Bốn mô hình AI của Trung Quốc khuấy đảo thị trường công nghệ toàn cầu

Trong cuộc đua toàn cầu về trí tuệ nhân tạo (AI), Trung Quốc đang nổi lên như một trung tâm quyền lực mới, nơi công nghệ, chiến lược quốc gia và quy mô thị trường khổng lồ kết hợp để tạo nên bước nhảy vọt chưa từng có. Với hơn 1,4 tỷ dân, trong đó có 1,1 tỷ người dùng Internet, cùng vị thế dẫn đầu thế giới về sản xuất suốt 14 năm liên tiếp, Trung Quốc sở hữu nền tảng lý tưởng để thúc đẩy và mở rộng các ứng dụng AI trên mọi lĩnh vực.

Tại hai kỳ họp thường niên đầu năm 2025, AI trở thành chủ đề trọng tâm của giới lập pháp và cố vấn chính trị Trung Quốc. Chính phủ nước này đã chính thức cam kết đẩy mạnh sáng kiến "AI Plus" – một chiến lược tham vọng nhằm tích hợp AI vào sản xuất thông minh, giao thông tự động, chăm sóc y tế và nhiều lĩnh vực khác. Bắc Kinh cũng đặt mục tiêu phát triển các mô hình AI quy mô lớn, nâng cấp thiết bị thông minh như xe năng lượng mới (NEV), điện thoại AI và robot công nghiệp.

Sự bùng nổ AI tại Trung Quốc không chỉ dừng lại ở chiến lược quốc gia mà còn thể hiện rõ trong sự trỗi dậy của các mô hình AI có thể cạnh tranh với những tên tuổi lớn của Mỹ. Trong đó, bốn cái tên đáng chú ý – DeepSeek, Alibaba, Tencent và Manus – đang thu hút sự quan tâm mạnh mẽ.

Manus

Manus, có nghĩa là "bàn tay" trong tiếng Latin, là một hệ thống AI được phát triển bởi công ty khởi nghiệp Trung Quốc có tên Butterfly Effect. Khác với các chatbot AI thông thường chỉ cung cấp thông tin khi được hỏi, Manus có thể tự động thực hiện các nhiệm vụ phức tạp mà không cần nhiều sự can thiệp của con người.

Hãy tưởng tượng một trợ lý ảo không chỉ trả lời câu hỏi mà còn có thể tự nghiên cứu và viết báo cáo đầy đủ, tạo và quản lý nhiều tài khoản mạng xã hội cùng lúc, phân tích hồ sơ ứng viên xin việc, tìm kiếm địa điểm du lịch phù hợp với yêu cầu cụ thể, thậm chí viết và triển khai mã code. Điểm đặc biệt là Manus hoạt động độc lập - bạn có thể giao việc rồi đi làm việc khác, và Manus sẽ tự hoàn thành công việc mà không cần sự giám sát liên tục.

Một ví dụ của việc này được đề cập trên website của Manus là nghiên cứu phân tích cổ phiếu của Tesla. Thông thường một nhà phân tích chuyên nghiệp sẽ cần từ một vài ngày cho đến cả tuần để làm công việc này khi phải tìm kiếm và tổng hợp rất nhiều thông tin khác nhau để đánh giá, bao gồm các thông tin cơ bản như xu hướng doanh thu, lợi nhuận, dòng tiền, tiềm năng tăng trưởng, điểm mạnh, điểm yếu, các yếu tố rủi ro, ... Nhưng đối với Manus AI, bạn chỉ cần viết ra yêu cầu của mình, AI Agent này sẽ tự động tìm kiếm các thông tin đó, chọn lọc và tổng hợp để làm thành một báo cáo cho bạn chỉ trong vài phút.

Về mặt kỹ thuật, Manus không tự phát triển mô hình AI từ đầu mà dựa trên các mô hình ngôn ngữ lớn đã có. Theo thông tin từ nhà phát triển, hệ thống hiện sử dụng mô hình Claude 3.5 Sonnet của Anthropic và các phiên bản tinh chỉnh của mô hình Qwen của Alibaba. Điều này khác với DeepSeek-R1 (một bước đột phá trước đó của Trung Quốc trong lĩnh vực AI), vốn đã phát triển mô hình nền tảng riêng.

Mặc dù việc dựa vào các mô hình có sẵn khiến một số người hoài nghi về tính độc đáo trong công nghệ của Manus, nhưng đội ngũ phát triển vẫn cam kết sẽ công khai một số mô hình của mình trong năm nay.

Cho dù vừa trình làng một công nghệ gây xôn xao giới công nghệ, hóa ra Butterfly Effect chỉ là một doanh nghiệp nhỏ có trụ sở tại Bắc Kinh và Vũ Hán với chỉ vài chục nhân viên. Người sáng lập là Tiêu Hồng (Xiao Hong), một doanh nhân 33 tuổi tốt nghiệp Đại học Khoa học và Công nghệ Hoa Trung năm 2015.

Ông Rowan Cheung, người sáng lập bản tin The Rundown AI, mô tả Manus là "sự kết hợp giữa Deep Research + Operator + Claude Computer, và nó thự sự tốt." Trong các bài kiểm tra của mình, ông Cheung đã nhờ Manus tạo một trang web tiểu sử, tìm địa điểm thuê nhà tối ưu ở San Francisco, và phát triển một khóa học AI toàn diện - tất cả đều được thực hiện tự động.

