoán sự chững lại của làn sóng “kỳ lân” không đồng nghĩa với việc các startup sẽ không còn có thể đạt đến cột mốc này. Thay vào đó, vấn đề là startup này có thể đạt đến định giá tỷ USD trong bối cảnh môi trường vĩ mô áp lực và các nhà đầu tư ngày càng thận trọng hơn. Các nhà đầu tư sẽ tìm kiếm các startup có khả năng sinh lai và sử dụng vốn hiệu quả hơn.

Ở thời điểm hiện tại, các”kỳ lân” sẽ tránh gọi thêm vốn nếu vẫn có thể duy trì được với tình hình tài chính của mình để tránh phải thực hiện gọi vốn ở mức định giá bất lợi. Bên cạnh đó, startup cũng có thể sẽ ưu tiên các hình thức gọi vốn thay thế khác, ví dụ như vốn vay. Nhìn chung, CB Insights nhận định lúc này quyền lực đã chuyển từ các nhà sáng lập sang các nhà đầu tư.

PV

Tin bài khác
Dòng tiền đổi hướng, fintech Đông Nam Á bước vào “giai đoạn chọn lọc”

Dòng tiền đổi hướng, fintech Đông Nam Á bước vào “giai đoạn chọn lọc”

Theo báo cáo mới nhất từ Tracxn, trong 6 tháng đầu năm 2025, các startup fintech Đông Nam Á huy động được tổng cộng 776 triệu USD, tăng 31% so với nửa cuối năm 2024 nhưng vẫn giảm 22% so với cùng kỳ năm ngoái.
Làn sóng khởi nghiệp bùng nổ: Kỷ lục doanh nghiệp thành lập sau Nghị quyết 68

Làn sóng khởi nghiệp bùng nổ: Kỷ lục doanh nghiệp thành lập sau Nghị quyết 68

Theo số liệu công bố tại họp báo thường kỳ Bộ Tài chính ngày 2/7, số lượng doanh nghiệp thành lập mới trong tháng 6 đã đạt mức cao kỷ lục – hơn 24.000 doanh nghiệp, gấp rưỡi mức bình quân tháng những năm trước và tăng gấp đôi so với giai đoạn 2021–2024.
Startup Việt AI Hay gọi vốn 10 triệu USD, lọt top 10 ứng dụng AI Đông Nam Á

Startup Việt AI Hay gọi vốn 10 triệu USD, lọt top 10 ứng dụng AI Đông Nam Á

Theo ông Trần Quang Đức - CEO AI Hay, khoản đầu tư lần này là nguồn lực tài chính quan trọng giúp công ty tiếp tục mở rộng nền tảng web, phát triển các tính năng mới và đưa AI đi sâu vào các lĩnh vực.
Ông Đinh Xuân Dương: "Doanh nghiệp Việt Nam không thua vì sản phẩm tệ, mà họ thua vì thị trường mất niềm tin"

Ông Đinh Xuân Dương: "Doanh nghiệp Việt Nam không thua vì sản phẩm tệ, mà họ thua vì thị trường mất niềm tin"

Khởi nghiệp tại Việt Nam đang chứng kiến một nghịch lý gai góc: Số lượng doanh nghiệp gia nhập và rút lui gần như tương đương. Dưới bề nổi của “làn sóng khởi nghiệp” là một mặt trận sinh tồn khốc liệt, nơi chỉ những ai đủ bản lĩnh kiểm soát chi phí và thích nghi mới trụ lại.
Khởi nghiệp xanh lựa chọn của nhiều người trẻ

Khởi nghiệp xanh lựa chọn của nhiều người trẻ

Theo bà Vũ Kim Hạnh – Chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, khởi nghiệp xanh không chỉ là con đường khởi nghiệp, mà còn là cách để người trẻ phục hồi, tái tạo các giá trị văn hóa, nông nghiệp và môi trường bản địa.
Phát động cuộc thi khởi nghiệp đổi mới sáng tạo lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao

Phát động cuộc thi khởi nghiệp đổi mới sáng tạo lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao

