Vì sao vị thế của OPEC sẽ tiếp tục suy yếu vào năm 2025? (Ảnh: Reuters). |
Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), OPEC+ sẽ phải đối mặt với tình trạng dư thừa nguồn cung đáng kể, bất kể nhóm này có duy trì việc hạn chế sản lượng trong bao lâu. Trong khi đó, các quốc gia ngoài OPEC vẫn tiếp tục bơm dầu thô với tốc độ kỷ lục.
Kể từ giữa năm 2023, các nền kinh tế trong OPEC+ đã tự nguyện cắt giảm sản lượng dầu thô để đẩy giá dầu toàn cầu lên cao. Tuy nhiên, nỗ lực này chưa thực sự mang lại hiệu quả do nhu cầu hấp thụ nguồn cung quốc tế thấp, cộng với sự gia tăng sản xuất từ các quốc gia ngoài OPEC. Theo đó, giá dầu Brent đã giảm hơn 19% kể từ khi đạt đỉnh vào mùa xuân.
Nguồn cung dư thừa có thể tăng lên 1,4 triệu thùng mỗi ngày vào năm 2025 nếu OPEC+ thực hiện kế hoạch dỡ bỏ hạn ngạch vào tháng Tư, theo IEA. Ngay cả khi các đợt cắt giảm sản lượng được duy trì suốt cả năm tới, cơ quan này vẫn dự đoán tình trạng dư thừa khoảng 950.000 thùng mỗi ngày. Điều này đã đặt OPEC+ vào thế khó.
Việc trì hoãn tăng sản lượng khiến các thành viên mất thị phần, nhưng tăng sản lượng sẽ gây áp lực giảm giá. Ngân hàng Bank of America dự báo giá dầu Brent trung bình sẽ ở mức 61 USD/thùng trong năm 2025, giảm 17% so với mức hiện tại.
Giá dầu cao là yếu tố quan trọng đối với các quốc gia OPEC+, vì họ phụ thuộc lớn vào ngành năng lượng để duy trì nền kinh tế. Trong một báo cáo tuần trước, Bank of America cho biết thâm hụt ngân sách tài khóa đang xuất hiện ở nhiều nền kinh tế OPEC do giá dầu giảm, khiến một số thành viên phá vỡ các giới hạn sản lượng đã thỏa thuận.
Trong khi đó, Mỹ và các nhà sản xuất ngoài OPEC tiếp tục tăng sản lượng. Dẫn đầu bởi Mỹ, Brazil, Guyana, Canada và Argentina, nguồn cung từ các nước ngoài OPEC+ dự kiến sẽ tăng khoảng 36%, theo tính toán của Bloomberg dựa trên dữ liệu của IEA.
Bên cạnh đó, Bank of America ước tính rằng các quốc gia ngoài OPEC sẽ chiếm khoảng 70% thị phần trong quý đầu tiên của năm 2025. Từ năm 2017, các quốc gia này đã dần vượt qua OPEC+ về sản lượng, theo dữ liệu của ngân hàng này.
Các nhà phân tích nhận định, chỉ có tăng trưởng nhu cầu mới có thể giúp OPEC hồi phục. “OPEC đang mắc kẹt trong tình thế khó khăn, khi các yếu tố cơ bản suy yếu khiến nhóm này khó duy trì giá dầu cao”.
IEA dự báo tăng trưởng nhu cầu dầu toàn cầu sẽ tăng tốc vào năm tới, với mức tiêu thụ tăng thêm 1,1 triệu thùng mỗi ngày – nhưng con số này vẫn không đủ để hấp thụ nguồn cung dư thừa. “Mặc dù tăng trưởng nhu cầu từ các quốc gia ngoài OECD, đặc biệt là Trung Quốc, đã giảm đáng kể, các nước châu Á mới nổi sẽ tiếp tục dẫn đầu mức tăng trưởng vào năm 2024 và 2025”, cơ quan này cho biết.
Cho đến gần đây, OPEC vẫn kỳ vọng nhu cầu sẽ phục hồi vào năm 2025. Tuy nhiên, theo hãng tin Bloomberg, nhóm này đã thực hiện lần điều chỉnh lớn nhất trong năm đối với dự báo nhu cầu vào hôm thứ Tư (11/12), và hiện đã giảm 27% dự báo kể từ tháng Bảy.