Tương tự, ông Bilawal Sidhu, cựu nhân viên Google, gọi Manus là "thứ gần nhất với một tác nhân AI tự chủ mà tôi từng thấy". Ông đã kiểm tra khả năng của nó trong việc nghiên cứu địa điểm, phát triển ứng dụng video, và trích xuất thông tin ngành công nghiệp.

Ông Victor Mustar, trưởng nhóm sản phẩm của Hugging Face, một công ty AI Mỹ cũng phải thốt lên trong một dòng tweet rằng Manus là "công cụ AI ấn tượng nhất mà tôi từng dùng thử". Thậm chí Mustar còn nói rằng "khả năng đặc biệt của Manus thật đáng kinh ngạc".

Alibaba QwQ-32B

Hôm 5/3, Alibaba đã giới thiệu mô hình suy luận AI nguồn mở QwQ-32B mà họ cho biết vượt qua hiệu suất của DeepSeek-R1. Điều này làm nổi bật khả năng AI mạnh mẽ của gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc trên nhiều mô hình và cơ sở hạ tầng trung tâm dữ liệu.

Sau khi mô hình QwQ-32B ra mắt, cổ phiếu của Alibaba niêm yết tại Hồng Kông đã tăng gần 8,4% và chốt phiên 5/3 ở mức 140,80 đô la Hồng Kông.

Theo bài đăng trên blog nhóm mô hình AI Qwen của Alibaba, dù chỉ có 32 tỉ tham số, QwQ-32B đã ngang bằng hoặc vượt trội R1, với 671 tỉ tham số, trong các lĩnh vực như toán học, lập trình và giải quyết vấn đề chung.

Theo nhóm nghiên cứu của Alibaba, số lượng tham số nhỏ hơn cho phép mô hình AI hoạt động với yêu cầu về tài nguyên tính toán ít hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng rộng rãi hơn.

Alibaba cũng cho biết QwQ-32B vượt trội hơn o1-mini của OpenAI, được xây dựng với 100 tỉ tham số. QwQ-32B có sẵn trên Hugging Face, cộng đồng mô hình AI nguồn mở lớn nhất thế giới.

DeepSeek R1

Chỉ đến khi ra mắt mô hình AI mang tên R1 vào cuối năm ngoái và chính thức phát hành đến người dùng từ ngày 20/1 năm nay, DeepSeek mới tạo được tiếng vang và gây sốt trên toàn cầu nhờ vào trí thông minh và khả năng xử lý ấn tượng của nó.

Các chuyên gia và người dùng thậm chí còn đánh giá DeepSeek-R1 đưa ra câu trả lời thông minh, chính xác và phản hồi nhanh hơn so với các công cụ AI khác như ChatGPT, Gemini hay Llama… Điểm khiến DeepSeek gây kinh ngạc nhất đó là mô hình AI này chỉ mất 5,6 triệu USD để xây dựng và vận hành. Trong khi đó, các hãng công nghệ của Mỹ đang chi ra hàng trăm, thậm chí hàng tỷ USD để phát triển và vận hành mô hình AI của riêng họ.

Một điểm khác khiến DeepSeek thu hút sự chú ý của giới công nghệ đó là công cụ AI này được ra đời và phát triển vào thời điểm Chính phủ Mỹ đang áp dụng các lệnh trừng phạt, ngăn chặn nguồn cung cấp chip AI hiệu suất cao cho các công ty Trung Quốc. Điều đó có nghĩa là DeepSeek được phát triển và hoạt động dựa trên các chip AI hiệu suất thấp, nhưng vẫn thể hiện được sức mạnh đáng nể.

Ứng dụng DeepSeek trên kho ứng dụng App Store dành cho các thiết bị iOS đã có sự nhảy vọt về số lượng tải, vượt qua ChatGPT khi trở thành ứng dụng AI được tải về nhiều nhất trong thời gian gần đây.

Giám đốc điều hành (CEO) của Microsoft, ông Satya Nadella, ghi nhận những đổi mới thực sự mà DeepSeek mang lại. Ông đồng thời đề cao tính hiệu quả đáng kinh ngạc của mô hình AI mã nguồn mở này. Microsoft thậm chí đã tích hợp mô hình R1 vào các nền tảng phát triển của mình như Azure và GitHub.

CEO Meta Mark Zuckerberg cũng bày tỏ sự thán phục trước cách DeepSeek tối ưu hóa hạ tầng AI và cho biết, Meta có thể học hỏi từ những cải tiến này và thậm chí áp dụng vào các sản phẩm của mình.

Trong khi đó, dù cổ phiếu có chút biến động khi DeepSeek ra mắt, nhưng Nvidia vẫn phải thừa nhận, R1 là “một bước tiến xuất sắc của AI”. Công ty này đánh giá cao cách tiếp cận của DeepSeek trong việc mở rộng quy mô của kỹ thuật “test-time scaling”.

Tencent Yuanbao

Cũng trong tuần trước, Yuanbao, chatbot AI của Tencent, vươn lên vị trí số một trên App Store tại Trung Quốc, đẩy ứng dụng DeepSeek xuống thứ hay. Yuanbao thực tế đã ra mắt từ tháng 5/2024, nhưng bắt đầu nhận được sự chú ý mạnh mẽ từ tháng 2 khi Tencent đưa chính DeepSeek R1 vào để hỗ trợ truy vấn.

Điểm mạnh của AI này còn nằm ở việc nó có thể truy cập hệ sinh thái nội dung rộng lớn WeChat của Tencent để trả về kết quả tìm kiếm. Tuần trước, WeChat bổ sung nút tải xuống Yuanbao, giúp chatbot tăng cơ hội tiếp cận hơn 1,3 tỷ người dùng mạng xã hội này.