Cuộc thi “Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao năm 2025” để tìm ra những hạt nhân đổi mới trong hệ sinh thái nông nghiệp tương lai.
Nvidia “bắt tay” Bill Gates đầu tư startup điện hạt nhân phục vụ AI

Nvidia “bắt tay” Bill Gates đầu tư startup điện hạt nhân phục vụ AI

Startup TerraPower thông báo thành công huy động 650 triệu USD, với sự tham gia của Nvidia và Bill Gates, thúc đẩy năng lượng hạt nhân làm hạ tầng cho mô hình AI thế hệ mới.
Startup Rounds chi 20 triệu USD mua lại ứng dụng của lập trình viên Việt Nam

Startup Rounds chi 20 triệu USD mua lại ứng dụng của lập trình viên Việt Nam

Startup Rounds từ Israel đầu tư 20 triệu USD vào ứng dụng Việt, ưu tiên Android, iOS ngoài game, mở rộng thị trường và hỗ trợ lập trình viên vươn tầm quốc tế.
Tinh thần tích cực – nền móng bền bỉ của người khởi nghiệp

Tinh thần tích cực – nền móng bền bỉ của người khởi nghiệp

Tinh thần tích cực không đảm bảo thành công tức thì, nhưng là nền móng bền vững giúp doanh nhân trẻ vượt qua thách thức khởi nghiệp.
Dự án Khởi nghiệp Xanh 2025: Khơi nguồn sức mạnh nội lực địa phương

Dự án Khởi nghiệp Xanh 2025: Khơi nguồn sức mạnh nội lực địa phương

Cuộc thi Dự án Khởi nghiệp Xanh 2025 chính thức phát động, tìm kiếm các mô hình khởi nghiệp sáng tạo trong nông nghiệp sạch, kinh tế tuần hoàn, công nghệ, du lịch cộng đồng... với tổng giải thưởng gần 1 tỷ đồng.
Doanh nhân thế hệ gen Z đang tạo cú huých toàn cầu như thế nào?

Doanh nhân thế hệ gen Z đang tạo cú huých toàn cầu như thế nào?

Gen Z với tinh thần khởi nghiệp mạnh mẽ, khả năng vận dụng công nghệ và ngoại ngữ, thành lực lượng tiên phong xây dựng doanh nghiệp đổi mới trên thị trường quốc tế.
ThinkZone chính thức quản lý BK Fund

ThinkZone chính thức quản lý BK Fund

Việc ThinkZone trực tiếp quản lý BK Fund cho thấy cam kết lớn nhằm hiện thực hóa tầm nhìn của các cựu sinh viên Bách Khoa trong việc hỗ trợ, ươm tạo startup công nghệ đột phá.
Meta vừa “chốt” thương vụ đầu tư khủng hơn 10 tỷ USD vào startup AI

Meta vừa “chốt” thương vụ đầu tư khủng hơn 10 tỷ USD vào startup AI

Trong bối cảnh AI đang là cuộc đua công nghệ khốc liệt nhất thế giới, khoản đầu tư từ Meta vào Scale AI nếu hoàn tất không chỉ đơn thuần là một thương vụ rót vốn, mà còn giúp củng cố vị thế của Meta.
Thương mại điện tử: Miền đất hứa nhưng không dễ cho startup trẻ Việt

Thương mại điện tử: Miền đất hứa nhưng không dễ cho startup trẻ Việt

Thương mại điện tử bùng nổ sau đại dịch, mở ra cơ hội vàng cho giới trẻ Việt khởi nghiệp. Tuy nhiên, đằng sau miền đất hứa ấy là muôn vàn thách thức.
Muốn vay vốn, doanh nghiệp khởi nghiệp phải đi… "mò đường"

Muốn vay vốn, doanh nghiệp khởi nghiệp phải đi… "mò đường"

Dù nhiều nghị quyết hỗ trợ đã ban hành, doanh nghiệp khởi nghiệp vẫn khó tiếp cận vốn. Nên cần một cổng thông tin chung để kết nối chính sách ưu đãi hiệu quả hơn.